Stop Expansionism - Chống Bành Trướng

Các binh sĩ Trung Cộng thuộc Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa đeo khẩu trang bảo vệ khi họ diễu hành sau buổi lễ kỷ niệm 70 năm Trung Quốc tham gia Chiến tranh Triều Tiên, tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh, vào ngày 23/10/2020 (Kevin Frayer / Getty Hình ảnh)

Lê Minh – Thanh Đoàn • 10:58, 11/06/21

Sá»± thật phÅ© phàng ở Trung Quốc là chủ nghÄ©a hiếu thắng che dấu sá»± manh mún của xã há»™i Trung Quốc. Trung Quốc tá»± đặt mình vào vị thế của kẻ chiến thắng sau mÆ°u đồ vá»›i đại dịch Covid-19. Những lời hùng biện đầy ảo tưởng về sức mạnh của họ không che giấu được sá»± rạn nứt không thể hàn gắn trong lòng xã há»™i, bất bình đẳng thu nhập lá»›n nhất thế giá»›i, sức khỏe suy nhược của nền kinh tế, khối bong bóng nợ Ä‘ang chá»±c chờ nổ tung và sá»± thức tỉnh của cả thế giá»›i trÆ°á»›c tá»™i ác chống lại loài người Ä‘ang diá»…n ra ở nÆ¡i này…

Viện sÄ© Elizabeth Economy của viện nghiên cứu Hoover, đại học Stanford mở đầu bài viết dá»± báo về sá»± sụp đổ của đế chế Trung Quốc bằng má»™t nhận định ngắn gọn “Ông Tập Cận Bình Ä‘ang chạy Ä‘ua vá»›i thời gian”. 

Tiền, lợi ích kiếm được từ sá»± bùng nổ đại dịch coronavirus trên toàn cầu Ä‘ang không còn nhiều tác dụng vá»›i Trung Quốc khi các nền kinh tế Ä‘ang dần phục hồi. Qua cÆ¡n hoảng loạn, tất cả đều tỉnh táo, tìm tòi, nghiên cứu và cố gắng trả lời câu hỏi: Trung Quốc được lợi gì khi coronavirus VÅ© Hán bùng phát toàn cầu? Trung Quốc Ä‘ã làm gì để nó bùng phát toàn cầu? Và khi chúng ta sá»›m phục hồi, khống chế coronavirus VÅ© Hán, vạch trần và thoát khỏi ngoại giao vaccine của Trung Quốc thì chúng ta được gì, mất gì? 

Các nền kinh tế khác trên toàn cầu đã bắt đầu công bố tá»· lệ tăng trưởng vững chắc. Tuy nhiên, Chủ tịch Tập tiếp tục Ä‘Æ°a ra câu chuyện về chủ nghÄ©a ngoại lệ và tính Æ°u việt của Trung Quốc. “PhÆ°Æ¡ng Đông Ä‘ang trá»—i dậy và phÆ°Æ¡ng Tây Ä‘ang suy giảm,” ông Tập đã thổi phồng trong má»™t bài phát biểu vào năm ngoái. Các quan chức và nhà phân tích cấp cao của Trung Quốc đã nhanh chóng khuếch đại thông Ä‘iệp của ông Tập, chỉ ra sá»± sụt giảm tÆ°Æ¡ng đối về tá»· trọng của châu Âu và Nhật Bản trong nền kinh tế toàn cầu và làm căng thẳng sá»± phân cá»±c về chủng tá»™c và chính trị của Hoa Kỳ. Cá»±u Thứ trưởng Bá»™ Ngoại giao He Yafei đã khẳng định má»™t cách dứt khoát rằng Hoa Kỳ sẽ “nhận thấy rằng sức mạnh của mình ngày càng giảm so vá»›i tham vọng của họ, cả trong nÆ°á»›c và quốc tế. . . . Đây là xu hÆ°á»›ng lá»›n của lịch sá»­. . . . Cán cân quyền lá»±c toàn cầu và trật tá»± thế giá»›i sẽ tiếp tục nghiêng về phía Trung Quốc, và sá»± phát triển của Trung Quốc sẽ trở nên không thể ngăn cản ”.  

NhÆ°ng đằng sau những lời hùng biện của người chiến thắng không che giấu nổi má»™t sá»± thật: xã há»™i và nền kinh tế của chính Trung Quốc Ä‘ang rạn nứt theo những cách phức tạp và đầy thách thức. 

Rạn vỡ kinh tế làm vỡ bong bóng nợ và bất động sản

Nguồn gốc coronavirus Vũ Hán xuất phát từ phòng thí nghiệm quân đội của Trung Quốc đang ngày một sáng tỏ, đặc biệt nhờ sự rò rỉ hơn 3,000 email của tiến sỹ Anthony Fauci. Sự thật về cuộc thế chiến thế giới thứ ba bằng sinh học do Trung Quốc khởi động đẩy cả thế giới chìm vào bóng tối rốt cuộc cũng bắt đầu lộ diện. 

Ánh sáng của sá»± phục hồi kinh tế ban đầu của Trung Quốc trong đại dịch Covid-19 không chỉ Ä‘ang mờ dần mà Trung Quốc còn Ä‘ang phải đối mặt vá»›i hệ lụy kinh tế thảm khốc hậu Covid-19. 

Lạm phát Ä‘ang bùng phát mạnh và không thể kiểm soát. Giá sản xuất công nghiệp ở Trung Quốc tăng cao nhất trong 12 năm qua, trong khi giá lÆ°Æ¡ng thá»±c, thá»±c phẩm của Trung Quốc tăng cao ngất ngưởng từ năm 2020. Theo Tổng cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS), giá sản xuất (PPI) của nÆ°á»›c này tháng 5/2021 đã tăng 9,0% so vá»›i má»™t năm trÆ°á»›c đó do giá dầu thô, quặng sắt và kim loại màu tăng đáng kể. Con số này vượt mức dá»± Ä‘oán 8,5% trong cuá»™c thăm dò của Reuters, và cao hÆ¡n rất nhiều so vá»›i mức tăng 6,8% của tháng 4/2021. Giá tiêu dùng tại thị trường Trung Quốc cÅ©ng tăng tháng thứ 3 liên tiếp. Các chuyên gia kinh tế của Trung Quốc không giấu được lo lắng vá»›i phát biểu rằng họ hy vọng giá sản xuất công nghiệp sẽ ngừng tăng. Điều đó có nghÄ©a, Trung Quốc biết chắc chắn rằng họ Ä‘ang phải đối mặt vá»›i má»™t tÆ°Æ¡ng lai không thể kiểm soát (thá»±c chất là không thể giấu diếm) lạm phát trong các chỉ số thống kê. 

Vỡ bong bóng tài sản, bong bóng nợ và khủng hoảng không thể tránh. Lạm phát khiến lãi suất tại Trung Quốc tăng. Những nhà đầu tÆ° cá nhân và tổ chức của Trung Quốc đổ tiền vào bất Ä‘á»™ng sản, chứng khoán bằng tiền Ä‘i vay trong thập ká»· qua sẽ không thể chịu Ä‘á»±ng nổi lãi suất cao. Bán tháo tài sản, vỡ nợ sẽ là kết cục kinh tế không thể khác Ä‘ang chờ đợi Bắc Kinh trong những tháng cuối năm nay và năm 2022 tá»›i đây. 

Theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp, các công ty Trung Quốc đã vỡ nợ 74,75 tá»· NDT (11,4 tá»· USD) trái phiếu trong nÆ°á»›c trong 3 tháng đầu năm 2021, cao hÆ¡n gấp đôi so vá»›i ká»· lục được thiết lập má»™t năm trÆ°á»›c đó, trong khi số nợ trái phiếu ra nÆ°á»›c ngoài tăng gần gấp ba lần lên 3,7 tá»· USD. 

Các khoản vỡ nợ trung bình hàng tháng trong nước trong nửa cuối năm 2020 đã tăng từ mức 9,2 tỷ NDT trong nửa đầu năm lên 13,6 tỷ NDT, chiếm 47%. Khoảng 39 công ty Trung Quốc cả trong nước và nước ngoài đã vỡ nợ gần 30 tỷ USD trái phiếu vào năm 2020, đẩy tổng giá trị lên cao hơn 14% so với năm 2019.

Khối nợ của Trung Quốc vẫn là má»™t bí ẩn toàn cầu, nhÆ°ng chắc chắn là nó đã quá lá»›n so vá»›i sức chịu Ä‘á»±ng của nền kinh tế. Do covid-19, tiền rẻ đổ về Trung Quốc và bản thân tiền rẻ của nÆ°á»›c này bÆ¡m cho doanh nghiệp đã làm khối nợ này tăng trưởng phi mã. Cho tá»›i nay, mọi biện pháp kiềm chế bong bóng BĐS, xá»­ lý vỡ nợ của Bắc Kinh đã hoàn toàn bị khối nợ lá»›n, không thể kiểm soát này làm cho vô hiệu. 

Dòng vốn tháo chạy khỏi Trung Quốc, tăng trưởng không thấy ánh sáng. Các doanh nghiệp tháo chạy khỏi Trung Quốc vì thÆ°Æ¡ng chiến và xu hÆ°á»›ng này tăng mạnh hÆ¡n do Covid-19. Vì sao? Vì Covid-19 khiến các nền kinh tế phụ thuá»™c vào Trung Quốc ý thức mạnh mẽ rằng họ phải phân tán rủi ro chuá»—i cung ứng khỏi Trung Quốc. Quý 1/2021, Trung Quốc đã chứng kiến mức thâm hụt ká»· lục giữa dòng vốn vào và ra khỏi Trung Quốc (nguồn: Trading Economics). 

Thâm hụt tài khoản vốn của Trung Quốc đã đạt mức ká»· lục trong quý 1/2021  (Nguồn: Trading Economics)

CÅ©ng nhận thức được sá»± thoái trào của tăng trưởng dá»±a vào xuất khẩu khi Mỹ sá»­ dụng thuế để kiềm chế Trung Quốc, ông Tập Cận Bình đã đề ra chiến lược tăng trưởng “lÆ°u thông kép“, vừa dá»±a vào xuất khẩu vừa dá»±a vào tiêu dùng trong nÆ°á»›c. NhÆ°ng trÆ°á»›c đại dịch, khoảng cách giàu nghèo đã khiến 900 triệu người Trung Quốc không có quyền tiêu dùng. Sau đại dịch, số lượng người Trung Quốc không có quyền tiêu dùng còn gia tăng mạnh hÆ¡n. Tài sản của nền kinh tế lá»›n thứ hai thế giá»›i này chủ yếu nằm trong tay tinh hoa của ĐCSTQ, đảng Ä‘ang nắm quyền Ä‘iều hành và phân phối tài sản của đất nÆ°á»›c. Hiển nhiên, việc chia sẻ lại lợi ích của ĐCSTQ vá»›i người dân Ä‘ang nghèo Ä‘i sẽ là Ä‘iều không tưởng. Trung Quốc hiển nhiên rÆ¡i vào chu kỳ tăng trưởng má»›i, thấp hÆ¡n nhiều so vá»›i chu kỳ tăng trưởng trÆ°á»›c đó, nhÆ°ng vá»›i chiến lược kinh tế má»›i này, tÆ°Æ¡ng lai tăng trưởng của Trung Quốc nhÆ° má»™t đường hầm chÆ°a thấy ánh sáng. 

Rạn vỡ xã hội vì phân biệt đối xử giữa các dân tộc, tôn giáo, giữa thành thị với nông thôn

Nhà nghiên cứu Elizabeth phân tích rằng sá»± rạn vỡ trong xã há»™i Trung Quốc được thúc đẩy bằng sá»± phân biệt đối xá»­ dá»±a trên giá»›i tính và dân tá»™c Ä‘ang lan tràn, được củng cố bởi những lời lẽ chủ nghÄ©a dân tá»™c cá»±c Ä‘oan, đầy thù hận trên mạng. Tầng lá»›p sáng tạo Ä‘ang đứng đầu vá»›i những kẻ quan liêu nhỏ mọn. Và tình trạng bất bình đẳng giữa nông thôn và thành thị ngày má»™t lá»›n. Những chia rẽ này ngăn cản sá»± tham gia đầy đủ của các thành phần xã há»™i quan trọng vào đời sống trí thức và chính trị của Trung Quốc, và nếu không được giải quyết, có khả năng làm suy yếu sức sống kinh tế của đất nÆ°á»›c. 

Chuyên gia kinh tế này tin rằng chiến lược lÆ°u thông kép của ông Tập, thành hay bại, phụ thuá»™c vào tiêu dùng, sức sáng tạo và sức sống kinh tế của chính những người dân, những dân tá»™c Ä‘ang bị ông Tập và chính quyền của ông bức hại, tÆ°á»›c Ä‘i nhân quyền và cả sinh mạng. Đáng tiếc, chính sách hà khắc, phân biệt đối xá»­ vá»›i Tây Tạng và Tân CÆ°Æ¡ng đã khiến ông Tập mất Ä‘i má»™t lá»±c lượng lao Ä‘á»™ng, tiêu dùng lá»›n, má»™t tiềm năng kinh tế lá»›n. 

Thêm vào đó, chính sách phân biệt đối xá»­ dá»±a theo há»™ khẩu và Ä‘iểm xếp hạng tín nhiệm xã há»™i đã chia rẽ Trung Quốc má»™t cách sâu sắc nhất và làm Trung Quốc suy yếu hÆ¡n bao giờ hết. Vá»›i những chính sách này, giấc mÆ¡ Trung Quốc của ông Tập về “sá»± trẻ hóa vÄ© đại của đất nÆ°á»›c Trung Quốc” sẽ mãi mãi chỉ là giấc mÆ¡.  

Năm 2019, Trung Quốc đã chi 216 tá»· USD cho an ninh công cá»™ng trong nÆ°á»›c, bao gồm an ninh nhà nÆ°á»›c, cảnh sát, giám sát trong nÆ°á»›c. Khoản chi phí này để đàn áp dân tá»™c thiểu số, Hồng Kong, người tu luyện Pháp Luân Công và các tôn giáo khác tại Trung Quốc. 

Ở Tân Cương, có tới một triệu người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ bị giam cầm trong các trại cải tạo và lao động. Tỉnh này là tỉnh lớn thứ 21 của Trung Quốc về dân số nhưng đứng thứ ba về chi tiêu cho an ninh công cộng. Người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương và các nhóm Hồi giáo Thổ Nhĩ Kỳ khác từ lâu đã phải chịu đựng nhiều hình thức phân biệt đối xử, chẳng hạn như bị cấm vào khách sạn hoặc làm một số công việc bên ngoài khu vực. Hiếm khi các chuyên gia Trung Quốc lên tiếng. Như một học giả đã lưu ý trong một cuộc phỏng vấn với South China Morning Post, “Đôi khi các chính sách của chúng tôi quá hào phóng, đưa ra nhiều ưu đãi, nhưng hiệu quả lại không tốt. Nhưng rồi đôi khi chúng ta đã quá khắc nghiệt trong việc đàn áp của mình. Chúng tôi [chính quyền Bắc Kinh] đã không nắm bắt tốt các chính sách và việc thực thi còn kém”.

Không chỉ Tân CÆ°Æ¡ng, chính quyền ông Tập còn tiếp tục chính sách bức hại dã man những người tu luyện Pháp Luân Công, chính sách đàn áp đẫm máu những người có đức tin trong môn tu luyện thượng thừa của Phật gia này được khởi đầu bởi cá»±u tổng bí thÆ° Giang Trạch Dân. Mặc dù ngay sau khi tại vị, chiến lược “đả hổ diệt ruồi” của ông Tập nhắm vào việc triệt hạ phe cánh của Giang Trạch Dân nhÆ° Bạc Hy Lai, Chu VÄ©nh Khang, Từ Tài Hậu… NhÆ°ng tá»™i ác mổ cÆ°á»›p tạng sống của người tu luyện Pháp Luân Công được chính quyền Giang khởi thủy lại không hề bị thất sủng bởi chính quyền má»›i. Có lẽ, tá»™i ác đẫm máu giết người cÆ°á»›p tạng có hậu thuẫn của quân Ä‘á»™i Trung Quốc quá lá»›n đến mức nó có thể uy hiếp sá»± tồn vong của ĐCSTQ nên ông Tập đã lá»±a chọn thà trở thành con dê tế thần cho tá»™i ác này còn hÆ¡n thành tá»™i đồ của ĐCSTQ.  

Có lẽ không phải Tây Tạng hay Tân CÆ°Æ¡ng, mà chính là tá»™i ác mổ cÆ°á»›p tạng, thảm họa nhân quyền lá»›n nhất trong lịch sá»­ loài người, vá»›i nghi vấn gây ra khoảng 2 triệu cái chết, có các bằng chứng không thể chối cãi, được báo cáo, thừa nhận và ngày má»™t công khai má»›i là quả bom nổ chậm treo lÆ¡ lá»­ng trên đầu chế Ä‘á»™ Bắc Kinh ngày nay. Quả thật, thời gian của ông Tập không còn bao nhiêu nữa, ông Tập và chính quyền của ông ấy có thể che dấu tá»™i ác này bằng phong cách ngoại giao chiến binh sói trong bao lâu nữa? 

Rạn vỡ sáng tạo vì kiểm soát tư tưởng phục vụ lợi ích của đảng

Má»™t Ä‘á»™ng thái phân cá»±c tÆ°Æ¡ng tá»± đã nảy sinh giữa các quan chức và tầng lá»›p sáng tạo của Trung Quốc. Quyết tâm của ông Tập trong việc đảm bảo rằng mọi tÆ° tưởng đều phục vụ lợi ích của ĐCSTQ đã hạn chế khả năng tối Ä‘a mọi năng lá»±c sáng tạo của cá nhân và cá»™ng đồng trong đất nÆ°á»›c, bao gồm cả các học giả và doanh nhân, theo Ä‘uổi những ý tưởng và sản phẩm vượt ra ngoài sá»± hiểu biết hay kiểm soát nghiêm ngặt của ĐCSTQ. 

Ông Tập đã kêu gọi các trường đại học trở thành “Thành trì của sá»± lãnh đạo của Đảng,” và Bá»™ Giáo dục đã nói rõ rằng “hoạt Ä‘á»™ng tÆ° tưởng và chính trị” là những yếu tố quan trọng nhất để đánh giá giảng viên. ĐCSTQ thậm chí còn khuyến khích sinh viên đại học tố cáo những giáo sÆ° có bài phát biểu thách thức tính chính thống của đảng; nhiều học giả đã bị chỉ trích hoặc sa thải vì xuất bản “bài phát biểu không chính xác” về các vấn đề liên quan đến Hồng Kông, Nhật Bản và COVID-19. Bằng cách hạn chế phạm vi tiếng nói, Bắc Kinh hạn chế khả năng Ä‘Æ°a ra các quyết định sáng suốt. 

Má»™t số trí thức đã phản kháng lại. Ví dụ, nhà kinh tế học Chen Wenling đã lập luận rằng nếu Trung Quốc muốn trở thành má»™t cường quốc về tÆ° tưởng và trí tuệ toàn cầu, nó cần “sá»± khoan dung, linh hoạt và tá»± do hÆ¡n cho giá»›i học thuật của Trung Quốc”. Jia Qingguo, giáo sÆ° Đại học Bắc Kinh và là thành viên của cÆ¡ quan cố vấn cấp cao của ĐCSTQ, đã đề xuất dỡ bỏ má»™t số hạn chế quan liêu đối vá»›i việc các học giả Trung Quốc trao đổi, làm việc, nghiên cứu khoa học vá»›i đối tác nÆ°á»›c ngoài. 

“Việc quản lý hiện tại của các hoạt Ä‘á»™ng trao đổi vá»›i nÆ°á»›c ngoài đã vượt quá giá»›i hạn hợp lý”, Jia lập luận và lÆ°u ý rằng nó “sẽ ảnh hưởng đến chất lượng đánh giá của các chuyên gia về các vấn đề quốc tế và các đề xuất chính sách.”   

Quá trình thanh lọc chính trị tÆ°Æ¡ng tá»± này Ä‘ang được tiến hành trong lÄ©nh vá»±c công nghệ của Trung Quốc. Ông Tập đã từng bÆ°á»›c quốc hữu hóa tri thức, công nghệ, tài sản và phÆ°Æ¡ng thức kinh doanh của các ông lá»›n công nghệ tÆ° nhân. Bắc Kinh chỉ trích các công ty công nghệ kiểm duyệt không đầy đủ tài liệu bất hợp pháp trên nền tảng của họ; và tìm cách đảm bảo rằng các nhà lãnh đạo công nghệ của đất nÆ°á»›c không trở thành những cá nhân, lá»±c lượng có tầm ảnh hưởng chính trị nằm ngoài kiểm soát của ĐCSTQ. 

Má»™t số CEO công nghệ nổi tiếng ở Trung Quốc đã công khai chỉ trích sá»± can thiệp của chính phủ, họ đã phải trả giá gần nhÆ° ngay lập tức. Vào cuối năm 2020, người sáng lập Alibaba, tá»· phú Jack Ma, chỉ trích bá»™ máy quan liêu của Trung Quốc vì những ná»— lá»±c quá khích trong việc Ä‘iều chỉnh các vấn đề phức tạp và cản trở sá»± đổi má»›i. Ngay sau đó, công ty này buá»™c phải dừng đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng theo kế hoạch. Sau đó, vào tháng 5 năm 2021, Bắc Kinh trừng phạt trường đại học của ông Ma, má»™t chÆ°Æ¡ng trình đào tạo kinh doanh cạnh tranh cho các doanh nhân, loại bỏ ông ta khỏi vị trí chủ tịch và cam kết thay đổi chÆ°Æ¡ng trình giảng dạy. 

Khi ông Wang Xing, Giám đốc Ä‘iều hành của công ty cung cấp dịch vụ giao đồ ăn Meituan, chia sẻ má»™t bài thÆ¡ thời nhà Đường nói về sá»± ngu ngốc của vị hoàng đế đầu tiên của Trung Quốc, người cố gắng đảm bảo quyền lá»±c của mình bằng cách đốt sách và đàn áp trí thức (bị cáo buá»™c là chỉ trích ông Tập), cổ phiếu của Meituan đã giảm mạnh. Từng người má»™t, các doanh nhân công nghệ hàng đầu của đất nÆ°á»›c – Ma, Zhang Yiming của ByteDance, Huang Zheng của Pinduoduo, Pony Ma của Tencent – đã rút lui khỏi vị trí lãnh đạo trong các công ty do họ thành lập hoặc tá»± ẩn mình khỏi sá»± chú ý của giá»›i truyền thông. 

Rạn vỡ xã hội vì bất bình đẳng sâu sắc trong lòng Trung Quốc

Trung Quốc chắc chắn đã đạt được mức tăng trưởng kinh tế ấn tượng trong 4 thập ká»· qua, trong đó có 16 năm tăng trưởng hai con số. Vào tháng Hai vừa qua, Tập Cận Bình tuyên bố chiến thắng trong việc xóa bỏ nghèo đói tuyệt đối (được định nghÄ©a là những người sống vá»›i mức 28 USD má»—i tháng hoặc ít hÆ¡n). Tuy nhiên, trÆ°á»›c đó không lâu, Thủ tÆ°á»›ng Lý Khắc Cường đã gây sốc cho người dân Trung Quốc khi tiết lá»™ rằng đất nÆ°á»›c có hÆ¡n 600 triệu người – 40% dân số – sống vá»›i mức 140 USD má»—i tháng hoặc ít hÆ¡n. Số liệu từ các học giả khác thậm chí còn tuyên bố khoảng 900 triệu người Trung Quốc không có quyền tiêu dùng. Dù ông Tập có tuyên bố gì Ä‘i nữa, Bắc Kinh đã không thể giải quyết tình trạng bất bình đẳng dai dẳng vốn là đặc Ä‘iểm của bối cảnh kinh tế xã há»™i của đất nÆ°á»›c: Trung Quốc trên thá»±c tế bao gồm hai Trung Quốc. 

Má»™t phần trăm dân số Trung Quốc có thu nhập cao nhất có tá»· trọng tài sản lá»›n hÆ¡n 50 phần trăm dÆ°á»›i cùng. Má»™t báo cáo của ngân hàng trung Æ°Æ¡ng Trung Quốc năm 2019 cho thấy trong số 30.000 gia đình thành thị được khảo sát, 20 phần trăm nắm giữ 63% tổng tài sản trong khi 20 phần trăm dÆ°á»›i cùng chỉ sở hữu 2,6%. Trên khắp Trung Quốc, 20% người giàu kiếm được gấp 10,2 lần số tiền mà 20% người nghèo nhất kiếm được. Kết quả là, hệ số Gini của Trung Quốc (thÆ°á»›c Ä‘o bất bình đẳng nằm trong khoảng từ 0 đến 1) đã đạt 0,47, thuá»™c hàng cao nhất thế giá»›i và vượt xa mức mà các quan chức Trung Quốc tá»± nhận là sẽ gây mất ổn định.  

Phân tích của Quỹ Tiền tệ Quốc tế cho thấy rằng sá»± bất bình đẳng đó bắt nguồn từ sá»± chênh lệch về trình Ä‘á»™ học vấn và giá»›i hạn liên tục về quyền tá»± do Ä‘i lại (cÅ©ng nhÆ° những thay đổi công nghệ đã làm tăng mức lÆ°Æ¡ng của nhiều lao Ä‘á»™ng có kỹ năng hÆ¡n). Nhà kinh tế học Scott Rozelle của Stanford đã trình bày chi tiết những thất bại của Bắc Kinh trong việc Ä‘Æ°a ra các cÆ¡ há»™i giáo dục — cả về khả năng tiếp cận và chất lượng — cần thiết cho nhiều người ở nông thôn Trung Quốc để có thể tham gia hiệu quả vào cuá»™c cách mạng công nghệ Ä‘ang nổi lên nhanh chóng của đất nÆ°á»›c. Các tác Ä‘á»™ng dài hạn là đáng kể: mức Ä‘á»™ bất bình đẳng thu nhập cao có thể hạn chế tăng trưởng và tính bền vững của nền kinh tế, làm suy yếu đầu tÆ° cho y tế và giáo dục, và chậm cải cách kinh tế.  

Bất bình đẳng thu nhập dai dẳng hạn chế khả năng của các quan chức Trung Quốc trong việc thúc đẩy tăng trưởng và tiêu dùng ná»™i địa lành mạnh. Nhu cầu về lòng trung thành về ý thức hệ có nguy cÆ¡ dẫn đến tình trạng chảy máu chất xám kéo dài. Má»™t cuá»™c khảo sát đối vá»›i người Hồng Kông trong Ä‘á»™ tuổi từ 15 đến 30 cho thấy 57,5% muốn di cÆ° nếu có thể; má»™t cuá»™c khảo sát riêng về người lá»›n ở Hồng Kông cho thấy 42,3% sẽ di cÆ°. Năm 2019, hÆ¡n 50.000 người rời Hong Kong vì lo ngại chính trị.  

Rạn vỡ hình ảnh quảng bá ‘mô hình Trung Quốc’ và sá»± quay lÆ°ng của cả thế giá»›i

Sá»± rạn vỡ trong lòng Bắc Kinh cÅ©ng có những tác Ä‘á»™ng đến quan hệ của nÆ°á»›c này vá»›i các nÆ°á»›c khác, làm vô hiệu các quảng cáo về “mô hình Trung Quốc”; thứ mà Trung Quốc muốn xuất khẩu ra toàn cầu để vÆ°Æ¡n lên vị trí thống trị thế giá»›i này. 

Việc vi phạm nhân quyền ở Tân CÆ°Æ¡ng đã khiến các công ty Ä‘a quốc gia phải tìm kiếm các nguồn thay thế trong chuá»—i cung ứng. Sá»± đàn áp chính trị của Trung Quốc ở Hồng Kông đã khuyến khích các công ty nÆ°á»›c ngoài chuyển hoạt Ä‘á»™ng sang các địa Ä‘iểm châu Á khác nhÆ° Singapore. Canada, Liên minh Châu Âu, VÆ°Æ¡ng quốc Anh và Hoa Kỳ đều đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối vá»›i các cá nhân được coi là chịu trách nhiệm trá»±c tiếp về các chính sách đó và chống lại các doanh nghiệp dá»±a vào lao Ä‘á»™ng cưỡng bức ở Tân CÆ°Æ¡ng; EU cÅ©ng đã xác định rằng họ sẽ không xem xét việc thông qua Thỏa thuận Toàn diện về Đầu tÆ° vá»›i Bắc Kinh trừ khi các quan chức Trung Quốc dỡ bỏ các biện pháp chống đối. 

Cuối cùng, bất kỳ hy vọng nào mà ông Tập có thể có được về việc Trung Quốc giành được chiến thắng tại Thế vận há»™i Mùa đông 2022 đã bị tiêu tan bởi sá»± đồng thuận ngày càng tăng giữa nhiều quốc gia nhằm tẩy chay sá»± kiện này; chỉ Ä‘Æ¡n giản bởi vì nó diá»…n ra tại nÆ¡i có tá»™i ác nhân quyền và tá»™i ác đẫm máu chống lại loài người. 

Giấc mÆ¡ Trung Quốc của ông Tập có thể sắp trở thành cÆ¡n ác má»™ng của ông. 

Bài viết sử dụng một số tư liệu và nhận định của tác giả ELIZABETH ECONOMY, nghiên cứu viên cấp cao tại Viện Hoover của Đại học Stanford, nghiên cứu viên cấp cao về Nghiên cứu Trung Quốc tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại.

Lê Minh – Thanh Đoàn

(*) đầu đề do chúng tôi sửa chữa cho gọn (SEN)

Theo NTDVN.COM

Tags: Hoover, rạn mứt, sụp đổ