Vệ tinh và vũ khí tầm xa NATO hỗ trợ Ukraine khiến Nga ‘lạnh xương sống’
Tạ Linh 06/02/2023

Chuyên gia các vấn đề thời sự và quân sự Hạ Lạc Sơn đã có bài viết về một mảng quan trọng trong chiến tranh hiện đại mà Nga đang có vẻ kém phát triển hơn, và nền tảng này của NATO thật sự có thể khiến Nga phải e ngại. Sau đây là những nội dung chính trong bài viết của ông Hạ:
Một trong những khác biệt lớn nhất giữa chiến tranh ngày nay và các cuộc xung đột trước đây trong lịch sử là tình báo, giám sát và trinh sát trực tuyến (hay còn gọi là ISR) một cách toàn diện, trong mọi điều kiện thời tiết và liên tục trên chiến trường. Cho dù hỏa lực của bạn mạnh đến đâu và xa đến đâu, nếu bạn không thể hiểu rõ tình hình chiến trường, phát hiện, xác định chính xác mục tiêu và truyền dữ liệu mục tiêu một cách nhanh chóng, bạn sẽ chẳng làm được gì trên chiến trường. Giống như nước Nga, cầm gậy trong tay có thể đánh được con voi nhưng lại không đánh được con thỏ.
Ngày 1/2, Thư ký Báo chí Điện Kremlin Peskov cho biết toàn bộ cơ sở hạ tầng quân sự của NATO đang không ngừng chiến đấu chống lại Nga. Do đó, Moscow không thể nhắm mắt làm ngơ trước tình thế thù địch do các chính sách của NATO tạo ra. Ông nói rằng chúng ta đã thấy toàn bộ cơ sở hạ tầng tình báo của NATO, bao gồm máy bay trinh sát và vệ tinh tình báo, hoạt động suốt ngày đêm vì lợi ích của chế độ Ukraine. Tất nhiên, tất cả điều này là khá nghiêm trọng, và Nga không thể bỏ qua.
Điện Kremlin cho biết năng lực không gian đã đóng một vai trò trung tâm chưa từng có trong cuộc chiến Nga-Ukraine, hiện đã bước sang tháng thứ 11, và năng lực vệ tinh tập thể của các thành viên NATO mang lại lợi thế đáng kể cho quân đội Ukraine và các nhóm vũ trang hỗ trợ Ukraine. Những lợi thế mà NATO mang lại cho Ukraine bao gồm việc cung cấp dữ liệu mục tiêu nhanh chóng cho tên lửa và pháo nhắm vào, vốn đã gây thiệt hại nặng nề cho lực lượng Nga. Và khi Mỹ bắt đầu cung cấp cho Ukraine các tên lửa và đạn dược tầm xa, điều đó có thể khiến tình hình trở nên nguy hiểm hơn đối với Nga.
Sau nhiều tháng tranh cãi khi Ukraine chuẩn bị phát động một cuộc tấn công mùa xuân để chiếm lại lãnh thổ mà Nga đã chiếm giữ vào năm ngoái, các quan chức ngũ Giác Đài cho biết vào ngày 2/2 rằng Hoa Kỳ đã đồng ý gửi rocket tầm xa cho Ukraine. Rocket đường kính nhỏ phóng từ mặt đất (hay GLSDB) có tầm bắn gần gấp đôi so với bất kỳ loại vũ khí tấn công nào khác do Hoa Kỳ cung cấp.
Quả rocket với đường kính nhỏ có tầm bắn khoảng 150km, gấp đôi tầm bắn của Hệ thống tên lửa phóng đa năng M270 (MLRS) và đạn dẫn đường Hệ thống tên lửa pháo binh cơ động cao (HIMARS) M142.

Mỹ đã không muốn cung cấp cho Ukraine các loại vũ khí tầm xa như Hệ thống Tên lửa Chiến thuật Lục quân (ATACMS), có tầm bắn khoảng 320km. Mỹ từ chối yêu cầu vì lo ngại tên lửa có thể được sử dụng để tấn công các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Nga, dẫn đến leo thang căng thẳng.
Để đạt được mục tiêu này, Ukraine đã nhiều lần cam kết sử dụng vũ khí do Hoa Kỳ cung cấp một cách có trách nhiệm và chiến lược để chống lại sự xâm lược của Nga khi cần thiết.
Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov cho biết vào ngày 2 tháng 2 rằng Ukraine bảo đảm với các đối tác phương Tây rằng vũ khí này sẽ không được sử dụng để chống lại các mục tiêu bên trong Nga, đồng thời nói thêm rằng Kyiv cần vũ khí có tầm bắn 300 km để đẩy lùi lực lượng Nga. Nếu Ukraina có thể tấn công kẻ thù ở khoảng cách xa hơn, quân đội Nga sẽ không thể phòng thủ và chỉ có thể rút lui. Ông cho biết Ukraine sẵn sàng đưa ra bất kỳ sự bảo đảm nào rằng vũ khí của Hoa Kỳ sẽ không liên quan đến một cuộc tấn công vào lãnh thổ Nga. Ông cho biết: “Chúng tôi có quá đủ mục tiêu trong các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của Ukraine mà chúng tôi sẵn sàng phối hợp với các đối tác của mình để giải quyết chúng”.
Trong mọi trường hợp, bất kỳ tổn thất nào mà Nga phải gánh chịu trong cuộc chiến tranh xâm lược của mình đều không đáng kể so với sự tàn phá nặng nề và thương vong dân sự mà Moscow đã gây ra trên khắp Ukraine kể từ ngày 24 tháng 2 năm ngoái.
Giờ đây, Ukraine có vũ khí với tầm bắn xa hơn trước và với sự trợ giúp của hệ thống tình báo trên không và vũ trụ của NATO, nước này có thể tấn công bất kỳ mục tiêu quân sự nào của Nga mà họ muốn tấn công bất cứ lúc nào. Mặt khác, Nga sẽ phải đối mặt với tình thế chờ bị đánh bại vì không có sự hỗ trợ của hệ thống tình báo trên không và vũ trụ.
Nga từ lâu đã phải chịu đựng tình trạng không đủ năng lực cho các vệ tinh giám sát và liên lạc, trong nhiều trường hợp dựa vào công nghệ lạc hậu hoặc các linh kiện nhập khẩu hiện đã bị cắt hoàn toàn do lệnh trừng phạt của phương Tây.
Ukraine không có lực lượng vệ tinh riêng. Nhưng họ đã được hưởng lợi không chỉ từ Hoa Kỳ với số lượng lớn thiết bị quân sự, mà còn từ một lượng thông tin tình báo chưa từng có của phương Tây, bao gồm cả dữ liệu động, thời gian thực về các lực lượng Nga.
Những tiến bộ nhanh chóng trong công nghệ phương Tây đã dẫn đến sự bùng nổ của hình ảnh vệ tinh thời gian thực, chất lượng cao, lần đầu tiên thay đổi tình hình tình báo quân sự. Và sự thay đổi đó dường như không xảy ra ở Nga.
Bart Hendrix, một chuyên gia về chương trình vũ trụ của Nga, cho biết về nguyên tắc, Nga gần như mù mịt về vấn đề này.
Nga hiện có khoảng 100 vệ tinh quân sự hoặc vệ tinh lưỡng dụng, theo cơ sở dữ liệu của một nhóm các nhà khoa học Mỹ. Chỉ 19 vệ tinh trong số đó được phân loại là vệ tinh viễn thám, có công nghệ cho phép chụp ảnh quang học hoặc giám sát tín hiệu vô tuyến, trong khi số còn lại được sử dụng cho các mục đích khác.
Hendricks cho biết hai vệ tinh trinh sát quang học quay quanh quỹ đạo của Nga, được gọi là Persona, được phóng cách đây 7 hoặc 8 năm, có thể sắp hết tuổi thọ hoạt động. Độ phân giải tối đa của các vệ tinh này chỉ là 50cm.
Để so sánh, các vệ tinh do thám của Mỹ có độ phân giải khoảng 5 cm. Ở độ phân giải này, các chữ V được sơn trên các phương tiện quân sự của Nga hoạt động ở Ukraine có thể được nhìn thấy dễ dàng và rõ ràng từ độ cao điển hình của các hoạt động vệ tinh. Ngay cả độ phân giải tối đa được cung cấp bởi các vệ tinh thương mại như Maxar và Planet thường là khoảng 15 cm.
Lực lượng không gian của Nga cũng có một số lượng nhỏ vệ tinh radar, nhưng chúng kém NATO cả về số lượng và chất lượng.
Hệ thống định vị quan trọng nhất trên thế giới là Hệ thống Định vị Vệ tinh Toàn cầu của Hoa Kỳ, viết tắt là GPS. Đó là một hệ thống mở được sử dụng rộng rãi trong mọi thứ, từ điều hướng đến điện thoại thông minh. Nhưng vì hoạt động dưới sự kiểm soát của chính phủ Hoa Kỳ, Nga từ lâu đã tìm cách xây dựng giải pháp thay thế của riêng mình, dẫn đến mạng định vị vệ tinh GLONASS của Nga. Để nó hoạt động đầy đủ, cần có ít nhất 24 vệ tinh. Nga hiện chỉ có 23 vệ tinh được khai triển và một số vệ tinh trong số đó sắp hết tuổi thọ.
Bản cập nhật mạng GLONASS của Nga đã bị cản trở một phần do các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với Moscow về việc chiếm đóng Crimea vào năm 2014. 90% linh kiện điện tử cần thiết cho các vệ tinh GLONASS thế hệ tiếp theo được nhập khẩu và những linh kiện này phải có khả năng chống lại hư hỏng đối với thiết bị nhạy cảm do bức xạ không gian gây ra. Nga đã cố gắng thiết kế và sản xuất một vệ tinh thay thế trong nước, nhưng kết quả là một vệ tinh nặng gấp đôi và vẫn chưa được đưa lên quỹ đạo.
Pavel Podvig, một thành viên cấp cao tại Viện Nghiên cứu Giải trừ Quân bị của Liên Hợp Quốc tại Geneva, cho biết Nga cũng gặp vấn đề về xử lý dữ liệu. Ông nói, có vệ tinh là một chuyện, nhưng có thể sử dụng chúng hay không lại là chuyện khác. Bạn cần một hệ thống cho phép bạn nhanh chóng truyền thông tin từ vệ tinh đến đúng người, những người sẽ xử lý thông tin đó và truyền nó cho người thực thi, chẳng hạn như một đơn vị pháo binh.
Điều đó nói rằng, thực tế là dù Nga có một số vệ tinh vẫn còn trong quỹ đạo nhưng nó không ngụ ý về sự tồn tại của một hệ thống tình báo hiệu quả, và nếu có, thật khó để nói nó thực tế đến mức nào. Ít nhất, trong cuộc chiến với Ukraine, không có bằng chứng nào cho thấy Nga đã giải quyết thành công những vấn đề này. Thay vào đó, Moscow phải chuyển sự chú ý sang tìm kiếm sự giúp đỡ từ bên ngoài.
Vào ngày 26 tháng 1, Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài của Bộ Tài chính Hoa Kỳ cho biết trong một tuyên bố rằng một công ty Trung Quốc có tên Spacety China đã cung cấp cho Terra Tech có trụ sở tại Nga hình ảnh vệ tinh Radar khẩu độ tổng hợp (SAR) của Ukraine để hỗ trợ Tập đoàn Wagner chiến đấu ở Ukraine. Để đạt được mục tiêu này, Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã công bố các biện pháp trừng phạt đối với công ty con của công ty Trung Quốc có trụ sở tại Luxembourg.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken cho biết trong một tuyên bố rằng các biện pháp trừng phạt mới sẽ cản trở hơn nữa khả năng trang bị bộ máy chiến tranh của Điện Kremlin và thúc đẩy trách nhiệm giải trình đối với những người chịu trách nhiệm về Nga và các hành vi liên quan khác.
Một báo cáo sáu tháng trước đã chỉ ra rằng “mạng lưới tàng hình” của CIA là chìa khóa của cuộc chiến, đề cập rằng Hoa Kỳ đã thiết lập một mạng lưới tàng hình bao gồm các biệt kích và nhân viên tình báo ở Ukraine để cung cấp vũ khí, thông tin tình báo và huấn luyện. Các dấu hiệu về sự hỗ trợ bí mật về hậu cần, đào tạo và tình báo của họ đã xuất hiện trên chiến trường, và không có gì bí mật khi phương Tây chưa bao giờ che giấu sự ủng hộ của mình đối với cuộc kháng chiến của Ukraine.
Vào ngày 15 tháng 11 năm 2021, Moscow sau khi phá hủy một vệ tinh do thám của Liên Xô không còn sử dụng bằng tên lửa, tạo ra hàng nghìn mảnh rác vũ trụ, đã đe dọa rằng nếu NATO vượt qua ranh giới đỏ, họ sẽ phá hủy 32 vệ tinh của NATO bằng tên lửa chống vệ tinh (ASAT), nhằm làm mù tất cả các tên lửa, máy bay, tàu và bộ binh của NATO.
Giờ đây, lời đe dọa đó đã biến thành một lời phàn nàn đầy sợ hãi từ Peskov. Nga đã không nhắm mục tiêu vệ tinh hoặc máy bay giám sát bên ngoài Ukraine. Các cơ sở tình báo của NATO này đang đóng vai trò then chốt trong việc hỗ trợ cuộc chiến của Ukraine chống lại Nga. Đây có thể là lý do thực sự dẫn đến thất bại của quân đội Nga.
Theo DKN.TV
Tags: NATO, Nga, tin tức thế giới, Ukraine