Stop Expansionism - Chống Bành Trướng

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc tán thành đề xuất của Donald Trump về hòa bình tại Gaza, bao gồm việc thành lập một lực lượng ổn định quốc tế tại vùng đất này. Trung Quốc và Nga bỏ phiếu trắng, nhưng 13 thành viên khác của hội đồng, bao gồm một số quốc gia Ả Rập, bỏ phiếu thuận. Hamas đã bác bỏ nghị quyết này, cho rằng lực lượng quốc tế sẽ trở thành “một bên tham gia xung đột ủng hộ việc chiếm đóng.”

Cổ phiếu Nvidia đóng cửa với mức giảm 1,9% sau tin quỹ đầu cơ của Peter Thiel bán cổ phần tại nhà sản xuất chip này, làm dấy lên lo ngại về một bong bóng AI tiềm ẩn. Các chỉ số chứng khoán Mỹ, bao gồm Dow Jones và Nasdaq, đều giảm. Nvidia sẽ công bố doanh thu vào thứ Tư. Trong khi đó, Alphabet, công ty mẹ của Google, đã chứng kiến giá cổ phiếu tăng 3% sau khi Berkshire Hathaway công bố khoản đầu tư trị giá gần 5 tỷ đô la.

Trump cho biết ông “có thể” sẽ nói chuyện với Nicolás Maduro, tổng thống Venezuela, nhưng từ chối loại trừ khả năng gửi quân đội Mỹ đến nước này khi được hỏi về điều đó. Ông cũng đề xuất tấn công Mexico “để ngăn chặn ma túy” và nói rằng mình sẽ “tự hào” thực hiện các cuộc tấn công tương tự ở Colombia. Chính quyền của ông đang triển khai tàu sân bay lớn nhất thế giới đến Mỹ Latinh để chống lại “những kẻ khủng bố ma túy.”

Các nhà lập pháp Canada đã bỏ phiếu với tỷ lệ sít sao ủng hộ việc thông qua ngân sách đầu tiên của Mark Carney. Đây là một chiến thắng lớn cho Đảng Tự do của Thủ tướng, vốn không chiếm đa số trong Quốc hội. Nếu chính phủ thua trong vòng bỏ phiếu sơ bộ, họ có thể phải tổ chức một vòng bỏ phiếu khác. Ngân sách bao gồm khoản hỗ trợ cho các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi thuế quan của Mỹ và kế hoạch cắt giảm 10% lực lượng lao động liên bang.

Anh vừa công bố các chính sách thắt chặt hơn đối với người xin tị nạn. Thời hạn người tị nạn có thể lưu trú tại Anh trước khi cần gia hạn đơn xin tị nạn đã giảm từ 5 năm xuống còn 30 tháng. Chính phủ cũng hướng tới việc trục xuất những người nộp đơn không đạt yêu cầu và đe dọa sẽ cấm thị thực đối với các quốc gia từ chối tiếp nhận tội phạm và người nhập cư bất hợp pháp.

Novo Nordisk bất ngờ giảm giá bán trực tiếp của Wegovy, loại thuốc giảm cân đình đám của hãng, qua đó làm tăng sức cạnh tranh với các đối thủ trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt. Hãng sẽ giảm 30% chi phí cho bệnh nhân hiện tại và tạm thời giảm giá cho bệnh nhân mới xuống còn 199 đô la một tháng. Bảo hiểm cho những loại thuốc này ở Mỹ còn khá lỏng lẻo, nên nhiều người phải tự chi trả. Gần đây, Trump đã ký kết thỏa thuận với Novo và Eli Lilly để cung cấp thuốc giảm giá.

Jeff Bezos, nhà sáng lập Amazon, được cho là đã thành lập một công ty khởi nghiệp AI mới do chính ông đồng lãnh đạo. Hiện chưa rõ công ty mới, có tên là Project Prometheus, đã được thành lập khi nào, nhưng tờ New York Times đưa tin rằng nó tập trung vào việc sử dụng AI để sản xuất các sản phẩm trong nhiều lĩnh vực, bao gồm cả hàng không vũ trụ. Công ty khởi nghiệp này hiện đã huy động được 6,2 tỷ đô la.

Con số trong ngày: 10 feet (3m), là khoảng cách mà nhân viên Target được hướng dẫn phải vẫy tay và mỉm cười với khách hàng.

TIÊU ĐIỂM

Trump chào đón thái tử Ả Rập Saudi

Muhammad bin Salman chưa bao giờ là người du hành gọn nhẹ. Thái tử Ả Rập Saudi sẽ đưa hàng trăm phụ tá và gần như toàn bộ nội các đến Washington, D.C. trong tuần này. Khi đến Nhà Trắng vào hôm nay – trong chuyến thăm đầu tiên sau bảy năm – ông cũng mang theo một danh sách điều ước thật dài. Ông sẽ đề nghị Donald Trump ký một hiệp ước quốc phòng; một thỏa thuận hợp tác hạt nhân; và một thỏa thuận mua máy bay chiến đấu F-35.

Thái tử có lẽ sẽ nhận được một vài điều ước – Trump đã nói vào thứ Hai rằng Mỹ sẽ bán máy bay F-35 cho Ả Rập Saudi. Đó là một minh chứng cho vị thế được cải thiện của vương quốc này tại Washington. Joe Biden từng hứa sẽ biến Thái tử Muhammad thành “kẻ bị ruồng bỏ” vì cuộc chiến ở Yemen và vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi của Ả Rập Saudi. Nhưng trong những năm gần đây, người Ả Rập Saudi đã theo đuổi một chính sách đối ngoại thực dụng và hứa sẽ đầu tư số tiền khổng lồ vào Mỹ, nhờ đó xoa dịu một số nhà phê bình gay gắt nhất (và thêm vào đó, họ cũng đang đàm phán kinh doanh với gia đình Trump). Thái tử Muhammad chưa sẵn sàng bình thường hóa quan hệ với Israel, một mục tiêu mà Trump hy vọng đạt được trong nhiệm kỳ thứ hai. Tuy nhiên, quan hệ của vương quốc này với Mỹ đang phát triển tốt đẹp.

Bất ổn ở Bangladesh sau phán quyết lịch sử

Năm 2009, Sheikh Hasina từng thành lập một tòa án tại Bangladesh để điều tra các tội ác chiến tranh trong cuộc chiến giành độc lập năm 1971. Giờ đây, chính cựu thủ tướng lại trở thành người nổi tiếng nhất cảm nhận được sức nặng của công lý tại tòa án này. Hôm thứ Hai, tòa án đã tuyên cho bà án tử hình vắng mặt vì vai trò trong việc trấn áp các cuộc biểu tình lật đổ chính phủ hồi năm ngoái, buộc bà phải chạy trốn sang Ấn Độ. Bà gọi phiên tòa này là “thiên vị và có động cơ chính trị.”

Nhiều người Bangladesh đã ăn mừng, nhưng vẫn còn căng thẳng trong nội bộ đất nước, nơi sẽ tổ chức bầu cử vào tháng 2 tới. Sheikh Hasina và Liên đoàn Awami của bà vẫn được ủng hộ một phần, nhưng không rõ những người trung thành đó sẽ phản ứng thế nào trước bản án. Bản án khó có thể được thi hành. Trong suốt 15 năm lãnh đạo ngày càng chuyên quyền của mình, Sheikh Hasina đã xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với Ấn Độ, quốc gia hiện đang che chở cho bà. Ấn Độ tuyên bố “ghi nhận” phán quyết, nhưng cho đến nay vẫn phớt lờ yêu cầu dẫn độ.

Rắc rối thống kê của Mỹ

Cuối cùng, tình trạng đóng cửa chính phủ Mỹ đã kết thúc sau 43 ngày – lần đóng cửa dài nhất trong lịch sử. Việc khắc phục thiệt hại do tạm ngưng bộ máy đo lường nền kinh tế sẽ mất nhiều thời gian hơn. Những dữ liệu chính thức đầu tiên chỉ mới được công bố trở lại. Cục Thống kê Dân số sẽ công bố dữ liệu sản xuất tháng 8 bị trì hoãn trong hôm nay. Báo cáo việc làm tháng 9, ban đầu được dự kiến công bố đầu tháng 10, sẽ được công bố ba ngày sau đó.

Số liệu của tháng 9 tương đối dễ cứu vãn: hầu hết dữ liệu đã được thu thập trước khi chính phủ đóng cửa, và chỉ có quá trình xử lý bị gián đoạn. Nhưng tháng 10 lại là một câu chuyện khác. Các hộ gia đình và doanh nghiệp chưa bao giờ nhận được khảo sát, và các nhân viên thu thập dữ liệu giá của Cục Thống kê Lao động cũng không thể làm việc. Tuần trước, Karoline Leavitt, Thư ký Báo chí Nhà Trắng, nói rằng các số liệu của tháng 10 có thể sẽ không bao giờ xuất hiện; việc tái lập số liệu dựa trên quá khứ có lẽ là bất khả thi. Và lịch trình vẫn đang tiếp tục: đợt dữ liệu đầu tiên của tháng 11 sẽ tới hạn công bố chỉ sau vài tuần nữa.

Anh chuẩn bị cho một cuộc chiến di cư mới

Chính phủ đang gặp khó khăn của Anh vừa công bố một cuộc cải tổ hệ thống tị nạn vào thứ Hai. Bộ trưởng Nội vụ Shabana Mahmood cho biết chính phủ sẽ không còn cấp quy chế tị nạn vô thời hạn và sẽ gửi người tị nạn về nước nếu xét thấy đất nước của họ đã an toàn. Bà cũng cảnh báo rằng Anh sẽ ngừng cấp thị thực cho công dân Angola, Namibia, và Cộng hòa Dân chủ Congo nếu chính phủ các nước này không hỗ trợ việc trục xuất những người xin tị nạn bị từ chối.

Chính phủ Công đảng đang hành động vì họ đã không thể ngăn chặn dòng người di cư trên những chiếc thuyền nhỏ băng qua Eo biển Manche – và vì sự nổi tiếng ngày càng tăng của Đảng Cải cách, một đảng dân túy cánh hữu. Bà Mahmood nói rằng nhập cư bất hợp pháp đang “gây ra những chia rẽ lớn” ở Anh, nhưng chính Công đảng cũng đang bị chia rẽ. Dù họ chiếm đa số 169 ghế trong Quốc hội, nhưng vẫn chưa rõ liệu chính phủ có thể thông qua dự luật hay không. Các đề xuất này đã bị một số nghị sĩ Công đảng lên án là hà khắc, và còn bị chỉ trích bởi Đảng Xanh, đảng hy vọng sẽ thu hút được những cử tri đã nản lòng trước giọng điệu ngày càng thiếu tự do của Ngài Keir Starmer.

Tags: Á Rập Saudi, Hoa kỳ, tin tức thế giới