Stop Expansionism - Chống Bành Trướng

Quyết định rút quân vội vã khỏi Afghanistan của Tổng thống Joe Biden mà không có bất kỳ chiến lược rõ ràng nào, đã và đang đẩy quốc gia này vào một cuộc hỗn loạn đẫm máu và tàn khốc. (Tổng hợp)

Xuân Trường • 20:56, 16/08/21

Quyết định rút quân vội vã khỏi Afghanistan của Tổng thống Joe Biden mà không có bất kỳ chiến lược rõ ràng nào, đã và đang đẩy quốc gia này vào một cuộc hỗn loạn đẫm máu và tàn khốc.

Má»›i chỉ ba tháng kể từ khi tiến hành rút quân, chính quyền Biden hiện Ä‘ang phải đối mặt vá»›i má»™t kịch bản mà nhiều người liên tưởng tá»›i sá»± tháo chạy ồ ạt của người Mỹ tại miền nam Việt Nam năm 1975. 

Các lá»±c lượng vÅ© trang của chính phủ Afghanistan đã sụp đổ nhanh hÆ¡n những gì mà giá»›i chức quân Ä‘á»™i Mỹ có thể tưởng tượng được. 

Chỉ trong vòng 3 tháng, chính Taliban cÅ©ng phải ngạc nhiên về sá»± sụp đổ theo hiệu ứng domino tại nhiều khu vá»±c, vá»›i 2 trong số các thủ phủ quan trọng nhất của Afghanistan là Kandahar và Herat đã thất thủ. 

Dù quân chính phủ Afghanistan áp đảo Taliban về lá»±c lượng quân Ä‘á»™i, không quân và cảnh sát, nhÆ°ng Taliban đã chiếm được tá»›i hÆ¡n 60% lãnh thổ vá»›i tốc Ä‘á»™ nhanh kinh hoàng.

Ngày 14/8, Taliban tiếp tục chiếm được toàn bộ tỉnh Logar và chỉ còn cách thủ đô Kabul 11 km về phía nam. Trong khi đó, đại sứ quán Mỹ tại Kabul đã bắt đầu tiêu hủy các tài liệu nhạy cảm, một động thái cho thấy chính quyền Joe Biden đang chuẩn bị cho khả năng đại sứ quán sẽ bị Taliban chiếm quyền kiểm soát.

Video:

Một cam kết quân sự lớn của Mỹ ở Afghanistan sụp đổ trước mắt toàn thế giới

Vào thời Ä‘iểm nÆ°á»›c sôi lá»­a bỏng này, ThÆ° ký Nhà Trắng cho biết Tổng thống Joe Biden bắt đầu chuyến Ä‘i nghỉ tại trại David. Có thể nói cho đến nay, Joe Biden liên tiếp thất bại cả về năng lá»±c lãnh đạo và khả năng hoạch định chính sách. Và Afghanistan là đỉnh cao của mọi sá»± thất bại đó. 

Có quá nhiều câu hỏi được đặt ra đối vá»›i chính quyền Joe Biden nhÆ° sau:  

• Điều gì Ä‘ang xảy ra vá»›i tình báo Mỹ khiến Taliban có thể dá»… dàng chiếm lÄ©nh tá»›i 2/3 lãnh thổ Afghanistan? 

Trong 20 năm qua, Mỹ và đồng minh phÆ°Æ¡ng Tây đã đổ những khoản tiền khổng lồ vào các lá»±c lượng quân Ä‘á»™i Afghanistan, vá»›i niềm tin rằng sẽ giúp chính phủ nÆ°á»›c này có thể chống lại Taliban. Chỉ tính riêng Mỹ đã góp tá»›i 88 tá»· đô la.

Thế nhÆ°ng thay vì chiến đấu chống lại Taliban, hÆ¡n 300.000 binh lính Afghanistan đã nhanh chóng buông súng đầu hàng. Sá»± thất bại chóng vánh  của quân Ä‘á»™i Afghanistan, vốn được Mỹ và NATO dày công huấn luyện đã khiến người dân nÆ°á»›c này choáng váng và các nhà quan sát bị sốc toàn tập. 

Tinh thần chiến đấu rệu rã cũng là một yếu tố khiến quân chính phủ thua sốc trước Taliban. Một số nguồn tin cho biết, cảnh sát Afghanistan đã không được trả lương trong nhiều tháng qua, cũng như binh sĩ chính phủ thiếu thốn từ lương thực, nước uống cho tới vũ khí, đạn dược.

• Chuyện gì Ä‘ang xảy ra ở Lầu Năm Góc, đặc biệt vá»›i Chủ tịch Há»™i đồng Tham mÆ°u trưởng Liên quân, TÆ°á»›ng Mark Milley? 

Tại sao hàng tá»· đô la Mỹ tài trợ khí tài cho quân Ä‘á»™i Afghanistan nhÆ° thiết giáp Humvees, trá»±c thăng Blackhawk, tên lá»­a và vÅ© khí chiến tranh tân tiến lại bị bỏ rÆ¡i vào tay Taliban? Tại sao Mỹ và lính Afghanistan lại dá»… dàng để lại má»™t kho tàng chiến lợi phẩm khổng lồ cho khủng bố? 

Được biết chỉ riêng năm 2021, Mỹ đã cung cấp cho Afghanistan 25.000 thiết giáp Humvee. Trong các cuá»™c giao tranh khốc liệt vừa qua, chính phủ Afghanistan báo cáo mất tá»›i 100 chiếc Humvee má»—i tuần. Lá»±c lượng an ninh Afghanistan cÅ©ng để mất nhiều thiết giáp M113, M1117, súng phóng lá»±u Mk.19, pháo kéo D-30 mm… Ngoài ra, Taliban còn phá hủy nhiều trá»±c thăng Mi-17 và UH-60. 

• Chuyện gì sẽ xảy ra vá»›i những người tị nạn, mà nhiều người trong số đó đã hợp tác vá»›i Mỹ và đồng minh? 

Chính quyền Joe Biden tuyên bố rút quân từ tháng 4, nhưng đến lúc này mới rục rịch liên hệ tìm nơi trú chân cho những người tị nạn Afghanistan, trong số đó nhiều người đã làm việc cho Mỹ.

Có vẻ ToÌ€a BaÌ£ch Ốc cố gắng thuyết phục Albania và Kosovo mở cá»­a cho người tị nạn tá»›i, trong khi Kazakhstan, Uzbekistan và Tajikistan đều khÆ°á»›c từ. 

https://platform.twitter.com/embed/Tweet.html?dnt=false&embedId=twitter-widget-0&features=eyJ0ZndfZXhwZXJpbWVudHNfY29va2llX2V4cGlyYXRpb24iOnsiYnVja2V0IjoxMjA5NjAwLCJ2ZXJzaW9uIjpudWxsfSwidGZ3X2hvcml6b25fdHdlZXRfZW1iZWRfOTU1NSI6eyJidWNrZXQiOiJodGUiLCJ2ZXJzaW9uIjpudWxsfSwidGZ3X3NwYWNlX2NhcmQiOnsiYnVja2V0Ijoib2ZmIiwidmVyc2lvbiI6bnVsbH19&frame=false&hideCard=false&hideThread=false&id=1427118375713443841&lang=en&origin=https%3A%2F%2Fwww.ntdvn.com%2Fthe-gioi%2Fafghanistan-sup-do-toi-la-o-obama-va-biden-233449.html&sessionId=af2b20aa5a5b215567cc32470b4da77feba740f7&siteScreenName=NtdViet&theme=light&widgetsVersion=1890d59c%3A1627936082797&width=550pxhttps://platform.twitter.com/embed/Tweet.html?dnt=false&embedId=twitter-widget-0&features=eyJ0ZndfZXhwZXJpbWVudHNfY29va2llX2V4cGlyYXRpb24iOnsiYnVja2V0IjoxMjA5NjAwLCJ2ZXJzaW9uIjpudWxsfSwidGZ3X2hvcml6b25fdHdlZXRfZW1iZWRfOTU1NSI6eyJidWNrZXQiOiJodGUiLCJ2ZXJzaW9uIjpudWxsfSwidGZ3X3NwYWNlX2NhcmQiOnsiYnVja2V0Ijoib2ZmIiwidmVyc2lvbiI6bnVsbH19&frame=false&hideCard=false&hideThread=false&id=1427118375713443841&lang=en&origin=https%3A%2F%2Fwww.ntdvn.com%2Fthe-gioi%2Fafghanistan-sup-do-toi-la-o-obama-va-biden-233449.html&sessionId=af2b20aa5a5b215567cc32470b4da77feba740f7&siteScreenName=NtdViet&theme=light&widgetsVersion=1890d59c%3A1627936082797&width=550px

NÆ°á»›c Nga của Putin có thể là má»™t địa Ä‘iểm tốt để nhờ cậy, nhÆ°ng chính toÌ€a BaÌ£ch Ốc đã “cÆ¡m chẳng lành, canh chẳng ngọt” vá»›i Matxcova bởi những lời xúc phạm Putin của Joe Biden khi má»›i lên nhậm chức. 

Và trÆ°á»›c Ä‘á»™ng thái lo ngại má»™t làn sóng tị nạn tràn đến sân sau của Nga ở Trung Á, Putin đã thắt chặt tuyến phòng thủ biên giá»›i phía nam của nÆ°á»›c này. Đây là câu trả lời mạnh mẽ nhất của ông chủ Ä‘iện Kremlin gá»­i tá»›i Joe Biden.  

Trong khi đó, những người tị nạn Afghanistan đang tuyệt vọng, phải chen chúc tại chảo lửa Kabul trong tình cảnh không nhà, không đồ ăn thức uống và luôn nơm nớp lo sợ. Một số đe dọa sẽ tự thiêu nếu Mỹ không cấp giấy thông hành xuất cảnh.

• Điều gì sẽ xảy ra vá»›i số tiền 9.5 tá»· đô la tại ngân hàng trung Æ°Æ¡ng Afghanistan, khi Taliban chiếm được thủ đô Kabul? 

Liệu chính quyền Joe Biden có kế hoạch nào để cứu nguy số tiền này, hay lại bất lá»±c để nó rÆ¡i vào tay Taliban và để phiến quân khủng bố sẽ vung tiền lôi kéo các đồng minh Ä‘á»™c tài Ä‘ang khát tiền mặt nhÆ° Venezuela và Cuba?  

• Cuối cùng, chuyện gì Ä‘ang xảy ra vá»›i đại sứ quán Mỹ tại Kabul? 

Theo nhà phân tích Peter Bergen của CNN, Mỹ có thể sẽ chuyển đại sứ quán đến sân bay Kabul. Động thái này cho thấy, chính quyền Biden không muốn truyền thông thế giá»›i Ä‘Æ°a lại những hình ảnh mang tính biểu tượng về cuá»™c di tản tại Đại sứ quán Mỹ ở Sài Gòn năm 1975.

Việc Joe Biden Ä‘iều thêm 3.000 lính Mỹ tá»›i Afghanistan Ä‘ể sÆ¡ tán nhân viên khỏi đại sứ quán bằng đường không khẩn cấp, cho thấy lịch sá»­ Ä‘ang lặp lại. Theo kế hoạch, Nhà Trắng sẽ cho sÆ¡ tán nhân viên Mỹ trong vòng 3 ngày kể từ khi Taliban tiến vào thủ đô Kabul.

Tuy nhiên, sân bay Kabul lại là nÆ¡i Taliban Ä‘ang vây ráp trong ná»— lá»±c xâm chiếm thủ đô. Liệu quân Ä‘á»™i Mỹ có tiếp cận được sân bay quốc tế Kabul hay không, để bảo đảm việc di tản được diá»…n ra má»™t cách có hệ thống? Phải chăng vì thế mà chính quyền Joe Biden Ä‘ang phải thÆ°Æ¡ng lượng vá»›i Taliban? 

Phải chăng chính quyền Joe Biden đã không có má»™t kế hoạch rõ ràng và mọi biện pháp ứng phó, giờ chỉ mang tính chữa cháy. 

Đó là má»™t dấu hiệu cho thế giá»›i thấy rằng, vai trò lãnh đạo của người đứng đầu nÆ°á»›c Mỹ đã thảm bại. Đây là má»™t thất bại lá»›n nhất về chính sách đối ngoại của Mỹ kể từ sá»± kiện miền nam Việt Nam năm 1975.  

Lỗi là do Donald Trump hay do chính sách “mềm dẻo” của Obama?

Má»™t nhóm phiến quân chá»…m trệ trên những chiếc xe quân sá»± của Mỹ, đánh bại má»™t quân Ä‘á»™i do Mỹ huấn luyện, và Ä‘á»™i quân này sá»›m buông súng đầu hàng mà không cần chiến đấu. 

Nghe có vẻ quen quen? Cùng má»™t sá»± kiện, nhÆ°ng cách xá»­ lý khủng hoảng đã thể hiện sá»± khác biệt giữa hai vị tổng thống Mỹ: Donald Trump và Barack Obama. (Ảnh tổng hợp)

Đó là những gì đã xảy ra ở Iraq sau khi Mỹ rút quân khỏi nÆ°á»›c này vào cuối năm 2011 dÆ°á»›i thời chính quyền Obama. Trong vòng ba năm, lá»±c lượng ISIS chỉ cách các cá»­a ngõ thủ đô Baghdad có vài dặm và đã đánh chiếm nhiều thành phố quan trọng ở Iraq.

10 năm sau, vào những ngày tháng 8 này, lịch sá»­ Ä‘ang lặp lại tại Afghanistan vá»›i chính quyền Joe Biden. 

Ngày 14/8, Tổng thống Biden đổ lá»—i cho tình hình há»—n loạn hiện nay tại Afghanistan là do những chính sách của cá»±u Tổng thống Donald Trump để lại khi ông tuyên bố:

“Khi tôi bÆ°á»›c vào nhiệm sở, tôi đã thừa hưởng má»™t thỏa thuận do người tiền nhiệm ký. Ngay trÆ°á»›c khi rời nhiệm sở, ông [Trump] cÅ©ng đã giảm sá»± hiện diện của binh lính Mỹ tại Afghanistan xuống con số rất thấp 2.500 quân”.  

Trong má»™t tuyên bố hôm 11/8, Tổng thống Donald Trump cÅ©ng nêu rõ kế hoạch rút quân có Ä‘iều kiện của ông khi so sánh vá»›i chính sách thảm hại của Joe Biden.

Ông tuyên bố:

“Cá nhân tôi đã có các cuá»™c thảo luận vá»›i các nhà lãnh đạo hàng đầu của Taliban, theo đó họ hiểu những gì họ Ä‘ang làm bây giờ sẽ không thể chấp nhận được. 

 â€œÄÃ³ sẽ là má»™t cuá»™c rút quân khác biệt và thành công hÆ¡n nhiều, và Taliban hiểu Ä‘iều đó hÆ¡n bất kỳ ai. Những gì Ä‘ang diá»…n ra bây giờ là không thể chấp nhận được. Đáng lẽ ra nó phải được thá»±c hiện tốt hÆ¡n nhiều”.

Thá»±c tế là trong nhiệm kỳ của Tổng thống Trump và bất chấp chính phủ Afghanistan còn nhiều khiếm khuyết, quốc gia này đã đạt được những bÆ°á»›c tiến quan trọng. Chính phủ kiểm soát hầu hết lãnh thổ của đất nÆ°á»›c và nền kinh tế có sá»± khởi sắc. Phụ nữ được Ä‘i làm và trẻ em được đến trường học đầy đủ. 

Sá»± hiện diện của quân Ä‘á»™i Mỹ trong suốt 20 năm kể từ cuá»™c chiến chống khủng bố của chính quyền Bush con đã làm nÆ°á»›c Mỹ tổn thất cả người lẫn của. Chính vì vậy việc Tổng thống Trump đàm phán vá»›i Taliban, rút quân về nÆ°á»›c không có gì sai. Bởi các cuá»™c đàm phán đều dá»±a trên các Ä‘iều kiện ràng buá»™c nghiêm khắc, và Taliban sẽ phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về hành Ä‘á»™ng của họ. 

Chính quyền Trump cảnh cáo rằng, nếu Taliban tỏ ra không đáng tin cậy, quân đội Mỹ sẽ có biện pháp răn đe cứng rắn với nhóm phiến quân này để bảo vệ lợi ích của nước Mỹ.

Thá»±c tế, chính quyền Trump đã trao cho Joe Biden má»™t kế hoạch gần nhÆ° đã được giải quyết trọn vẹn. Tất cả những gì Joe Biden cần làm là tiếp tục đàm phán má»™t giải pháp lâu dài từ má»™t vị thế mạnh, mà Mỹ luôn ở thế cầm trịch giống nhÆ° các chính sách của Trump để lại trong vấn đề đối phó vá»›i Trung Quốc. 

Tuy nhiên thay vào đó, chính quyền Joe Biden chỉ làm mỗi việc là ấn định hạn chót rút quân và vội vã điều chuyển lính Mỹ về nước, bất chấp Taliban đang làm mưa làm gió khắp Afghanistan.

Cho nên việc Biden đổ lá»—i cho Trump là cách Ä‘Æ¡n giản nhất để bào chữa cho quyết định thảm họa của mình. NhÆ°ng Ä‘iều đó cÅ©ng không gây ngạc nhiên lắm nếu xét đến chính sách đối ngoại dÆ°á»›i thời Obama. 

Trong năm cuối cùng của nhiệm kỳ 2016 của Obama, các nhà quan sát ghi nhận quân Ä‘á»™i Mỹ đã có mặt tại 138 quốc gia. Bất chấp sá»± dàn trải này, quân Ä‘á»™i Mỹ vẫn phải hứng chịu những thất bại chiến lược to lá»›n tại Iraq, Afghanistan và Libya. 

Năm 2011, tại Iraq, Obama đã Ä‘á»™t ngá»™t rút quân ồ ạt. Quyết định này đã giúp lá»±c lượng ISIS trá»—i dậy nhÆ° nấm mọc sau mÆ°a, đã tạo ra má»™t nhà nÆ°á»›c khủng bố lá»›n nhất và mạnh nhất trong lịch sá»­ hiện đại. Và tại Afghanistan cÅ©ng vậy.

Năm 2012, Obama đã áp dụng “học thuyết má»›i” trong chính sách đối ngoại, được gọi là “lãnh đạo từ phía sau”, và Libya trở thành “phép thử” cho học thuyết đó. 

Khi nhà lãnh đạo Muammar Gaddafi phải liên tiếp chống đỡ quân nổi dậy tại Benghazi và các thành phố khác ở phía Đông Libya, Obama đã nhường vị trí lãnh đạo của nÆ°á»›c Mỹ “ở phía sau”, và trông chờ vào NATO (chủ yếu là Anh và Pháp) thá»±c hiện gần hết các đợt không kích trên toàn lãnh thổ Libya. 

Khi chế Ä‘á»™ Gaddafi sụp đổ, Obama đã phá»›t lờ tình hình an ninh há»—n loạn tại nÆ°á»›c này, dẫn đến thảm kịch Benghazi khiến đại sứ Mỹ bị sát hại mà không hề có quân Ä‘á»™i Mỹ bảo vệ. Đây má»™t trong những vết nhÆ¡ ô nhục nhất trong lịch sá»­ nÆ°á»›c Mỹ. Hình ảnh vị đại sứ Mỹ Chris Stevens tá»­ nạn sau vụ tấn công của phiến quân nổi dậy tại Benghazi.

Những gì xảy ra tại Afghanistan ngày hôm nay, phải chăng do Taliban đã dày công nghiên cứu học thuyết â€œmềm dẻo” này của Obama/Biden, và biết cần phải làm gì vá»›i nó: Đó chính là Khai thác sá»± suy yếu có chủ ý của quân Ä‘á»™i Mỹ.

Xuân Trường

theo ntdvn.com

Tags: afghanistan, tin thế giới