Putin không thể tồn tại thêm một năm nữa như năm 2024
Thật khó hiểu khi thấy mọi người tuyên bố Nga đang chiến thắng trong cuộc chiến. Năm ngoái là một thảm họa đối với quân đội và nền kinh tế của nước này
02 tháng 1 năm 2025 7:00 sáng GMT
Khi năm 2025 bắt đầu, sự bi quan về số phận của Ukraine lơ lửng trong không khí và mùi hôi thối của sự xoa dịu trong gió. Tôi thấy mình bối rối không hiểu tại sao, vì rõ ràng là cuộc xung đột cho đến nay là một thất bại nhục nhã đối với Tổng thống Vladimir Putin.
Không thể đạt được mục tiêu khuất phục người hàng xóm nhỏ bé hơn nhiều, thay vào đó, ông đã gây ra đau khổ to lớn cho đất nước mình và tàn phá nền kinh tế, đồng thời làm suy yếu uy tín và ảnh hưởng chiến lược của Nga trên toàn thế giới.
Chúng ta đừng quên rằng những gì được lên kế hoạch như một “chiến dịch đặc biệt” kéo dài ba ngày đã biến thành cơn ác mộng kéo dài ba năm. Nga chỉ đạt được những thành quả hạn chế về lãnh thổ và thậm chí không có khả năng chiếm được toàn bộ Tỉnh Donetsk ở phía đông. Cuộc tấn công lớn năm ngoái nhằm thiết lập vùng đệm tại Kharkiv để bảo vệ lãnh thổ Nga chỉ chiếm được một vài km dọc theo biên giới. Các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn mục đích đẩy Ukraine vào cái lạnh và bóng tối gần như liên tục đã rõ ràng thất bại.
Trong khi đó, Putin đã mất quyền kiểm soát một số khu vực của Tỉnh Kursk đã lọt vào tay Ukraine trong cuộc xâm lược đầu tiên vào lãnh thổ Nga kể từ Thế chiến thứ hai, không thể chiếm lại được mặc dù đã đưa Bắc Triều Tiên vào cuộc xung đột. Hệ thống phòng không từng được ca ngợi của Putin đã chứng minh là không thể ngăn chặn các cuộc tấn công của Ukraine vào các sân bay, kho dầu và kho đạn dược bên trong nước Nga. Ngay cả thủ đô Moscow cũng đã bị máy bay không người lái nổ do Ukraine sản xuất xâm nhập. Hải quân Nga đã bị làm nhục, mất quyền kiểm soát Biển Đen và không thể kìm hãm xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine. Hơn 15 tàu của họ đã bị đánh chìm bởi máy bay không người lái trên biển, nhiều tàu khác bị hư hại và phần còn lại của hạm đội buộc phải rút lui khỏi bán đảo Crimea và bờ biển Ukraine.
Thương vong về nhân lực từ chiến dịch cứng nhắc của Putin cũng rất lớn. Ukraine ước tính rằng lực lượng Nga đã chịu 427.000 thương vong chỉ riêng trong năm 2024. Viện Nghiên cứu Chiến tranh, một tổ chức tư vấn của Hoa Kỳ, đánh giá rằng trong cùng thời kỳ, Nga đã chiếm được 4.168 km vuông; điều đó có nghĩa là mỗi km vuông chiếm được đã có hơn 100 thương vong.
Chi phí tài chính cho những thương vong này, với 6 phần trăm của toàn bộ ngân sách liên bang được hứa sẽ hỗ trợ những người bị thương và bồi thường cho gia đình những người đã chết, chỉ là một trong những yếu tố góp phần vào nền kinh tế ngày càng bấp bênh của Nga. Lãi suất đã lên tới 23 phần trăm với lạm phát ở mức 9 phần trăm, do nền kinh tế chiến tranh không bền vững bị thiệt hại nặng nề do lệnh trừng phạt toàn cầu. Hệ thống tài chính của Nga có thể không bên bờ vực sụp đổ, nhưng bất kể Điện Kremlin có nói nhiều đến đâu về triển vọng của mình, thì tình trạng trì trệ kinh tế dài hạn dường như không thể tránh khỏi ngay cả khi cuộc xung đột kết thúc vào năm 2025.
Xa hơn nữa, cuộc chiến đã làm tổn hại nghiêm trọng đến uy tín của Nga ở Trung Đông. Sự can thiệp của Putin vào cuộc nội chiến Syria năm 2015 đã giúp Assad duy trì quyền lực. Nhưng việc thu hẹp lực lượng của ông ở đó để tiếp nhiên liệu cho máy xay thịt ở Ukraine cùng với việc rút quân lính đánh thuê Wagner vào năm 2023 – một sự tổn thương khác của cuộc chiến – có nghĩa là ông không thể cứu được nhà độc tài vào cuối năm ngoái. Cho dù Moscow có giữ lại căn cứ ở Syria hay không, danh tiếng của nước này như một đồng minh cứng rắn và đáng tin cậy so với phương Tây đang dao động sẽ bị phá vỡ nghiêm trọng. Thêm vào đó, sự yếu kém của Nga ở Syria đã gây ra thiệt hại, có lẽ là không thể khắc phục được, cho đồng phạm khu vực chính và nhà cung cấp vũ khí của nước này, Iran. Nếu Syria trở thành căn cứ hỗ trợ cho các chiến binh thánh chiến tấn công khủng bố bên trong nước Nga – một khả năng rõ ràng – thì điều đó có thể là thảm họa.
Trái ngược với giấc mơ khôi phục đế chế Nga của Putin, ông đã mạo hiểm biến đất nước này thành một quốc gia phụ thuộc vào Trung Quốc. Các lệnh trừng phạt của phương Tây đã khiến Nga phụ thuộc vào Trung Quốc nhiều hơn bao giờ hết về hỗ trợ kinh tế và thương mại. Khi tình hình kinh tế của Moscow trở nên tồi tệ hơn, bất bình đẳng thương mại sẽ chỉ càng sâu sắc hơn. Nga cũng phụ thuộc vào nguồn cung cấp công nghệ sử dụng kép của Trung Quốc, vốn rất cần thiết cho hoạt động sản xuất chiến tranh của nước này và Bắc Triều Tiên sẽ không gửi 10.000 quân để giúp chiến đấu với cuộc chiến của Putin nếu không có đèn xanh từ Tập Cận Bình. Các điều kiện đang được đặt ra để Moscow phụ thuộc vào Bắc Kinh.
Bất chấp những tai ương của Nga, chúng ta không nên mắc sai lầm khi tin rằng Ukraine và phương Tây đang gần chiến thắng trong cuộc xung đột này. Thật không may, cơ hội đó đã bị mất ít nhất hai năm trước do sự kết hợp giữa sự thiếu quyết tâm ở châu Âu và nỗi sợ leo thang ở Hoa Kỳ, nơi đã từ chối Ukraine vũ khí mà họ cần để đẩy lùi Nga. Ukraine đã không thể ngăn chặn bước tiến đều đặn của Nga và sẽ không thể làm như vậy nếu không có sự hỗ trợ gia tăng đáng kể, điều này khó có thể xảy ra. Các đồng minh của Kyiv ngày càng trở nên mệt mỏi với chiến tranh kể từ cuộc phản công thất bại vào năm 2023 và nhiều người đã cam chịu một thỏa thuận hòa bình. Những bình luận gần đây của Tổng thống Zelensky cho thấy ông cũng đã chuẩn bị cho điều đó, ngay cả khi điều đó có nghĩa là nhượng bộ lãnh thổ.
Putin đang chơi cứng rắn, bác bỏ một đề xuất được báo cáo của tổng thống đắc cử Hoa Kỳ, bao gồm việc trì hoãn 20 năm tư cách thành viên NATO của Ukraine, đảm bảo an ninh của phương Tây và vùng đệm do châu Âu quản lý. Lập trường của ông có thể mềm mỏng hơn tùy thuộc vào cách ông nhìn nhận tương lai của nền kinh tế Nga và mức độ lo ngại của ông về một Donald Trump khó lường tại Tòa Bạch Ốc.
Hiện tại, chúng ta phải xóa bỏ ý tưởng Putin đang “chiến thắng” trong cuộc chiến này. Đây là một thất bại to lớn của ông ta. Bi kịch là phương Tây có thể sắp thưởng cho Putin đủ lãnh thổ để ông ta có thể tuyên bố ngược lại, biến thất bại thành chiến thắng.
Đại tá Richard Kemp CBE là một sĩ quan quân đội Anh đã nghỉ hưu, phục vụ từ năm 1977 đến năm 2006