Stop Expansionism - Chống Bành Trướng

Aldgra Fredly – Lam Giang biên dịch – 18/7/2023

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken phát biểu tại Hội nghị tái thiết Ukraine, London, Vương Quốc Anh, ngày 21/06/2023. (Ảnh: Henry Nicholls/WPA Pool/Getty Images) 

Hôm thứ Sáu (14/7), Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) tự do lựa chọn và hình thành các liên minh mà không phải đối mặt với sự ép buộc.

Phát biểu trước báo giới sau cuộc họp của các Ngoại trưởng ASEAN tại Indonesia, ông Blinken cho biết Hoa Kỳ và khối 10 thành viên đã bắt tay vào “một kỷ nguyên mới” trong quan hệ song phương và mối quan hệ hợp tác ngày càng tăng.

Nhà ngoại giao Mỹ tái khẳng định cam kết của Washington trong việc hiện thực hóa một Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và cởi mở, nơi các quốc gia có thể lựa chọn con đường của riêng mình và các đối tác “không sử dụng vũ lực, ép buộc hoặc gây hấn”.

“Điều đó có nghĩa là một khu vực trong đó các quốc gia được tự do lựa chọn con đường và đối tác của riêng mình; nơi các vấn đề được giải quyết một cách cởi mở; nơi các quy tắc đưa ra một cách minh bạch và áp dụng một cách công bằng; và nơi hàng hóa, ý tưởng và con người lưu thông hợp pháp và tự do”, ông nói thêm.

Ông Blinken nêu rõ Mỹ sẽ ủng hộ các cuộc đàm phán của ASEAN về một bộ quy tắc ứng xử nhằm giải quyết các vấn đề lãnh thổ và hàng hải ở Biển Đông, một hành lang kết nối và thương mại toàn cầu.

Ông cũng kêu gọi duy trì hòa bình ở Eo biển Đài Loan – nơi căng thẳng xuyên eo biển giữa Trung Quốc và Đài Loan vẫn không ngừng leo thang.

“Giống như nhiều quốc gia trong khu vực, chúng tôi lo ngại trước sự hung hăng ngày càng tăng của Trung Quốc ở Biển Đông và Biển Hoa Đông cũng như ở Eo biển Đài Loan”, Ngoại trưởng Mỹ bày tỏ.

Ông Blinken nhận định “Mỹ cũng tìm cách duy trì hòa bình và ổn định ở Eo biển Đài Loan, vì lợi ích của tất cả các quốc gia. Hoa Kỳ tiếp tục phản đối những thay đổi đơn phương đối với hiện trạng của bất kỳ bên nào”.

Washington cam kết tăng cường các kênh liên lạc với Bắc Kinh để làm rõ lập trường của mình về các mối quan ngại trong khu vực, đồng thời khám phá các lĩnh vực hợp tác tiềm năng giữa hai cường quốc.

Ông Blinken cũng nêu bật các chương trình vũ khí hủy diệt hàng loạt và tên lửa đạn đạo bất hợp pháp của Triều Tiên, đồng thời kêu gọi quân đội Miến Điện chấm dứt bạo lực và thực hiện Đồng thuận Năm điểm của ASEAN. 

Đối thoại ‘thẳng thắn’ với ông Vương Nghị

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã có cuộc hội đàm ‘thẳng thắn và mang tính xây dựng’ với ông Vương Nghị, Giám đốc Văn phòng Đối ngoại Trung ương của Bắc Kinh, đồng thời nhấn mạnh lập trường của Hoa Kỳ về một số vấn đề, bao gồm hòa bình và an ninh ở Eo biển Đài Loan.

Hôm 13/7, ông Blinken đã gặp ông Vương Nghị bên lề hội nghị thượng đỉnh ASEAN và các quốc gia đối tác tại Jakarta, Indonesia. Theo Bộ Ngoại giao Bắc Kinh, ông Vương Nghị đã tham dự sự kiện thay mặt cho Ngoại trưởng Trung Quốc Tần Cương với lý do ông Tần Cương vắng mặt vì vấn đề sức khỏe.

Trong một tuyên bố ngày 13/7, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller cho biết các cuộc đàm phán mới nhất được sử dụng để thúc đẩy các lợi ích và giá trị của Hoa Kỳ.

Ông Matthew Miller cho biết: “Ngoại trưởng Mỹ và Giám đốc Vương đã có các cuộc thảo luận thẳng thắn và mang tính xây dựng về nhiều vấn đề song phương, khu vực và toàn cầu, bao gồm cả những khác biệt và các lĩnh vực hợp tác tiềm năng”.

“Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định trên Eo biển Đài Loan”.

“Nhân cuộc hội đàm này, Ngoại trưởng Mỹ đã thúc đẩy các lợi ích và giá trị của Hoa Kỳ, trực tiếp nêu lên những lo ngại chung của Hoa Kỳ, các đồng minh và đối tác về các hành động của Trung Quốc, đồng thời ủng hộ tiến bộ đối với các thách thức xuyên quốc gia ảnh hưởng đến người dân ở Mỹ, Trung Quốc và trên toàn thế giới”, ông Miller cho hay.

Động thái trên diễn ra sau cuộc gặp hôm 18/6 của ông Blinken với ông Vương Nghị trong chuyến công du tới Bắc Kinh. Tại đây, Ngoại trưởng Mỹ cũng gặp nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình trong nỗ lực bình thường hóa quan hệ Mỹ – Trung.

Ông Miller cho biết ông Blinken đã trực tiếp bày tỏ quan ngại về các hành động của Trung Quốc tại vùng biển tranh chấp, trong đó có Eo biển Đài Loan, đồng thời kêu gọi đạt được tiến bộ trong các thách thức xuyên quốc gia có tác động đến người dân toàn cầu.

“Ngoại trưởng Blinken nói rõ rằng Hoa Kỳ, cùng với các đồng minh và đối tác của mình, sẽ thúc đẩy tầm nhìn chung về một trật tự quốc tế tự do, cởi mở và dựa trên luật lệ”, ông Miller cho biết trong một tuyên bố.

Ông Miller nói rằng cả hai bên đã đồng ý duy trì các kênh liên lạc mở “trong những tuần và tháng tới”, mà không cung cấp thêm thông tin chi tiết.

Trong khi đó, các cuộc đàm phán của ASEAN về bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông đã bị đình trệ trong nhiều năm vì một số quốc gia thành viên vẫn ưu tiên duy trì quan hệ song phương với Trung Quốc hơn là sự đồng thuận khu vực.

Bắc Kinh tuyên bố quyền tài phán đối với gần như toàn bộ Biển Đông dựa trên “đường chín đoạn”, một ranh giới mà Tòa án Trọng tài Thường trực ở Hague năm 2016 cho là không có cơ sở pháp lý. Philippines, Việt Nam, Malaysia, Đài Loan và Brunei cũng đều có tranh chấp chủ quyền với Bắc Kinh ở Biển Đông.

Philippines đã nhiều lần cáo buộc Lực lượng bảo vệ bờ biển của Trung Quốc có “các hành động hung hăng” trong năm nay; trong khi Việt Nam cũng phàn nàn về một tàu nghiên cứu của Trung Quốc và một đội dân quân bị tình nghi lảng vảng gần các dự án năng lượng ngoài khơi của nước này.

Mỹ kêu gọi các nước ASEAN tự do lựa chọn liên minh