Tin tức về Đối thoại Shangri-La lần thứ 20 (2023)
Tin tổng hợp
Đối thoại Shangri-La 2023 – Nguyễn Nam/VNTB – 04/6/2023
Những căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc đã phủ bóng Đối thoại Shangri-La năm nay.
Hãng tin Bloomberg ngày 3-6 dẫn lời một quan chức đề nghị giấu tên tiết lộ rằng Hải quân Mỹ đang có chuyến di chuyển qua eo biển Đài Loan. Hoạt động này được dự đoán sẽ khiến Bắc Kinh không hài lòng vì diễn ra giữa lúc Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ và Trung Quốc đang có mặt tại Singapore để dự Đối thoại Shangri-La.
Được tổ chức lần đầu tiên vào năm 2002, Đối thoại Shangri La đã trở thành một diễn đàn có giá trị, cởi mở và trung lập để các bên trao đổi quan điểm về các vấn đề quốc phòng và an ninh quan trọng ở châu Á-Thái Bình Dương. Tuy nhiên những căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc đã phủ bóng Đối thoại Shangri-La năm nay.
Theo các nguồn tin Bộ Quốc phòng Mỹ, một trong các thông điệp quan trọng của ông Lloyd Austin ở Đối thoại Shangri-La năm nay là cam kết của Mỹ về việc cùng các đối tác thúc đẩy tầm nhìn chung cho khu vực, trong đó có Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Nhóm Bộ Tứ, Liên minh AUKUS và các nước khác trong khu vực.
Trong bài phát biểu về “Vai trò lãnh đạo của Mỹ ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương”, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin hôm 3-6 tuyên bố, an ninh của Ấn Độ Dương- Thái Bình Dương không thể bị bỏ qua và bất kỳ nỗ lực đơn phương nào nhằm thay đổi hiện trạng tại khu vực đều không thể chấp nhận được. Ông đồng thời khẳng định cam kết làm việc cùng các đối tác nhằm thúc đẩy tầm nhìn chung cho khu vực.
Ông Austin nhấn mạnh: “Chúng ta vẫn còn nhiều thứ phải làm, nhưng trước hết, tầm nhìn của chúng ta về một Ấn Độ Dương- Thái Bình Dương rộng mở thực sự cần được chia sẻ. Tầm nhìn này không phải là tầm nhìn của 1 quốc gia đơn lẻ hay sáng kiến của 1 quốc gia đơn lẻ, mà là tầm nhìn chung, thể hiện nguyện vọng chung hướng tới xây dựng những điều kiện cơ bản để mọi người có thể sống mà không sợ hãi, dám theo đuổi những giấc mơ mà không bị giới hạn. Tất cả vì người dân của toàn khu vực này”.
Bộ trưởng Austin nói không tìm kiếm xung đột hay đối đầu, nhưng đồng thời cũng không chùn bước trước sự bắt nạt hay cưỡng ép, đặc biệt là tại eo biển Đài Loan. Ông nhấn mạnh Mỹ cam kết duy trì nguyên trạng tại eo biển và dứt khoát phản đối bất kỳ hành động đơn phương nào nhằm thay đổi nguyên trạng từ cả hai bờ eo biển.
“Cả thế giới có lợi ích trong việc duy trì hòa bình và ổn định tại eo biển Đài Loan. An ninh của các tuyến hàng hải thương mại và chuỗi cung ứng toàn cầu phụ thuộc vào đó. Và cả việc tự do hàng hải toàn cầu. Nhưng chắc chắn là xung đột tại eo biển Đài Loan sẽ rất tàn khốc. Vì vậy, chúng tôi quyết tâm duy trì hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan”, ông Austin nói.
Bộ Quốc phòng Mỹ chưa bình luận gì về thông tin có hoạt động di chuyển tại eo biển Đài Loan. Mỹ vẫn thường xuyên thực hiện hoạt động này và lần gần nhất nó được công khai là vào tháng 4.
Đoàn đại biểu Bộ Quốc phòng Việt Nam do Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng dẫn đầu đã tham dự hội nghị.
Một tin tức công khai từ Bộ Quốc phòng Việt Nam cho biết, tại cuộc gặp với Thượng tướng Lý Thượng Phúc, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc trong khuôn khổ Đối thoại Shangri-La 2023, “Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến chuyển lời thăm hỏi của Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam và mời Bộ trưởng Lý Thượng Phúc thăm chính thức Việt Nam.
Hai Trưởng đoàn khẳng định quan hệ hợp tác quốc phòng song phương thời gian qua được lãnh đạo các cấp quan tâm thúc đẩy, ngày càng đi vào thực chất, là một trong những trụ cột quan trọng trong quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện, láng giềng hữu nghị giữa hai nước; hai bên sẵn sàng phối hợp triển khai các hoạt động hợp tác quốc phòng trong năm 2023 vào thời gian phù hợp.
Thượng tướng Lý Thượng Phúc nhấn mạnh quan hệ hợp tác quốc phòng hai nước tiếp tục thực hiện theo nhận thức chung đã được lãnh đạo cấp cao hai nước thống nhất, đặc biệt là sau chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến đề nghị hai bên chủ động phối hợp triển khai quan hệ hợp tác trên các lĩnh vực gồm trao đổi đoàn, quản lý bảo vệ biên giới, vùng biển, sớm tổ chức Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới Việt Nam-Trung Quốc lần thứ 8, Đối thoại chiến lược quốc phòng và các hoạt động hợp tác khác” – trích một tài liệu báo chí của Bộ Quốc phòng.
Mỹ, Trung Quốc lời qua tiếng lại tại hội nghị an ninh Châu Á
03/06/2023
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin phát biểu tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế Đối thoại Shangri-La lần thứ 20, diễn đàn quốc phòng và an ninh hàng năm của Châu Á, tại Singapore, ngày 3 tháng 6 năm 2023.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin ngày thứ Bảy chỉ trích Trung Quốc vì từ chối tổ chức các cuộc hội đàm về quân sự, khiến hai nước siêu cường rơi vào bế tắc về vấn đề Đài Loan và tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông.
Phát biểu tại Đối thoại Shangri-La, hội nghị thượng đỉnh an ninh hàng đầu Châu Á, ông Austin nói việc Bắc Kinh ngần ngại đối thoại đã làm suy yếu những nỗ lực duy trì hòa bình trong khu vực nơi hai nước đang tăng cường sức mạnh quân sự.
“Tôi lo ngại sâu sắc rằng nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa không sẵn lòng giao tiếp nghiêm túc hơn về việc thiết lập các cơ chế tốt hơn để quản lý khủng hoảng giữa quân đội hai nước chúng ta,” ông Austin nói trong hội nghị tại Singapore.
“Càng đối thoại nhiều thì chúng ta càng tránh được những hiểu lầm và tính toán sai lầm có thể dẫn đến khủng hoảng hoặc xung đột.”
Một quan chức quân sự cao cấp của Trung Quốc phản bác, nói rằng Mỹ phải chịu trách nhiệm về sự đổ vỡ đối thoại bằng việc gia tăng chế tài nhắm vào các quan chức Trung Quốc và gây bất ổn ở Châu Á-Thái Bình Dương với sự hiện diện quân sự của họ.
“Mối quan hệ quân sự giữa Trung Quốc và Mỹ gặp khó khăn và trách nhiệm hoàn toàn thuộc về phía Mỹ,” Trung tướng Cảnh Kiến Phong nói với các phóng viên tại hội nghị thượng đỉnh.
“Trung Quốc coi trọng việc phát triển quan hệ quân sự Trung Quốc-Hoa Kỳ, và các tương tác và liên lạc của chúng tôi chưa bao giờ bị đình chỉ.”
Một tàu chiến của Mỹ và một của Canada đã đi qua Eo biển Đài Loan hôm thứ Bảy, Hải quân Mỹ cho biết. Đó là sự phô trương sức mạnh quân sự mà trước đây từng khiến Trung Quốc tức giận và có thể đẩy hai nước ra xa hơn.
Đã có những hi vọng mong manh rằng Đối thoại Shangri-La hàng năm sẽ là cơ hội để hàn gắn mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc, vốn đang ở mức thấp nhất trong nhiều thập niên.
Washington và Bắc Kinh bất hòa về mọi thứ, từ tương lai của Đài Loan được cai trị một cách dân chủ, các yêu sách lãnh thổ ở Biển Đông và các hạn chế của Tổng thống Joe Biden đối với chip bán dẫn xuất khẩu.
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Trung Quốc Lý Thượng Phúc tuần này đã khước từ lời mời hội kiến ông Austin tại hội nghị thượng đỉnh an ninh. Ông Lý, một vị tướng đã bị Mỹ chế tài, sẽ phát biểu vào Chủ nhật.
Ngày thứ Sáu, hai bộ trưởng đã bắt tay bên lề hội nghị nhưng không tổ chức hội đàm chi tiết, Lầu Năm Góc nói.
“Một cái bắt tay thân thiện bên lề không thể thay thế cho sự giao tiếp có thực chất,” ông Austin nói.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin (phải) bắt tay Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lý Thượng Phúc (trái), ngày 2 tháng 6 năm 2023.
Đối thoại giữa hai nước đã bị đình trệ kể từ khi Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hủy chuyến thăm Trung Quốc vào tháng 2 sau khi một khinh khí cầu tình nghi là do thám của Trung Quốc bay ngang qua Mỹ.
Một trong những vấn đề an ninh gai góc nhất giữa hai nước siêu cường là tương lai của Đài Loan, hòn đảo mà Bắc Kinh muốn thu phục.
Ngày càng có nhiều lo ngại rằng Trung Quốc có thể xâm lược Đài Loan và Mỹ sẽ bị lôi kéo vào bất cứ cuộc xung đột nào.
Ông Austin chỉ ra việc Nga xâm lược Ukraine như một ví dụ cho thấy “thế giới của chúng ta sẽ trở nên nguy hiểm như thế nào nếu các nước lớn có thể xâm lược các nước láng giềng hòa bình của họ mà không bị trừng phạt.”
Ông nói rằng Mỹ “quyết cam kết” duy trì hiện trạng ở Đài Loan và phản đối những thay đổi đơn phương từ cả hai phía.
“Xung đột không phải sắp xảy ra mà cũng không phải không thể tránh khỏi. Sự răn đe ngày nay rất mạnh và nhiệm vụ của chúng ta là duy trì nó như vậy,” ông Austin nói.
Tướng Cảnh nói những bình luận của ông Austin là sai lệch, cáo buộc Washington gây căng thẳng bằng cách củng cố mối quan hệ ngoại giao trực tiếp với Đài Loan và tăng cường bán vũ khí cho lãnh thổ này.
“Mỹ sử dụng Đài Loan để kiềm chế Trung Quốc và lực lượng ly khai Đài Loan kêu gọi sự hỗ trợ của Mỹ để thúc đẩy độc lập,” ông Cảnh nói với các phóng viên.
Đối thoại Shangri-La: Bộ trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ “quan ngại sâu sắc” về thái độ của Trung Quốc
RFA
03/6/2023
Bộ trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin phát biểu tại phiên toàn thể thứ nhất Đối thoại Shangri-La 2023
Roslan Rahman/AFP
Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin thúc giục các lãnh đạo quân sự của Trung Quốc hãy tiếp xúc sau khi yêu cầu gặp gỡ của người đứng đầu ngành quốc phòng Hoa Kỳ bị người đồng cấp Trung Quốc khước từ.
Phát biểu của Bộ trưởng Lloyd Austin được đưa ra trong phát biểu tại Đối Thoại Shangri-La ở Singapore vào ngày thứ bảy 3/6. Ông Lloyd Austin đề cập trực tiếp đến tên chính thức Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa trong phát biểu chính thức của mình tại sự kiện này.
Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ cho rằng đối với những vị lãnh đạo quốc phòng có trách nhiệm, thì thời điểm phù hợp để nói chuyện là bất cứ lúc nào, bất cứ khi nào và đây là lúc thích hợp. Theo ông thì đối thoại không phải là một món quà để tưởng thưởng mà là một sự cần thiết; bởi lẽ càng trao đổi, thì càng tránh được hiểu lầm và tính toán sai lệch dẫn đến khủng hoảng hay xung đột.
Trước đó một hôm, vào ngày thứ sáu 2/3, hai bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ và Trung Quốc có bắt tay nhau trước cuộc ăn tối chính thức tại Đối thoại; nhưng không nói gì với nhau. Trong phát biểu chính thức ngày 3/6, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin nhắc lại rằng cái bắt tay xã giao tại bữa ăn tối không thể thay thế cho một cuộc tiếp xúc nghiêm túc thực sự.
Ông Lloyd Austin chỉ trích Trung Quốc tiếp tục tiến hành số vụ ở mức cảnh báo việc chặn đầu nguy hiểm đối với máy bay Hoa Kỳ và đồng minh hoạt động hợp pháp trong không phận quốc tế.
Vào tuần qua, Quân đội Hoa Kỳ cáo buộc chiến đấu cơ J-16 của Trung Quốc thực hiện chuyển động “gây hấn không cần thiết” khi bay chặn ngang một máy bay trinh sát RC-135 của Không quân Hoa Kỳ.
Ông Austin phát biểu, “Chúng tôi không muốn có xung đột hay đối đầu, nhưng chúng tôi sẽ không chùn bước trước sự ức hiếp hay cưỡng bức”.
Nhà nghiên cứu Lê Thu Hương thuộc Trung tâm Chiến lược & Nghiên cứu Quốc tế (CSIS) nói với RFA rằng “Sự chia rẽ giữa hai cường quốc đã “trở nên một thực tế mới”; cho dù các nước trong khu vực có chấp nhận hay không. Tuy nhiên, những nước này có thể đóng góp giúp kiểm soát căng thẳng bằng cách giảm nhiệt thông qua tạo điều kiện và khuyến khích đối thoại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.
Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lý Thượng Phúc dự cuộc thảo luận bàn tròn hôm 3/6 ở Đối thoại Shangri-La. AP/Vincent Thian
Tầm nhìn chung
Ông Carlito Galvez Jr., Thứ trưởng Quốc phòng, cho biết Manila tin rằng “luật pháp quốc tế là thiết bị cân bằng lớn nhất giữa các quốc gia”.
Philippines từng được Tòa Trọng tài Quốc tế tuyên thắng trong vụ kiện về tuyên bố của Trung Quốc tại Biển Đông; thế nhưng Bắc Kinh không chấp nhận phán quyết quả tòa.
Trung Quốc và Philippines gần đây lại vướng vào đợt tranh chấp mới về chủ quyền đối với một số đảo ở Trường Sa. Và ông Galvez dẫn câu nói “phên giậu tối giúp giữ láng giềng tốt với nhau”. Theo ông này chỉ khi nào các láng giềng có ranh giới rõ ràng và tôn trọng ranh giới đã định đó thì mối quan hệ thân thiện mới thực sự có được.
Bộ trưởng Quốc phòng Indonesia Prabowo Subianto phát biểu rằng cần phài vượt qua mọi tranh cấp địa lý, giải pháp cho các tranh chấp chủ quyền là đối thoại, đàm phán và cùng thắng.
Người đứng đầu ngành quốc phòng Indonesia cảnh báo tranh chấp giữa các siêu cưởng có thể dẫn đến Chiến Tranh Lạnh. Ông nói rõ “Tương nhượng là cách duy nhất để các cộng đồng và xã hội có thể phồn thịnh; trong bất cứ cuộc chiến nào mối nguy thảm họa luôn luôn rõ ràng.”
Tuy nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin lặp lại rằng nước ông không hề muốn có Chiến tranh Lạnh. Ông cho rằng cạnh tranh không bao giờ trở nên xung đột; và khu vực này sẽ không bao giờ bị chia ra thành những khối thù địch nhau.
Ông Austin nói Washington không tạo ra và cũng không muốn tạo nên một Khối NATO mới tại khu vực Ấn Độ Dương- Thái Bình Dương như cáo buộc mà Bắc Kinh luôn lặp đi lặp lại.
Theo lời người đứng đầu ngày quốc phòng Hoa Kỳ thì Washington ước muốn xây dựng “những liên minh nhanh nhẹn nhằm tăng tiến tầm nhìn chung” để làm cho khu vực Ấn Độ Dương- Thái Bình Dương “thêm ổn định và linh hoạt hơn”.
Washington xếp Australia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Philippines, và Thái Lan là những “đồng minh đáng tin cậy” trong khu vực; và Ấn Độ, Indonesia, Việt Nam, Singapore là những “đối tác quí giá”.
Đề cập đến Đảo quốc Đài Loan tự trị, Bộ trưởng Lloyd Austin cho rằng Hoa Kỳ vẫn cam kết mạnh mẽ về việc duy trì hiện trạng tại đó; nhất quán với chính sách “một nước Trung Hoa”, và với việc hoàn thành cam kết lâu nay theo Đạo luật Quan hệ với Đài Loan.
Ông Lloyd Austin nói “Xung đột sẽ không xảy ra cũng như không thể không tránh được. Việc ngăn chặn hiện nay là rất mạnh, và công việc của chúng ta là phải giữ theo cách đó.
Bắc Kinh xem Đài Loan là một tỉnh của Hoa Lục và cương quyết pah3n đối mọi can dự của “các thế lực bên ngoài” vào vấn đề chính trị của hòn đảo này.
Trung tướng Jing Jianfeng, Phó Quân ủy Trung ương thuộc Bộ Tham mưu Trung Quốc, phản ứng lại phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ về Đài Loan, cho rằng đó là “hoàn toàn sai”.
Ông tướng này nói “Chỉ có một nước Trung Hoa trên thế giới, và Đài Loan là một phần lãnh thổ thiêng liêng và không thể chia cắt của Hoa Lục. Nguyện vọng chung và trách nhiệm thiêng liêng của nhân dân Trung Hoa, trong đó có đồng bào Đài Loan, là hoàn thành thống nhất đất nước.”
Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc nghe Thủ tướng Úc phát biểu tại buổi ăn tối ngày 2/6/2023 ở Đối thoại Shangri-La. AP/Vincent Thian
Trung Quốc phản pháo
Một nhà nghiên cứu tại Học viện Khoa học Quân sự của Giải phóng Quân Trung Quốc, ông Zhao Xiaozhuo, cho rằng chính Hoa Kỳ là nước đang cố làm thay đổi hiện trạng qua Eo biển Đài Loan.
Ông này nói với báo giới tại Đối thoại Shangri-la rằng “Eo biển Đài Loan khá ổn định suốt chục năm qua; nhưng Hoa Kỳ muốn phá hủy sự ổn định này qua việc bán vũ khí cho Đài Loan và thu thật nhiều tiền về.” Ông này kêu gọi Wahsington cần thay đổi điều mà ông gọi là “hành động sai trái” trong cách giao tiếp với người khác. Theo ông khi đối thoại, cần phải quan tâm đến quyền lợi của người đối thoại, và ông cáo buộc Hoa Kỳ không hiểu nguyên tắc cơ bản này.
Một thành viên khác của đoàn Trung Quốc tại Đối thoại Sharangri-la chất vấn phía Hoa Kỳ có tự mâu thuẫn không khi vừa cho thành lập những định chế đa phương vừa cổ xúy cho một khối ASEAN tập trung.
Một người khác phản ứng lại phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Canada tại Đối thoại Shangri-la khi cho Trung Quốc là một lực lượng gây ra trục trặc trong khu vực. Người này cho rằng Trung Quốc nỗ lực rất nhiều trong việc duy trì hòa bình và ổn định.
Tở Global Times, phiên bản Tiếng Anh của cơ quan ngôn luận đảng cộng sản Trung Quốc Nhân dân Nhật báo, dẫn lời một quan chức quân đội Trung Quốc hôm ngày 3/6 rằng “Trung Quốc tự tin bước lên diễn đàn đối thoại và cất tiếng nói của mình”.
Theo Global Times “Dù biết Đối thoại Shangri-la là một diễn đàn do các nước Phương Tây thống soái để tấn công Trung Quốc, nhưng Trung Quốc vẫn đến tham dự.”
Vào ngày Chủ nhật 4/6, ngày cuối của Đối thoại Shangri-la lần thứ 20, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc- Lý Thượng Phúc, sẽ có bài phát biểu chính thức. Ông Lý Thượng Phúc là người từng bị Hoa Kỳ cấm vận từ năm 2018.
https://www.rfa.org/vietnamese
Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ kêu gọi Bắc Kinh tham gia đối thoại để tránh xung đột
Ross Muscato
Chủ nhật, 04/06/2023
Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin nói trong hội nghị cao cấp Đối thoại Shangri-La lần thứ 20 tại Singapore hôm 03/06/2023. (Ảnh: Roslan Rahman/AFP qua Getty Images)
Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), đảng cầm quyền của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa), đã tỏ ra không mấy quan tâm đến việc tham gia vào các cuộc đàm phán nghiêm túc với Hoa Kỳ về mối bang giao đang rạn nứt giữa hai siêu cường toàn cầu này và những hậu quả thảm khốc mà điều đó có thể đưa đến.
Tuy nhiên, trong bài diễn văn hôm 03/06 tại một hội nghị an ninh quốc tế lớn ở Singapore, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin đã đặt tầm quan trọng của các cuộc đàm phán lên vị trí quan trọng bậc nhất.
Ông Austin đã trình bày bài diễn văn tại Đối thoại Shangri-La lần thứ 20, sự kiện thường niên quy tụ các nhà chỉ huy quốc phòng, an ninh, và quân sự với mục đích xây dựng và củng cố cộng đồng cũng như khám phá các lĩnh vực có lợi ích chung ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Ông Austin đã không khởi đầu bài diễn văn với vấn đề này. Đầu tiên, ông nói về các liên minh, mục tiêu chung của các quốc gia hiện nay, quan hệ đối tác kinh tế và quân sự, hợp tác thương mại và hy vọng lớn lao để cải thiện cuộc sống của những người ở khu vực đó trên thế giới. Ông nói về một nỗ lực chung để giải quyết và phòng thủ trước các phi đạn của Bắc Hàn.
Bộ trưởng Quốc phòng này đã mạnh mẽ và cương quyết lên án Nga và cuộc xâm lược của nước này vào Ukraine.
Nhưng trong các nhận định của mình, ông Austin đã đề cập đến Trung Quốc và vấn đề Đài Loan, hòn đảo nằm cách Hoa lục 70 dặm (112.6 km) qua Eo biển Đài Loan vốn là một nền dân chủ tự trị nhưng được Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền.
Ông Austin đã sử dụng bài diễn văn này để thực hiện một nỗ lực ngoại giao ngoài cái bắt tay chóng vánh và chiếu lệ của ông với Bộ trưởng Quốc phòng CHND Trung Hoa Lý Thượng Phúc tại bữa tiệc khai mạc hội nghị ngày hôm trước.
Ông Austin đã nhấn mạnh và khẳng định rằng Hoa Kỳ cam kết với các bằng hữu của mình và hiện diện trong khu vực này.
“Chúng tôi sẽ duy trì sự hiện diện mạnh mẽ, nhạy bén và có trách nhiệm trên khắp khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương,” ông Austin nói. “Và sẽ tiếp tục hành động để bảo đảm rằng không một quốc gia nào có thể khẳng định quyền kiểm soát đối với các tuyến đường biển chung ở Biển Đông.”
“Chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác với các đồng minh và đối tác của mình để duy trì quyền tự do hàng hải và hàng không.”
Một phi công tiêm kích cơ J-11 của Hải quân Quân Giải phóng Nhân dân thực hiện một thao tác không an toàn trong khi chặn một phi cơ RC-135 của Không lực Hoa Kỳ, đang thực hiện các hoạt động thường lệ trên Biển Đông trong không phận quốc tế, vào ngày 21/12/2022, trong một ảnh tĩnh từ video. (Ảnh: Đăng dưới sự cho phép của Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Hoa Kỳ/Ảnh chụp màn hình qua The Epoch Times)
Ông Austin đã nêu ra hành vi khiêu khích và hiếu chiến gần đây của Trung Quốc.
“Chúng tôi sẽ không thoái chí trước hành vi hoạt động nguy hiểm trên biển hoặc trong không phận quốc tế,” ông Austin cho biết. “Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tiếp tục thực hiện một số lượng đáng báo động các vụ đánh chặn nguy hiểm đối với phi cơ của Hoa Kỳ và các nước đồng minh đồng minh đang bay hợp pháp trên không phận quốc tế.”
“Tất cả chúng ta vừa chứng kiến một trường hợp đáng lo ngại khác về hoạt động bay khiêu khích và thiếu chuyên nghiệp của CHND Trung Hoa. Vì vậy, chúng tôi sẽ giúp đỡ các đồng minh và đối tác của mình khi họ tự vệ trước sự cưỡng ép và bắt nạt.”
“Tôi nói rõ rằng chúng tôi không mong muốn xảy ra xung đột. Nhưng chúng tôi sẽ không do dự khi đối mặt với bắt nạt hoặc cưỡng ép.”
Đài Loan
Đảo Đài Loan là điểm khai hỏa tiềm ẩn, nhân tố bất ổn và nguy hiểm nhất trong thế đối đầu giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, và những gì mà đảo này đại diện đối với an ninh của Hoa Kỳ và trật tự quốc tế.
Mặc dù Hoa Kỳ không có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan, nhưng hòn đảo này là một đối tác kinh doanh chiến lược, một đối tác mà Hoa Kỳ có kim ngạch thương mại hàng tỷ USD hàng năm, bao gồm cả việc bán vũ khí cho Đài Loan.
ĐCSTQ chưa bao giờ cảm thấy an tâm với quyền tự trị của Đài Loan và lo lắng về việc Đài Loan sẽ thực hiện một nỗ lực để độc lập. Nhằm ngăn chặn và vô hiệu hóa khả năng đó, ĐCSTQ cho biết cuối cùng họ sẽ đưa Đài Loan nằm dưới sự kiểm soát của Hoa lục, bằng vũ lực nếu cần thiết.
Một quân nhân của Quân Giải phóng Nhân dân nhìn qua ống nhòm trong cuộc tập trận quân sự khi khu trục hạm nhỏ Lan Yang của Đài Loan được nhìn thấy ở đằng xa vào ngày 05/08/2022. (Ảnh: Lin Jian/Xinhua qua AP)
Mỹ không có một thỏa thuận phòng thủ nào với Đài Loan và không có hiệp ước nhất định phải tham chiến nếu Trung Quốc hành động. Tuy nhiên, Tổng thống Joe Biden đã nói rằng Hoa Kỳ sẽ chi viện cho Đài Loan nếu hòn đảo này bị tấn công.
Không thiếu các chiến lược gia quân sự hàng đầu và các nhà mật thám tin chắc rằng Trung Quốc sẽ phát động một cuộc vũ trang để tiếp quản Đài Loan.
Ông Austin đã mở rộng bảo đảm của ông rằng Hoa Kỳ cam kết giúp đỡ các đồng minh của mình và ngăn chặn một quốc gia duy nhất kiểm soát khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
“Bây giờ, tất cả những điều này đặc biệt quan trọng ở Eo biển Đài Loan,” ông Austin nói. “Tôi muốn nói rõ về một điều khác — Hoa Kỳ vẫn cam kết mạnh mẽ trong việc duy trì hiện trạng ở eo biển này, phù hợp với chính sách một Trung Quốc lâu đời của chúng tôi và thực hiện các nghĩa vụ đã được thiết lập tốt của chúng tôi theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan.”
Ông Austin đã nói về tầm quan trọng của việc gìn giữ hòa bình ở khu vực đó của thế giới, vì cuộc xung đột vũ trang ở Eo biển Đài Loan có thể gây xáo trộn và phá vỡ trên toàn thế giới. Trái ngược với quan điểm của nhiều người, ông cho biết cuộc xung đột đó có thể tránh được và không cần thiết phải xảy ra.
“Tôi muốn nhấn mạnh rằng cuộc xung đột đó không phải là sắp xảy ra hay không thể tránh khỏi,” ông Austin nói. “Ngày nay, khả năng răn đe [của chúng tôi] rất mạnh mẽ – và nhiệm vụ của chúng tôi là duy trì khả năng răn đe như vậy.”
“Quý vị biết đấy, cả thế giới đều có thụ ích trong việc duy trì hòa bình và ổn định ở Eo biển Đài Loan — cả thế giới. An ninh của các tuyến vận chuyển thương mại và chuỗi cung ứng toàn cầu phụ thuộc vào eo biển này. Và quyền tự do hàng hải trên toàn thế giới cũng vậy.”
“Nhưng đừng nhầm lẫn: cuộc xung đột ở Eo biển Đài Loan sẽ rất tàn khốc.”
“Vì vậy, chúng tôi quyết tâm duy trì hòa bình và ổn định trên Eo biển Đài Loan. Và một số lượng các quốc gia khác trên thế giới cũng vậy — và con số đó tiếp tục tăng lên.”
Ông Austin nói rằng ông Biden không muốn có thêm một cuộc “Chiến Tranh Lạnh” nào nữa.
Ông Austin kêu gọi Hoa Kỳ và Trung Quốc đối thoại, và ông hy vọng rằng ĐCSTQ sẽ bỏ ý định từ chối tham gia.
“Đối với các nhà lãnh đạo quốc phòng có trách nhiệm, thời điểm thích hợp để đối thoại là bất cứ lúc nào,” ông Austin nói. “Lúc nào cũng là thời điểm thích hợp để đối thoại. Và hiện nay là thời điểm thích hợp để đối thoại.”
“Đối thoại không phải là một phần thưởng. Đó là một điều cần thiết. Và một cái bắt tay thân mật trong bữa tối không thể thay thế cho một cam kết thực chất.”
Thanh Nguyên biên dịch