Thời sự Thứ Năm 29/06/2023: *Học thuyết Zelensky và tương lai của Ukraine *’Ngày tàn’ của Vladimir Putin đang đến dần *EU họp thượng đỉnh *Hàng ngàn tù nhân Mỹ tốt nghiệp đại học *Xác nạn nhân tìm thấy trong tàu lặn Titan
Võ Thái Hà tổng hợp
Học thuyết Zelensky và tương lai xán lạn của Ukraine
Phát biểu trước Quốc hội Ukraine nhân “ngày Hiến pháp” 28/6, Tổng thống Volodymyr Zelensky đã giới thiệu về “Học thuyết Zelensky” với nền tảng là chiến thắng vinh quang của chính quyền Kyiv. Pravda Ukraine, tờ báo thường theo sát đường lối của chính phủ, đã cho đăng 1 bài xã luận được viết ra trong trạng thái nhận được “cảm hứng rất lớn” từ “bài phát biểu đi vào lịch sử” của tổng thống. Dường như đây là thông lệ mà các “lãnh tụ vĩ đại” trên thế giới đều trải qua. Ví như “tư tưởng Tập Cận Bình” của đương kim Chủ tịch nước Trung Quốc, hay “thuyết tam đại biểu” của người tiền nhiệm Giang Trạch Dân.
Mykhailo Fedorov, Phó thủ tướng và cũng là Bộ trưởng Chuyển đổi số Ukraine, đã viết rằng từ “bài phát biểu đi vào lịch sử” của ông Zelensky mà ông đã nhận được “cảm hứng rất lớn”, với tư cách là một bộ trưởng và cũng với tư cách là một công dân. Bài xã luận của ông được viết ra thuận theo phong trào thảo luận về “học thuyết Zelensky” của giới chức Kyiv, về điều mà ông miêu tả là “học thuyết mới về sự phát triển của đất nước chúng ta”, điều sẽ quyết định tương lai của Ukraine trong 5 năm tới, hoặc 10 năm tới.
Ông cũng nói các nhà lãnh đạo của chính quyền Kyiv hãy “tham gia thảo luận về các định hướng chính của học thuyết” và sau đó những đóng góp ấy “sẽ được thông qua tại một cuộc họp của Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia Ukraine.”
Dưới đây là tóm tắt 7 điểm về “học thuyết Zelensky” theo góc nhìn của ông Fedorov, viết ra trong bài xã luận được Pravda Ukraine đăng tải.
Nền kinh tế nghìn tỷ đô la Mỹ
Sau chiến thắng vinh quang, Ukraine sẽ phát triển mạnh mẽ với GDP tăng gấp 5 lần, đạt tới con số nghìn tỷ đô la Mỹ.
Bộ máy nhà nước tự động hóa tối đa
Hãy hình dung hải quan mà không có công chức hải quan, thuế mà không có công chức thuế. Một nền kinh tế tự động hóa cao độ nhờ máy tính với trí tuệ thông minh.
Cải cách giáo dục
Để đạt được tăng vọt về phát triển kinh tế, thì một “phép màu” trong ngành giáo dục là bắt buộc phải có. Giới chức Kyiv sẽ sớm công bố một chiến lược về việc này.
“Giấc mơ” cho người Ukraine
Đây là tên một ứng dụng kỹ thuật số, dự kiến sẽ được triển khai ở Ukraine vào mùa Thu năm nay. Nó hứa hẹn sẽ ảnh hưởng mọi mặt cuộc sống của người Ukraine và giúp đất nước phát triển nhanh hơn bao giờ hết.
Công nghiệp quốc phòng
Ukraine có được công nghệ và trở thành nhà sản xuất những thiết bị quốc phòng tiên tiến như máy bay không người lái và xuồng không người lái. Phát triển công nghiệp vũ khí sẽ là một trong những mũi nhọn của nền kinh tế.
Tiếng Anh
Tổng thống đã nói về dự luật về tiếng Anh. Tiếng Anh sẽ được đưa vào chương trình giáo dục bắt buộc. Tiếng Anh sẽ được đưa vào xã hội qua các hình thức khác nhau, như trong điện ảnh. Sau một vài năm nữa, có thể là 4 năm sau chiến tranh, thì ai không biết tiếng Anh sẽ không được làm quan chức. Là một thành viên tương lai của EU, Ukraine nhất định phải là quốc gia biết tiếng Anh.
Chiến thắng của Ukraine và đòi lại lãnh thổ như năm 1991
Tổng thống đã khẳng định chắc chắn về việc đòi lại toàn bộ lãnh thổ như trạng thái 1991, và khẳng định chắc chắn rằng sẽ không chấp nhận giải pháp khác, ví như đóng băng cuộc xung đột (tựa như giải pháp Triều Tiên – Hàn Quốc).
Thay cho lời kết luận, ông Fedorov một lần nữa khuyên rằng mọi người hãy xem lại video bài phát biểu “rất truyền cảm” của tổng thống. “ Tôi khuyên tất cả người Ukraine đều hãy làm như vậy. Dù bạn ở đâu, bạn cũng góp phần to lớn vào chiến thắng của chúng ta.”
Nhật Tân
Ukraine nói ‘ngày tàn’ của Vladimir Putin bắt đầu được đếm ngược
Tác giả, Jeremy Bowen – BBC News, Kyiv
29/6/2023
Nguồn hình ảnh, GAVRIIL GRIGOROV/SPUTNIK/AFP via Getty Images
Chụp lại hình ảnh,
Tổng thống Nga Vladimir Putin trong chuyến thăm Cộng hòa Dagestan thuộc Nga vào ngày 28/06
Mối quan tâm tại thủ đô Kyiv hiện nay rõ ràng là cuộc nổi loạn của binh sĩ Wagner, thủ lĩnh Yevgeny Prigozhin, những hậu quả đối với Vladimir Putin và diễn biến cuộc chiến tranh Ukraine.
Cuộc binh biến của Wagner vượt qua biên giới Ukraine đến Nga càng củng cố quan điểm từ Kyiv rằng thời gian tại vị của Tổng thống Nga Putin đang đến hồi kết.
“Tôi nghĩ quá trình đếm ngược đã bắt đầu,” Andriy Yermak, cố vấn thân cận nhất của Tổng thống Ukraine Zelensky nói.
Trong một cuộc họp báo tại Kyiv, ông Andriy Yermak nhìn lại năm 2014 khi Nga lần đầu xâm lược Ukraine, sáp nhập bán đảo Crimea.
“Điều Ukraine chứng kiến kể từ năm 2014 đã trở nên rõ ràng đối với toàn bộ thế giới,” ông Yermak nói.
“Nước [Nga] là quốc gia khủng bố, có một nhà lãnh đạo là con người thấp kém, bị mất sự kết nối với thực tại. Thế giới phải đi đến kết luận là không thể nào có bất kỳ mối quan hệ nghiêm túc nào với quốc gia này.”
Giới chức cấp cao của Ukraine trả lời BBC tại Kyiv đều có lập luận là Putin không thể nào vượt qua chuyện quyền lực bị đánh mất một cách đầy thảm họa.
Họ nói, câu chuyện bắt đầu với quyết định thảm họa của Putin khi tiến hành xâm lược toàn diện Ukraine hồi tháng 02/2022.
Theo giới chức Ukraine thì cuộc binh biến của Wagner, và màn vạch mặt của ông chủ Prigozhin về những lời biện minh của Nga cho cuộc chiến tranh Ukraine, đã khiến cơ hội bám víu còn sót lại của Putin bị ‘rơi rụng’.
“Chế độ Putin” một trong số các quan chức Ukraine khẳng định, “không thể cứu vãn được nữa.”
Quan trọng là nhớ rằng bất kỳ điều gì mà những người Ukraine nói, đặc biệt từ giới lãnh đạo đất nước, về các kẻ thù Nga, đã xuất hiện vào giai đoạn cao trào của cuộc chiến tranh mà họ nhìn nhận, chính xác hơn, là một cuộc tranh đấu vì sự tồn vong của quốc gia.
Người Ukraine đã có một cuộc chiến truyền thông thông minh, và đáng chú ý là họ kiên định với các thông điệp được chuyển đi cho người dân của mình và các đồng minh Phương Tây, cũng như các kẻ thù tại Moscow.
Nguồn hình ảnh, Reuters
Chụp lại hình ảnh,
Mối quan tâm chính tại Kyiv trong những ngày gần đây là tác động từ cuộc nổi loạn của tập đoàn lính đánh thuê Wagner đối với cuộc chiến tranh Ukraine
Các giả định khó xảy ra nằm trong số đánh giá mà giới chức Ukraine chia sẻ với báo giới.
Nhưng những quan điểm của họ về một cuộc khủng hoảng xung quanh quyền lực của kẻ thù nguy hiểm Vladimir Putin đáng để chúng ta lắng nghe.
Không còn ngờ vực rằng Putin đang đối mặt với thách thức nghiêm trọng nhất trong quá trình cầm quyền của mình kể từ năm 2000.
Các giới chức cấp cao khác tại Kyiv nói họ tin rằng Putin đã bị phản pháo từ các mạng lưới không chính thức, có tổ chức, từ những người bị bất mãn trong nội bộ.
Trong văn phòng của mình, Oleksiy Danilov, Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng của Ukraine nói với BBC rằng “Prigozhin không phải là nhân vật cấp cao nhất. Họ [những người bất mãn] có thể là giới tinh hoa chính trị mới”.
Ông Danilov nói giới này bao gồm lực lượng an ninh, giới chức, và những người đại diện của các nhà tài phiệt Nga, những người tin rằng quyết định tiến hành cuộc chiến tranh toàn diện tại Ukraine của Putin hồi tháng Hai năm ngoái là một thảm họa cá nhân đối với họ cũng như là mối đe dọa đối với Nga.
Ông Danilov, một người đàn ông ở độ tuổi khảng hơn 60, trong trang phục phong cách quân đội màu đen, với tấm huy hiệu có phần họ tên mình, đã phản ứng mạnh khi tôi hỏi liệu ông ta có bằng chứng để củng cố phân tích của mình hay không.
“Tôi không suy đoán,” ông khẳng định. “Chúng tôi biết những người này là ai, chúng tôi biết về cuộc đời của họ.”
Chụp lại hình ảnh,
Mykhailo Podolyak, cố vấn Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, nói cuộc nổi loạn của Wagner đã không kéo dài đủ lâu để gây ảnh hưởng đến cuộc chiến tranh Ukraine
Mykhailo Podolyak, một cố vấn khác của Tổng thống Zelensky, đồng ý rằng “có một số nhóm người khác muốn chiếm quyền tại Nga’.
Theo ông thì hệ thống mà Putin gầy dựng, từ trên xuống dưới và theo chế độ toàn trị, đã bị thay thế gần như là một khoảng trống ngay ở trung tâm quyền lực.
Một quan chức cấp cao khác, người phát biểu với điều kiện giấu tên, đi xa hơn, nhận định rằng Tổng thống Putin sẽ bị buộc phải sa thải Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu và Tổng Tư lệnh Nga lực lượng tại Ukraine, Tướng Valery Gerasimov, một động thái được xem có lẽ là một cách đáp trả trước thất bại quân sự khác.
Sa thải hai người đàn ông này là một đòi hỏi chính từ thủ lĩnh Yevgeny Prigozhin và những binh sĩ nổi loạn của Wagner.
“Prigozhin sẽ có thứ mà mình muốn,” vị quan chức này dự đoán. “Cuộc đời chính trị của ông ta chưa kết thúc đâu. Ông ta sẽ không sống lưu vong tại Belarus.”
Về cuộc phản công của Ukraine, ông Podolyak nói cuộc nổi loạn của Wagner không kéo dài đủ lâu để ảnh hưởng đến cuộc giao tranh dọc theo tiền tuyến dài 1.800 km, theo ông là dài nhất đối với bất kỳ cuộc chiến tranh nào kể từ năm 1945.
Rõ ràng là đối với nhà quan sát điềm tĩnh nhất về cuộc chiến tranh Ukraine thì Kyiv phải chiến đấu rất mạnh mẽ, và phải chịu tổn thất sinh mạng binh sĩ và trang thiết bị, bao gồm vũ khí do Nato cung cấp.
Khi tôi hỏi một quan chức, người muốn giấu tên, về những khu vực chiến thuật đạt được gần đây ở vùng miền đông, bao gồm một số ngôi làng nhỏ, ông ta chỉ ngón tay, với thông điệp là bước tiến hiện đang chậm, đau đớn và bị hạn chế, mặc dù ông kỳ vọng tình hình có thể thay đổi.
Giới chức Ukraine cũng đang nỗ lực hết sức để thực thi các kỳ vọng về cuộc tiến công mùa hè. Họ tin rằng một số đồng minh Phương Tây, cũng như giới ủng hộ truyền thông, đã trở nên quá phấn khích về quân đội Ukraine và trang thiết bị của Nato gửi đến Kyiv.
Một số quan chức Ukraine cho rằng mối lo sợ khiến các nhà lãnh đạo Phương Tây mất ngủ là một sự sụp đổ của chế độ Tổng thống Putin có thể dẫn đến một rủi ro thật sự là các nhân vật có thể kế nhiệm ông ta tiến hành tranh giành quyền lực trong một quốc gia có kho vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới.
Viễn cảnh này rõ ràng đang đứng đầu chương trình nghị sự của thượng đỉnh Nato, dự kiến sẽ diễn ra tại Lithuania vào tháng Bảy.
Tổng thống Zelensky và các cố vấn của ông ta muốn lần họp thượng đỉnh có thể mang đến cho họ một lộ trình rõ ràng và chắc chắn để trở thành thành viên Nato. Họ tin rằng câu trả lời tốt nhất đối với sự bất ổn tại Nga là đưa một bức màn sắt dành cho Moscow.
Thế nhưng sự bất ổn xung quanh Tổng thống Putin và chế độ của ông ta, khi chiến tranh Ukraine đã kéo dài 1,5 năm và cuộc binh biến của Wagner, có thể khiến các quốc gia trong Nato sẽ muốn cuộc chiến tranh nằm chấm dứt trên bàn đàm phán, không phải trên chiến trường.
Bolsonaro nghe phán quyết của toà vào ngày mai
Thứ Năm này tòa án bầu cử tối cao của Brazil sẽ quyết định xem liệu cựu tổng thống Jair Bolsonaro có lạm dụng quyền hạn khi còn là ứng viên tái tranh cử vào năm ngoái hay không. Ông bị cáo buộc lợi dụng hội đàm với các nhà ngoại giao nước ngoài để công khai làm mất uy tín hệ thống bỏ phiếu điện tử của Brazil. Các thẩm phán cũng sẽ xem xét bằng chứng cho thấy các đồng minh của Bolsonaro lên kế hoạch tiếp quản quân sự nếu ông thất cử. Vào tháng 1, những người ủng hộ ông đã nổi loạn và xông vào các tòa nhà công quyền sau khi đối thủ Luiz Inácio Lula da Silva nhậm chức.
Ông Bolsonaro phủ nhận các cáo buộc nhưng gần đây thừa nhận có thể bị cấm tranh cử trong 8 năm. Nhưng dù có không thể tham gia các cuộc bầu cử tiếp theo, ông vẫn gây được ảnh hưởng. Xét cho cùng, có tới 25% người Brazil tự nhận mình là người theo chủ nghĩa bolsonarista, theo thăm dò gần đây. Vợ ông Michelle hoàn toàn có thể ra tranh cử và thừa hưởng số phiếu của ông. Tarcísio Freitas, cựu bộ trưởng và hiện là thống đốc của São Paulo, cũng có thể là người kế nhiệm.
EU họp thượng đỉnh
27 nhà lãnh đạo quốc gia của Liên minh châu Âu sẽ họp tại Brussels từ thứ Năm. Thông thường hội nghị thượng đỉnh tháng 6 của khối được dành để thảo luận về các vấn đề kinh tế, chẳng hạn như xây dựng ngân sách hoặc quản trị thị trường chung. Nhưng lần này trên nghị trình của họ là những câu hỏi địa chính trị phức tạp.
Viện trợ cho Ukraine sẽ là mối quan tâm hàng đầu, cũng như tình huống hỗn loạn gần đây ở Nga. Nhiều nhà lãnh đạo muốn có một đường lối rõ ràng hơn về cách EU nên đối phó với Trung Quốc, hiện vừa được coi là đối thủ thù địch vừa là đối tác thương mại. Và một vụ đắm tàu gần đây ở Địa Trung Hải, khiến ít nhất 80 người thiệt mạng và khoảng 500 người mất tích, sẽ chiếm sóng của các nhà lãnh đạo Trung Âu. Ba Lan và Hungary phản đối một kế hoạch của EU nhằm thay đổi cách đối phó với người di cư, bằng cách buộc họ hoặc phải tiếp nhận người di cư đến các nước châu Âu khác hoặc đóng góp vào quỹ EU chung để giúp giải quyết vấn đề di cư.
Thượng đỉnh “Những bà mẹ vì Tự do” khai mạc ở Philadelphia
Vào thứ Năm, “Những bà mẹ vì Tự do” sẽ khai mạc hội nghị thượng đỉnh hàng năm ở Philadelphia. Ra đời từ phong trào chống khẩu trang trong đại dịch, nhóm quyền cha mẹ này tuyên bố có tới 120.000 thành viên. Họ tham dự các cuộc họp của hội đồng trường ở 45 tiểu bang để tìm cách loại bỏ khỏi thư viện những tựa sách mà họ cho là chứa hình ảnh tục tĩu hoặc đề cập đến đa dạng giới tính. Họ cũng muốn loại bỏ hệ thống trường công và bộ giáo dục, và thay vào đó ưu tiên các trường Cơ đốc giáo. Gần đây, tổ chức này đã bị Trung tâm Luật Nghèo đói Miền Nam, một tổ chức phi lợi nhuận về quyền công dân, dán nhãn là nhóm “cực đoan chống chính phủ.” Nhưng điều đó không ngăn được các đảng viên Cộng hòa hàng đầu tìm cách thu hút cử tri của nhóm.
Donald Trump và Ron DeSantis, hai đối thủ cho đề cử tổng thống của đảng Cộng hòa, sẽ có bài phát biểu quan trọng tại sự kiện vào thứ Sáu. Nikki Haley, một ứng viên khác gần đây đã công khai tán thành nhóm, cũng sẽ phát biểu. “Những bà mẹ vì Tự do” giúp ích nhiều cho họ trong bầu cử sơ bộ. Nhưng đến cuộc tổng tuyển cử 2024, nhóm này sẽ sớm tỏ ra là gánh nặng cho bất kỳ ứng viên nào.
Triển vọng kinh tế khó khăn của Thuỵ Điển
Vào thứ Năm, ngân hàng trung ương Thụy Điển dự kiến tăng lãi suất cơ bản một lần nữa, từ 3,5% lên 3,75%. Chuỗi tăng lãi suất vốn bắt đầu từ tháng 5 năm 2022 nhằm kiềm chế lạm phát. Nhưng sau một năm, lạm pháp tiêu đề vẫn đứng ở mức 7,6%, cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% của ngân hàng.
Không rõ liệu lãi suất có tiếp tục tăng sau mùa hè hay không. Với nợ trung bình lên tới 200% thu nhập khả dụng, gánh nặng lãi suất của các hộ gia đình Thụy Điển lớn hơn nhiều so với mức trung bình của châu Âu. Đồng krona đang yếu đi, giúp ích cho xuất khẩu nhưng khiến hàng nhập khẩu trở nên đắt đỏ. Bên cạnh đó là những lo ngại về ổn định tài chính của Thụy Điển, xuất phát từ đà đi xuống của thị trường bất động sản. Giá nhà đã giảm khoảng 15% so với mức cao nhất vào mùa xuân năm ngoái, và có thể giảm tới 25% tổng thể, theo dự báo ảm đạm nhất.
Mỹ: Sẽ có thêm hàng ngàn tù nhân tốt nghiệp bằng đại học
Việt Bình
Sẽ có thêm hàng nghìn tù nhân trên khắp Hoa Kỳ nhận được bằng đại học sau song sắt, hầu hết được nhà nước trợ cấp học phí thông qua chương trình Pell của chính phủ liên bang.
AP cho biết, chương trình này sắp được mở rộng theo cấp số nhân vào Tháng Bảy 2023, mang lại cho khoảng 30,000 sinh viên đang ngồi sau song sắt khoản hỗ trợ tài chính trị giá $130 triệu mỗi năm.
Việc giáo dục tù nhân và giúp họ có bằng đại học, đặc biệt sau khi mãn hạn tù, là một chính sách nhân văn có ý nghĩa lớn. Tìm việc làm luôn rất khó khăn đối với một người mang án tù nhưng nếu họ có bằng đại học thì cánh cửa cơ hội được mở ra trở nên rộng hơn. Cần biết, chi phí nuôi một tù nhân ở California là khoảng $106,000/năm; trong khi đó, chi phí giúp một tù nhân có bằng cử nhân – thông qua Dự án TOPSS (Transforming Outcomes Project at Sacramento State) – là khoảng $20,000.
Điều đó cho thấy, nếu một tù nhân được ân xá có bằng cấp, không tái phạm, kiếm được công việc làm đủ sống và đóng thuế đàng hoàng, thì việc mở rộng giáo dục trong tù không phải là điều vô nghĩa và cũng không phải là khoản đầu tư quá lớn – như nhận xét của David Zuckerman, quyền giám đốc TOPSS.
Việc thực hiện chính sách nhân đạo này không phải luôn suôn sẻ và không có tranh cãi. Khi chính quyền Obama thực hiện chương trình trợ cấp Pell Grants cho tù nhân, một số đảng viên Cộng hòa đã phản đối, lập luận rằng đáng lý chỉ cần cải thiện các chương trình đào tạo nghề và chương trình tái hòa nhập xã hội vốn được áp dụng hiện hành của liên bang là đủ.
Những năm 1990, tỷ lệ tù nhân người Mỹ da đen và gốc Tây Ban Nha tăng gấp ba so với thời gian từ năm 1970 đến năm 2000; tỷ lệ này tăng gấp đôi đối với người Mỹ da trắng trong cùng thời gian. Trong bối cảnh đó, lệnh cấm Pell Grants dành cho tù nhân đã khiến hàng trăm chương trình đại học trong tù từng tồn tại những năm 1970-1980 gần như biến mất vào cuối những năm 1990.
Năm 2020, Quốc hội bỏ phiếu gỡ bỏ lệnh cấm và kể từ đó, khoảng 130 chương trình thử nghiệm đã được thực hiện. Giờ đây, các cánh cửa giáo dục trong hệ thống nhà tù càng được mở rộng. Hơn 200 trường cao đẳng đã được mời cung cấp các chương trình giáo dục nhà tù trong khuôn khổ chính sách trợ cấp Pell tại 48 tiểu bang, Washington DC và Puerto Rico. Tổng thống Joe Biden ủng hộ mạnh việc trao Pell Grants cho tù nhân.
AP cho biết, Cơ quan Cải huấn California (California Department of Corrections and Rehabilitation, CDCR) đã nhận được hồ sơ của 200 sinh viên-tù nhân đăng ký tham gia chương trình cử nhân vào mùa Xuân này và CDCR cũng đã hợp tác với tám trường đại học trên toàn tiểu bang.
Trong phóng sự của mình, AP thuật, sinh viên trong các lớp của Nhà tù Folsom (California) đến từ nhiều hoàn cảnh khác nhau. Họ là người da đen, da trắng, gốc Tây Ban Nha… thuộc đủ lứa tuổi. Tù nhân Gerald Massey, người có bằng truyền thông, là người gốc Nam Á.
Sinh ra ở San Francisco với cha mẹ nhập cư vào Mỹ từ Pakistan, Massey nhớ lại cảm giác lớn lên như một người ngoài lề xã hội. Dù hầu hết người cùng gốc gác theo đạo Hồi, nhưng các thành viên trong gia đình Massey thuộc một cộng đồng Cơ đốc giáo nhỏ ở Karachi. Ở trường tiểu học, Massey là mục tiêu của những kẻ bắt nạt. Khi học xong trung học, Massey gia nhập Không quân. Sau sự kiện 11/9, nhiều người Mỹ nhìn những người như Massey bằng cặp mắt rất khác, “vì vậy, khi tôi xuất ngũ, tôi không muốn dính dáng gì đến họ nữa” – Massey kể.
Massey đăng ký vào đại học sau một năm trong quân đội, nhưng bỏ học. Sau đó, Massey làm trợ lý y tá suốt 10 năm. Anh lập gia đình và có hai con. Cuối cùng, chứng nghiện rượu và ma túy đã đánh gục Massey. Ngày nọ, Massey ra tòa, bị xử 15 năm tù tội say rượu lái xe đụng chết người bạn thân.
Khi tham gia chương trình giáo dục đại học trong tù, “thành thật mà nói, tôi cảm thấy Chúa đã mở những cánh cửa và tôi chỉ cần bước qua” – Massey kể. Ngoài bằng cấp về truyền thông, Massey còn có bằng thần học và nghiên cứu Kinh thánh. Giới chức ủy viên tiểu bang cho biết Massey đã đủ điều kiện được tạm tha. Massey hy vọng được trả tự do vào bất kỳ ngày nào. Một nhóm phi lợi nhuận hỗ trợ các cựu quân nhân bị án tù đã gặp Massey vào Tháng Năm để chuẩn bị về nhà ở, thực phẩm, quần áo và bảo hiểm y tế cho việc tái nhập xã hội của anh.
Trong 11 tù nhân được trao bằng cử nhân trong lễ tốt nghiệp tại nhà tù Folsom vào Tháng Năm 2023, có một cựu tù nhân tên Michael Love vừa được thả trước đó không lâu. Sau hơn 35 năm ngồi tù, Michael Love đang tham gia chương trình thạc sĩ và hiện thậm chí được thuê làm trợ giảng dạy cho tù nhân-sinh viên năm nhất…
“Để nước Mỹ trở thành một quốc gia luôn mang đến cơ hội thứ hai, chúng ta phải giữ lời hứa của giáo dục về một cuộc sống tốt đẹp hơn cho những người bị ảnh hưởng bởi hệ thống tư pháp hình sự,” Bộ trưởng Giáo dục Hoa Kỳ Miguel Cardona nói; Pell Grants sẽ “mang lại các cơ hội đầy ý nghĩa để giúp chuộc lỗi và phục hồi giá trị nhân phẩm, giảm tỷ lệ tái phạm và trao quyền cho những người từng bị giam cầm để họ có thể xây dựng tương lai tươi sáng hơn cho bản thân, gia đình họ và cộng đồng của chúng ta”.
Người dân Hàn Quốc được trẻ hơn một, hai tuổi
Lương Thái Sỹ /SGN
Trong nhiều thế kỷ, hệ thống “đếm tuổi” của văn hóa Hàn Quốc vẫn “tự ý” cộng thêm tuổi ngay khi vừa chào đời (minh họa: kseniya-petukhova-unsplash)
Mọi người dân Hàn Quốc (HQ) vừa được trẻ hơn một hoặc hai tuổi khi quốc gia này từ bỏ hệ thống đếm tuổi quá lạc hậu tồn tại nhiều thế kỷ. Như vậy, ba mươi tuổi trở lại tuổi đôi mươi; tuổi 40 xuống tuổi dưới trung niên.
Theo tiêu chuẩn quốc tế
Giống như nhiều người, Kim Hae-yeon đã phải vật lộn để thích nghi với thực tế mới. Thật “không may”, bà bị giảm đến hai tuổi. “Tôi đã 50 tuổi nhưng nay mới bước sang tuổi 48!” – bà nói. Vào thứ Tư, 28 Tháng Sáu, bà Kim và phần còn lại của HQ sẽ trẻ hơn một hoặc hai tuổi khi luật quốc gia mới bãi bỏ cách tính tuổi “bất thường” đã áp dụng từ lâu.
Trong nhiều thế kỷ, người HQ bị “thổi” tuổi thật lên lên so với phần còn lại của thế giới. Khi chào đời họ được tặng ngay một tuổi và sẽ thêm một tuổi ngày đầu năm mới. Như vậy, một em bé sinh vào đêm Giao thừa sẽ tròn hai tuổi khi thức dậy vào ngày 1 Tháng Một, tức chỉ sau một ngày! Luật mới sẽ chuyển tất cả người dân sang tiêu chuẩn tuổi quốc tế, tức 0 tuổi vào ngày sinh ra chứ không phải một tuổi như trước. Như vậy, mọi người HQ sẽ trẻ lại một hai tuổi, tuỳ ngày sinh. Các giấy tờ cá nhân cũng sử dụng tiêu chuẩn quốc tế. Như vậy bà Kim vẫn 50 tuổi vào năm 2024 dù theo tiêu chuẩn cũ bà đã 50 tuổi cách nay… hai năm.
Chịu thêm tuổi do năm sinh thay vì ngày ra đời là tàn tích của nền văn hóa cổ đại ở các nước Đông Á, nơi thường xem thời gian trong bụng mẹ là một phần của tuổi tác (tuổi mụ). Trung Quốc và Nhật Bản đã chuyển sang tiêu chuẩn toàn cầu từ nhiều thập niên trước. Ngay trong cuộc vận động tranh cử, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol đã tuyên bố sẽ thay đổi nét văn hóa lạc hậu này. “Chúng ta sẽ trẻ hơn” – thông cáo báo chí của chính phủ nói về luật mới tính lại tuổi.
Việc quá quan tâm đến tuổi tác của HQ cũng phát sinh lắm vấn đề. Trong một xã hội trọng thứ bậc, tuổi tác ảnh hưởng đến vị thế và sự tôn trọng. Nhưng trong các nền văn hóa khác, việc quan tâm đến tuổi tác của người khác (dù là lành tính hay xã giao đơn thuần) có thể bị xem là bất lịch sự hay “bất bình thường”. Người HQ thường vô tư hỏi cả những người xa lạ câu hỏi mà các nước phương Tây luôn tránh: “Bạn bao nhiêu tuổi?”. Câu hỏi phổ biến đến mức trước Thế vận hội mùa Đông Pyeongchang 2018, chính phủ khuyến cáo người dân địa phương không nên đặt câu hỏi này với người nước ngoài vì họ có thể nghĩ là “thô lỗ”.
Sun Hyun-woo, người sáng lập trang web dạy ngôn ngữ trực tuyến Talk to Me in Korean nói: “Trẻ em mới biết nhau ở sân chơi cũng hỏi tuổi trước khi hỏi tên!”. Lấy trường hợp của Lee Jin-soo, từ 15 tuổi lùi xuống còn 13 theo tiêu chuẩn mới. Một số bạn cùng lớp từ 15 giảm xuống 14 bảo Lee hãy gọi chúng bằng “hyung” (anh).
Theo luật mới, các cô gái bây giờ được trẻ ra thêm một hoặc hai tuổi (minh họa: keisha-kim-unsplash)
Kẻ vui người buồn
Theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục HQ, học sinh không nên tập trung vào sự thay đổi về tuổi sau khi điều chỉnh. “Lúc đầu, điều này có vẻ khó xử nhưng rồi sẽ quen”, hướng dẫn viết. Kim Ji-soo, một nhân viên văn phòng đã bước sang tuổi 30 vào Tháng Một và nay sụt xuống còn 29 tuổi dự định sẽ tiếp tục thể hiện tuổi 30 trước bạn bè vì “nó cho tôi cảm giác chín chắn hơn, đặc biệt là tại nơi làm việc. Cấp dưới sẽ xem thường tôi nếu tôi lùi xuống lứa tuổi 20. Tôi sẽ gắn bó với tuổi 30”.
Nhưng Park Jeong-yeon, một nhân viên văn phòng khác rất vui khi biết được “sống lại” tuổi 28 thay vì 30 tuổi. “Trẻ hơn tức là tôi có thêm thời gian để đáp ứng mục tiêu của cha mẹ: Kết hôn ở độ tuổi 30 tuổi. Cha mẹ tôi luôn cảm thấy cấp bách khi bảo tôi tôi đã quá già để cư xử như một đứa trẻ. Chà, bây giờ họ sẽ phải chấp nhận rằng tôi còn hai năm nữa mới 30!” -anh hào hứng nói.
Để phòng ngừa các rắc rối xảy ra, luật mới có một số trường hợp ngoại lệ như sẽ giữ nguyên cách đếm tuổi cũ để xác định thời điểm trẻ em vào bậc tiểu học và thời điểm nam thanh niên phải khám sức khỏe nhập ngũ. Độ tuổi uống rượu hợp pháp là 20 sẽ xuống còn 19 để “vũ như cẩn” trên thực tế!
Điều chỉnh giảm tuổi đã giúp những nước ngoài sống ở HQ thở phào nhẹ nhõm. Ví dụ Sasha Smirnova, từ Nga chuyển đến sống tại Seoul cuối năm 2021 khi cô 30 tuổi đã hoảng hồn khi biết tuổi HQ của mình là 32! Làm việc cho một công ty công nghệ thông tin, cô rất vui khi nghe có luật mới. Vì nhiều người HQ không biết cách tính tuổi toàn cầu nên một số công ty đã đưa ra chương trình khuyến mãi tính toán. Chính phủ cũng mở chiến dịch tương tự.
Nhà bán lẻ trực tuyến Eleven Street có chương trình tặng quà cho những người mua máy “tính tuổi quốc tế” của họ. Các giải thưởng gồm sản phẩm chống lão hóa, thiết bị chăm sóc da nhãn hiệu LG trị giá $1,200 kích thích tăng trưởng collagen và kem Estée Lauder dưỡng da ban đêm. Nhà điều hành công viên giải trí Lotte World thông báo, những người sinh vào Tháng Sáu hoặc Tháng Bảy sẽ nhận được vé giảm giá vào các công viên giải trí sau hai giờ chiều. Quảng cáo giảm giá có câu: “Tạm biệt tuổi già của tôi!”
Thi thể được cho là tìm thấy trong mảnh vỡ tàu lặn Titan
BBC News – 29/6/2023
Nguồn hình ảnh, Reuters – Chụp lại hình ảnh,
Tàu Tuần duyên Mỹ đưa các mảnh vỡ của chiếc tàu lặn lên bờ
Lực lượng bảo vệ bờ biển Mỹ cho biết hài cốt được cho là đã được tìm thấy trong mảnh vỡ của tàu lặn Titan.
Các mảnh vỡ từ chiếc tàu lặn bị nổ tung khi lặn sâu xuống xác tàu Titanic, đã được trục vớt lên cảng St John’s, Canada vào hôm thứ Tư.
Các quan chức cho biết thanh trượt hạ thủy của tàu lặn và phần vỏ đuôi tàu đã được tìm thấy trong số các mảnh vỡ.
Các chuyên gia y tế Hoa Kỳ sẽ tiến hành phân tích chính thức các phần được cho là thi thể, lực lượng bảo vệ bờ biển cho biết trong một tuyên bố.
Cơ quan này đang trong giai đoạn đầu của việc điều tra về nguyên nhân dẫn đến thảm họa. Ủy ban Điều tra Hàng hải (MBI) của Cảnh sát biển sẽ vận chuyển bằng chứng đến một cảng của Hoa Kỳ để phân tích và kiểm nghiệm thêm.
Chủ tịch MBI, Đại úy Jason Neubauer nói trong một tuyên bố rằng “vẫn còn rất nhiều việc phải làm để hiểu các yếu tố dẫn đến sự tổn thất thảm khốc của Titan và giúp đảm bảo thảm kịch tương tự không tái diễn”.
“Tôi rất biết ơn sự hỗ trợ phối hợp quốc tế và liên ngành để phục hồi và bảo quản bằng chứng quan trọng này ở độ sâu và khoảng cách cực lớn ngoài khơi,” Đại úy Neubauer nói.
Tất cả năm người trên tàu đã tử nạn vào ngày 18/6 sau khi chiếc tàu phát nổ khoảng 90 phút sau khi lặn xuống để xem xác tàu nổi tiếng Titanic năm 1912, nằm ở độ sâu 3.800m ở bắc Đại Tây Dương.
Các hành khách gồm: người đứng đầu OceanGate, công ty tổ chức chuyến lặn, Stockton Rush, 61 tuổi; nhà thám hiểm người Anh Hamish Harding, 58 tuổi; Shahzada Dawood, 48 tuổi và con trai Suleman Dawood, 19 tuổi; và thợ lặn người Pháp Paul-Henry Nargeolet, 77 tuổi.
Các quan chức ban đầu nghi ngờ về triển vọng tìm thấy bất kỳ thi thể nào.
“Đây là một môi trường cực kỳ khắc nghiệt dưới đáy biển”, Chuẩn đô đốc John Mauger của Tuần duyên Hoa Kỳ cho biết ngay sau khi vụ con tàu bị mất tích được xác nhận.
Thời điểm đó, Đại úy Neubauer cho biết rằng các nhà điều tra sẽ thực hiện “mọi biện pháp phòng ngừa” nếu họ phát hiện ra thi thể người và cuộc điều tra có thể sẽ bao gồm một phiên điều trần chính thức với lời khai của nhân chứng.
Tuần duyên Hoa Kỳ cho biết, cho đến nay, năm mảnh vỡ chính của chiếc tàu lặn đã được tìm thấy trong một bãi phế liệu lớn gần mũi tàu Titanic.
Các mảnh vỡ được đưa vào bờ vào ngày thứ Tư dường như bao gồm ít nhất một cửa sau bằng chất liệu titan, khung cửa sổ tròn của tàu ngầm với phần cửa kính bị mất, cùng với một vòng titan, thanh trượt hạ thủy và khoang thiết bị cuối, theo phóng viên khoa học của BBC Jonathan Amos.
Chụp lại video,
Video cho thấy mảnh vỡ của tàu lặn Titan được đưa lên bờ
Nhiệm vụ trục vớt do tàu Canada Horizon Arctic dẫn đầu, mang theo một phương tiện điều khiển từ xa do Dịch vụ nghiên cứu Pelagic vận hành.
Công ty cho biết trong một tuyên bố trước đó vào thứ Tư rằng nhóm của họ đã hoàn thành các hoạt động ngoài khơi và đang trở về căn cứ.
OceanGate đã bị chỉ trích vì các biện pháp an toàn của mình. Các nhân viên cũ từng bày tỏ lo ngại về tàu lặn Titan, vốn không tuân theo các quy định.
Trong các email mà BBC xem được, ông Rush trước đó đã bác bỏ những lo ngại về an toàn từ một chuyên gia, nói rằng ông “mệt mỏi với những người trong ngành cố gắng sử dụng lý lẽ về an toàn để ngăn chặn sự đổi mới”.
Một cựu nhân viên khác của OceanGate cũng đã viết một báo cáo điều tra xác định “nhiều vấn đề gây lo ngại nghiêm trọng về an toàn”, bao gồm cả cách thân tàu đã được thử nghiệm.
Trong một tuyên bố vào tuần trước, OceanGate cho biết đây là “khoảng thời gian vô cùng buồn bã đối với các nhân viên của chúng tôi, những người đã kiệt sức và đau đớn trước sự mất mát này”.