Stop Expansionism - Chống Bành Trướng

Các thông điệp được Tehran chuyển qua trung gian mong muốn quay lại đàm phán nếu Hoa Kỳ không tham gia cuộc chiến

By Summer Said, Benoit Faucon and Anat Peled

Ngày 16 tháng 6 năm 2025 9:53 sáng

---

Một người Iran với tấm áp phích của Lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei, người đã nắm quyền ở Iran trong gần bốn thập kỷ. Ảnh: Vahid Salemi/Associated Press

Những điểm chính

Tóm lược tin:

• Iran tìm cách đàm phán với Hoa Kỳ và Israel, gửi thông điệp thông qua các trung gian Ả Rập để chấm dứt thù địch.
• Các cuộc không kích của Israel nhắm vào các cơ sở hạt nhân, các nhà lãnh đạo quân sự và các cơ sở năng lượng của Iran.
• Các quốc gia vùng Vịnh thúc giục Hoa Kỳ gây sức ép buộc Israel đàm phán vì lo ngại xung đột lan rộng hơn và rủi ro đối với các tài sản năng lượng.

DUBAI—Iran đã khẩn cấp gửi tín hiệu rằng nước này muốn chấm dứt các hành động thù địch và nối lại các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân của mình, gửi thông điệp tới Israel và Hoa Kỳ thông qua các trung gian Ả Rập, các quan chức Trung Đông và châu Âu cho biết.

Giữa chiến dịch không kích dữ dội của Israel, Tehran đã nói với các quan chức Ả Rập rằng họ sẽ sẵn sàng quay lại bàn đàm phán miễn là Hoa Kỳ không tham gia cuộc tấn công, các quan chức cho biết. Họ cũng chuyển thông điệp tới Israel rằng việc kiềm chế bạo lực là vì lợi ích của cả hai bên.

Nhưng với việc máy bay chiến đấu của Israel có thể bay tự do trên thủ đô và các cuộc phản công của Iran gây ra thiệt hại tối thiểu, các nhà lãnh đạo Israel có rất ít động lực để dừng cuộc tấn công trước khi phá hủy các địa điểm hạt nhân của Iran và làm suy yếu thêm quyền lực của chính quyền thần quyền.

Các cuộc không kích của Israel đã giết chết các nhà lãnh đạo quân sự chủ chốt, bao gồm nhiều quan chức cấp cao của lực lượng không quân Iran, khiến Lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei ngày càng bị cô lập. Nhưng tác động gây hại lên các cơ sở hạt nhân vẫn còn khiêm tốn và các nhà phân tích cho rằng có thể phải mất một cuộc chiến tranh trên không kéo dài mới đạt được kết quả mà Israel mong muốn. 

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã nói rằng các cuộc tấn công sẽ tiếp tục cho đến khi chương trình hạt nhân và tên lửa đạn đạo của Iran bị phá hủy, và ông không cho thấy dấu hiệu nào ông đã sẵn sàng dừng lại. Ông cũng nói rằng thay đổi chế độ không phải là mục tiêu nhưng có thể là kết quả do sự yếu kém của giới lãnh đạo Iran.

Các quan chức Israel cho biết quân đội đã chuẩn bị ít nhất hai tuần tấn công. Vào thứ Bảy, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã nói với người đồng cấp Iran của mình “hãy nhanh chóng quay lại bàn đàm phán để đạt được thỏa thuận”, và các nhà lãnh đạo Ả Rập đã kêu gọi chấm dứt giao tranh. Tổng thống Trump đã phản đối một chiến dịch quân sự trong phần lớn thời gian của năm nhưng kể từ đó đã cổ vũ cho các cuộc tấn công của Israel.

“Tôi nghĩ đã đến lúc phải đạt được thỏa thuận và chúng ta hãy cùng xem điều gì sẽ xảy ra, nhưng đôi khi họ phải đấu tranh để giành chiến thắng,” Trump nói với các phóng viên vào Chủ Nhật.

Việc đảm bảo tạm dừng có thể giúp Iran có thời gian để tập hợp lại và tạo áp lực để xây dựng sức mạnh quốc tế chống lại chiến dịch của Israel. Đây cũng sẽ là một chiến thắng cho Tehran khi ngăn cản Hoa Kỳ đưa năng lực quân sự phá boongke của mình vào cuộc chiến.

Tehran dường như đang đánh cá rằng Israel không đủ khả năng để mắc kẹt trong một cuộc chiến tranh tiêu hao và cuối cùng sẽ phải tìm kiếm một giải pháp ngoại giao, các nhà ngoại giao Ả Rập đã nói chuyện với người Iran cho biết. Các quan chức Iran cho biết họ nghĩ rằng Israel thiếu một chiến lược thoát hiểm rõ ràng và sẽ cần sự giúp đỡ của Hoa Kỳ để gây thiệt hại có ý nghĩa cho các mục tiêu như cơ sở làm giàu uranium Fordow, nằm dưới một ngọn núi.

“Người Iran biết rằng Hoa Kỳ đang hỗ trợ Israel trong việc phòng thủ, và họ chắc chắn rằng Hoa Kỳ đang hỗ trợ Israel về mặt hậu cần”, một quan chức Ả Rập cho biết. “Nhưng họ muốn đảm bảo rằng Hoa Kỳ sẽ không tham gia các cuộc tấn công”.

Iran đã nói với các quan chức Ả Rập rằng họ có thể đẩy nhanh chương trình hạt nhân và mở rộng phạm vi chiến tranh nếu không có triển vọng nối lại đàm phán với Hoa Kỳ

Các trung gian Ả Rập cho biết không có dấu hiệu nào cho thấy Iran sẵn sàng đưa ra những nhượng bộ mới trong các cuộc đàm phán hạt nhân. Nỗ lực ngoại giao do chính quyền Trump dẫn đầu đã bị đình trệ vì Iran từ chối ngưng làm giàu uranium trước khi các cuộc đàm phán bị cắt đứt bởi các cuộc tấn công của Israel vào tuần trước.

Trước cuộc tấn công, một quan chức cấp cao của Israel cho biết việc chấm dứt làm giàu là điều tối thiểu mà Israel có thể chấp nhận từ Iran. Israel và các quốc gia vùng Vịnh cũng lo ngại về việc Iran hỗ trợ lực lượng dân quân khu vực và chương trình tên lửa đạn đạo của nước này, về mặt lý thuyết có thể được đưa ra thảo luận trở lại nếu Iran bị dồn vào thế bí.

Israel đã nhắm vào các cơ sở hạt nhân và nhân viên của Iran, cũng như giới lãnh đạo quân sự của nước này. Vào cuối tuần, Israel và Iran đã mở ra một chiều hướng mới cho cuộc xung đột bằng cách tấn công vào các cơ sở năng lượng của nhau. Họ cũng đang gây ra thương vong ngày càng tăng cho dân thường .

Các nước vùng Vịnh Ba Tư bao gồm Saudi Arabia, Qatar và Oman đã vận động Hoa Kỳ gây sức ép buộc Israel ngừng giao tranh, các quan chức Ả Rập cho biết. Họ đã cảnh báo rằng xung đột có thể lan rộng nếu Israel và Iran không quay lại bàn đàm phán—khiến các tài sản năng lượng gần đó của Vịnh Ba Tư gặp rủi ro với hậu quả có thể rất lớn đối với thị trường dầu mỏ và nền kinh tế toàn cầu .

Viết thư cho Summer Said tại summer.said@wsj.com , Benoit Faucon tại benoit.faucon@wsj.com và Anat Peled tại anat.peled@wsj.com

Theo Wall Street Journal