5 giờ trướcChia sẻCứu

Phóng viên Ione Wells Nam Mỹ, São Paulo

Hãng tin BBC đưa tin, quốc gia Bolivia ở Nam Mỹ đã bầu một thượng nghị sĩ trung dung, Rodrigo Paz, làm tổng thống tiếp theo, chấm dứt gần 20 năm cầm quyền liên tục của đảng theo Phong trào Xã hội chủ nghĩa (Mas).

Với gần như toàn bộ số phiếu đã được kiểm, Paz, thuộc Đảng Dân chủ Thiên chúa giáo, đã đánh bại ứng cử viên cánh hữu Jorge “Tuto” Quiroga trong cuộc bầu cử vòng hai diễn ra vào Chủ Nhật với tỷ lệ 54,6%.

Cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng và xung đột nội bộ trong đảng Mas, vốn đã thống trị nền chính trị Bolivia kể từ năm 2006, khiến nhiều cử tri mong muốn có sự thay đổi.

Paz tuyên bố ông sẽ chấm dứt tình trạng thiếu hụt nhiên liệu và giải quyết các vấn đề kinh tế rộng lớn hơn của Bolivia. Trong bài phát biểu chiến thắng, ông cho biết sẽ mở cửa Bolivia cho đầu tư quốc tế rộng rãi hơn và kích thích tăng trưởng khu vực tư nhân.

Paz, 58 tuổi, đã đi từ vị trí dẫn đầu bất ngờ trong vòng bầu cử đầu tiên hồi tháng 8 đến chiến thắng rõ ràng trước Tuto Quiroga, người nhận được 45,4% số phiếu bầu trong vòng bầu cử thứ hai.

Ứng cử viên của Mas của phong trào XHCN đã không lọt vào vòng bầu cử thứ hai.

Paz được coi là khá ôn hòa và trung dung so với đối thủ của mình, khiến ông hấp dẫn hơn đối với những cử tri thiên tả còn đang do dự và thất vọng, những người muốn thay đổi nhưng không muốn bỏ phiếu cho Quiroga.

Quiroga, phe bảo thủ thân hữu đã thừa nhận thất bại và gọi điện cho đối thủ để chúc mừng.

Những người ủng hộ Paz đã xuống đường ở La Paz, thủ đô hành chính của đất nước, để ăn mừng kết quả.

Một trong số họ nói với hãng thông tấn AFP rằng “chúng tôi đến đây để ăn mừng chiến thắng với hy vọng lớn lao về một hướng đi mới cho Bolivia”.

Bolivia đang phải vật lộn với tình trạng thiếu hụt nhiên liệu nghiêm trọng, dẫn đến tình trạng xếp hàng dài tại các trạm xăng, thiếu hụt đô la Mỹ và lạm phát tăng vọt. Xuất khẩu khí đốt tự nhiên, vốn từng là nguồn thu chính của Bolivia, cũng đã giảm mạnh.

Paz vận động tranh cử với khẩu hiệu “chủ nghĩa tư bản là cho tất cả”, hứa hẹn cải cách thị trường tự do và cam kết giúp đỡ những người nghèo nhất trong xã hội thông qua các chương trình xã hội.

Ông đã cam kết sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp nhỏ tiếp cận tín dụng, giảm một số loại thuế, giảm thuế nhập khẩu, trấn áp tham nhũng và phân cấp chính quyền.

Ông cũng nói rõ rằng khi nắm quyền, ông có kế hoạch cắt giảm trợ cấp nhiên liệu, điều mà ông cho là không bền vững.

Các khoản trợ cấp (thưởng được phe tả áp dụng) đã giữ giá nhiên liệu ở mức tương đối thấp nhưng – vì chúng có nghĩa là nhiên liệu được bán với giá thấp hơn giá nhập khẩu – cũng dẫn đến tình trạng thiếu hụt và xếp hàng dài tại các trạm xăng.

Bolivia đã tương đối bị cô lập trên trường thế giới trong những năm gần đây nhưng chiến thắng trong cuộc bầu cử của Paz có thể báo hiệu sự tan băng trong quan hệ giữa Bolivia và Hoa Kỳ, hai quốc gia chưa có quan hệ ngoại giao chính thức kể từ năm 2008.

Mối quan hệ giữa hai nước đã trở nên căng thẳng kể từ năm 2008 khi Tổng thống Bolivia lúc bấy giờ là Evo Morales trục xuất đại sứ Hoa Kỳ và Cục Phòng chống Ma túy (DEA) vì cáo buộc âm mưu chống lại chính phủ của ông.

Hoa Kỳ đã nhiều lần cáo buộc Bolivia, một trong những nước sản xuất cocaine hàng đầu thế giới, không thực hiện các nghĩa vụ chống ma túy của mình và từ lâu đã chỉ trích việc Bolivia công nhận tổng thống Venezuela Nicolás Maduro, người mà cuộc bầu cử gần đây nhất bị quốc tế lên án là không tự do và không công bằng .

Phản ứng trước chiến thắng bầu cử của Paz, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết họ mong muốn “hợp tác với Tổng thống đắc cử @Rodrigo_PazP để khôi phục sự ổn định kinh tế, mở rộng tăng trưởng khu vực tư nhân và tăng cường an ninh”.

Sau khi nhậm chức, Paz có thể tính toán rằng việc xa lánh các đồng minh bao gồm Venezuela và Cuba có thể giúp xây dựng lại mối quan hệ với Hoa Kỳ.

Đối với Trung Quốc, một đối tác thương mại quan trọng của Bolivia, là nguồn cung cấp nhiều mặt hàng nhập khẩu và là điểm đến chính cho xuất khẩu khoáng sản và lithium của Bolivia, Paz có thể sẽ cố gắng đảm bảo đầu tư nước ngoài và xuất khẩu mới.

Việc Paz chọn người bạn đồng hành tranh cử được cho là đã giúp ông thu hút được cử tri thuộc tầng lớp lao động và người dân Bolivia đang thất vọng với nạn tham nhũng trong chính phủ.

Cựu đại úy cảnh sát, phó tổng thống đắc cử Edman Lara nổi tiếng với xuất thân khiêm tốn và những lời tố cáo tham nhũng trong cảnh sát. Ông cũng có lượng người theo dõi đông đảo trên mạng xã hội.

Trong những tháng trước cuộc bỏ phiếu, sự ủng hộ dành cho Mas đã bị suy yếu do sự chia rẽ sâu sắc giữa hai nhân vật nổi tiếng nhất của đảng: cựu tổng thống Evo Morales và tổng thống sắp mãn nhiệm Luis Arce.

Morales, người lãnh đạo đất nước từ năm 2006 đến năm 2019, đã bị loại khỏi cuộc bầu cử này do một phán quyết giới hạn tổng thống chỉ được tại vị tối đa hai nhiệm kỳ. Vì Morales đã phục vụ tổng cộng ba nhiệm kỳ – một nhiệm kỳ trước khi quy định hai nhiệm kỳ của hiến pháp có hiệu lực – nên ông không thể tái tranh cử chức vụ cao nhất.

Bị buộc tội hiếp dâm và có con với một thiếu nữ – những cáo buộc mà ông phủ nhận và cho rằng có động cơ chính trị – ông đã sống tại thành trì Chapare của mình, nơi ông được những người ủng hộ trung thành bảo vệ, những người đôi khi đã tổ chức các cuộc biểu tình và chặn đường trên khắp đất nước dẫn đến các cuộc đụng độ .

Vì việc bỏ phiếu là bắt buộc ở Bolivia, ông kêu gọi những người ủng hộ mình hãy hủy bỏ phiếu bầu thay vì bỏ phiếu cho bất kỳ ứng cử viên nào trong vòng bầu cử thứ hai.

Đối với nhiều người dân Bolivia, kết quả bầu cử này phản ánh khát vọng thay đổi và đổi mới. Nhưng Paz lại thừa hưởng hoàn cảnh kinh tế khó khăn và một đất nước bị chia rẽ sâu sắc.

Việc khôi phục uy tín kinh tế và đoàn kết một đất nước bị chia rẽ thành nhiều phe phái sau nhiều năm bất ổn chính trị sẽ không phải là một nhiệm vụ dễ dàng.

Paz sẽ nhậm chức vào ngày 8 tháng 11 năm 2025.

Bản tin trên cho thấy một chế độ theo khuynh hướng xã hội chủ nghĩa cuối cùng sẽ phá sản buộc phải thay đổi để phục hồi sự thịnh vượng của quốc gia. (HD Press theo BBC News.)

Thêm thông tin về cuộc bầu cử ở Bolivia

Xem thêm:

---

Khủng hoảng kinh tế bao trùm trước cuộc bầu cử tại Bolivia