Thời sự Thứ Ba 06/02/2024: *Vua Charles III của Anh mắc ung thư. *Ukraina « sắp » cải tổ chính phủ. *Ông Trump muốn tranh luận ngay với ông Biden. *TT Biden thắng cuộc bầu cử sơ bộ (đảng DC) tại Nam Carolina. *Chiến lược khử carbon của EU bị chỉ trích. *Cựu Thủ tướng Thái Thaksin có thể bị tội khi quân. *Năm điệp viên Nga bị Mật vụ Ukraine bắt giữ. *Tình hình Ukraine ngày 06.02.2024 (#713). *Houthis thực tập tấn công Israel

Thời sự Thứ Ba 06/02/2024: Vua Charles III của Anh mắc ung thư. Ukraina « sắp » cải tổ chính phủ. Ông Trump muốn tranh luận ngay với ông Biden. TT Biden thắng cuộc bầu cử sơ bộ (đảng DC) tại Nam Carolina. Chiến lược khử carbon của EU bị chỉ trích. Cựu Thủ tướng Thái Thaksin có thể bị tội khi quân. Năm điệp viên Nga bị Mật vụ Ukraine bắt giữ. Tình hình Ukraine ngày 06.02.2024 (#713). *Houthis thực tập tấn công Israel

Võ Thái Hà tổng hợp

Anh : Vua Charles Đệ Tam bị chẩn đoán mắc ung thư

Minh Phương /RFI

06/02/2024

Hôm qua 05/02/2024, cung điện Buckingham thông báo vua Charles Đệ Tam được chẩn đoán mắc “một dạng ung thư” nhưng không cho biết cụ thể. Vị vua 75 tuổi sẽ hoãn các hoạt động tiếp xúc công chúng nhưng vẫn tiếp tục các công việc Nhà nước theo phận sự của mình. Lãnh đạo các nước Pháp, Úc, Canada và chủ tịch Nghị Viện Châu Âu đã gửi những lời chúc sức khỏe đến ông. Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng bày tỏ “rất lo lắng” cho tình hình sức khoẻ của vua Charles III.

Vua Charles III trong chuyến thăm Pháp hồi tháng 9/2023. AP – Samir Hussein

Từ Luân Đôn, thông tín viên RFI Emeline Vin cho biết thêm thông tin:

“Vua Charles đệ tam đã bắt đầu điều trị bệnh ung thư từ ngày hôm qua và sẽ không đảm nhiệm bất kỳ nghi lễ hay hoạt động cộng đồng nào cho đến khi quá trình điều trị này kết thúc.

Khoảng mười ngày trước, vua Charles III đã trải qua một cuộc phẫu thuật vì chứng phì đại tuyến tiền liệt lành tính. Nhưng theo xác nhận của Hoàng cung, ông không bị ung thư tuyến tiền liệt mà mắc một “dạng ung thư khác”, được phát hiện trong qua trình can thiệp trên. Nhà vua cảm ơn đội ngũ y tế của mình vì đã “hành động nhanh chóng”. Điện Buckingham không nêu chi tiết về giai đoạn bệnh hay phương pháp điều trị và tuyên bố rằng họ muốn “tránh những đồn đoán”.

Hiện tại, vua Charles III chưa hoàn toàn rút lui khỏi vai trò nguyên thủ quốc gia. Trong các sự kiện chính thức, vai trò của ông có thể sẽ được thay thế bởi hoàng hậu Camilla, con trai ông, thái tử William hoặc anh chị em của ông, công chúa Anne và hoàng tử Edward, nhưng sẽ không ai được bổ nhiệm tạm thời. Quốc vương vẫn sẽ tiếp tục thực hiện các công việc hành chính theo phận sự của mình và các buổi tiếp kiến hàng tuần với thủ tướng.

Để dập tắt những tin đồn khó tránh được về chuyện thoái vị, thông cáo báo chí của Cung điện khẳng định rằng vua Charles III “mong muốn trở lại với công việc càng sớm càng tốt”.

Tổng thống Ukraina xác nhận « sắp » cải tổ chính phủ

Minh Anh /RFI

06/02/2024

Sau nhiều ngày đồn đoán liên quan đến khả năng cách chức tư lệnh quân đội tướng Zaluzhny, và trước sức ép công luận phải giải thích về sự bất đồng giữa hai người, tổng thống Volodymyr Zelensky hôm Chủ nhật, 04/02/2024, khi trả lời phỏng vấn truyền hình Ý đã phần nào thừa nhận ý định cải tổ sâu rộng chính phủ.

Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky (thứ 3 từ trái) cùng các binh sĩ trong chuyến thăm mặt trận vùng Zaporizhzhia, Ukraina, ngày 04/02/2024. AP

Từ Kiev, thông tín viên đài RFI tường thuật :

« Sau nhiều tuần đồn thổi, Volodymyr Zelensky lần đầu tiên phát biểu công khai về khả năng thay đổi nhiều vị trí chủ chốt trên thượng tầng Nhà nước. Và những bình luận này đã được ông đưa ra trên truyền hình Ý chứ không phải là Ukraina.

Theo ông, việc tái phân bổ lại các quân bài là cần thiết và ông nói rằng sự thay đổi này không chỉ liên quan đến một người, ám chỉ đến những tin đồn nhắm vào vị tư lệnh quân đội tướng Valery Zaluzhny, mà là một cuộc cải tổ lớn, không chỉ ở cấp độ quân sự.

Tổng thống Ukraina biện minh cho sự thay đổi được công bố này là do nhu cầu đổi mới và nói thêm rằng chính phủ của ông cần có một năng lượng tích cực nhằm giành chiến thắng cho Ukraina trong cuộc chiến này.

Từ Kiev, cuộc cải tổ theo kế hoạch dường như đi theo hướng các tin đồn thông báo khả năng rời vị trí sắp tới của tướng Valery Zaluzhny, rất được người dân và binh sĩ đánh giá cao.

Dù tổng thống có đặc quyền chọn chỉ huy quân đội cho đất nước, nhưng ông Volodymyr Zelensky có nguy cơ gánh lấy rủi ro chính trị ở đây, có thể làm tổn hại đến điểm tín nhiệm của ông trong lòng một bộ phận người dân, giới chính trị gia và quân đội. »

Ông Trump muốn tranh luận với ông Biden trong tranh cử tổng thống năm 2024

06/02/2024 – Reuters

Ứng cử viên đảng Cộng hòa Donald Trump tại Washington hôm 31/1/2024 (AP Photo/Andrew Harnik).

Cựu Tổng thống Donald Trump, người đã từ chối tranh luận với bất kỳ đối thủ nào trong cuộc tranh cử bên đảng Cộng hòa, nói hôm thứ Hai 5/2 rằng ông muốn tranh luận với Tổng thống Mỹ Joe Biden ngay lập tức.

“Tôi muốn tranh luận với ông ấy ngay bây giờ vì chúng tôi cần phải tranh luận. Chúng tôi cần tranh luận vì lợi ích của đất nước”, ông Trump nói trong một chương trình phát thanh có người dẫn là nhà bình luận theo đường lối bảo thủ Dan Bongino.

Khi được các phóng viên hỏi trong chuyến đi tới Las Vegas hôm 5/2 về việc ông Trump đề nghị tranh luận, ông Biden, đảng viên Dân chủ, nói: “Nếu tôi là ông ấy, tôi cũng muốn tranh luận với tôi. Ông ấy chẳng có gì để mà làm”.

Tuy là người dẫn đầu với cách biệt lớn trong cuộc đua của đảng Cộng hòa để thành người đối đầu với ông Biden trong cuộc bầu cử ngày 5/11, song ông Trump vẫn chưa được đề cử chính thức và đã từ chối lời đề nghị tranh luận của bà Nikki Haley, đối thủ của ông trong cùng đảng Cộng hòa.

Đáp lại những phát biểu của ông Trump, ban tranh cử của bà Haley nói trong một tuyên bố rằng ông “quá nhát” không dám tranh luận với bà.

Olivia Perez-Cubas, phát ngôn viên cho ban tranh cử của bà Haley, nói: “Bây giờ là lúc ông Trump phải có dũng khí và đồng ý tranh luận với bà Nikki Haley. Bà Nikki sẵn sàng đem lý lịch theo đường lối bảo thủ và tầm nhìn của bà về việc một nước Mỹ hùng mạnh và đáng tự hào ra đấu với chiến dịch tranh cử hỗn loạn và nhắm đến trả thù của ông Trump”.

Những phát biểu của ông Trump phản ánh mong muốn tập trung vào cuộc tái đấu có thể diễn ra với ông Biden. Bản thân ông Biden vào ngày 3/2 đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ ở South Carolina và dự kiến sẽ được đảng của ông đề cử chính thức.

Bà Haley, cựu thống đốc bang South Carolina và từng là đại sứ tại Liên Hiệp Quốc dưới thời ông Trump, đang đứng thứ nhì sau ông Trump trong các cuộc thăm dò dư luận nhưng bà thề sẽ tiếp tục chạy đua với ông để được đề cử.

Hai ông Trump và Biden đã tranh luận hai lần trong cuộc đua năm 2020. Cuộc tranh luận thứ ba đã bị hủy sau khi ông Trump có kết quả xét nghiệm dương tính với COVID-19 và từ chối tham gia tranh luận qua mạng. Theo thông lệ, có ba cuộc tranh luận trong bầu cử tổng thống Mỹ.

Tổng thống Joe Biden thắng dễ trong cuộc bầu cử sơ bộ tại Nam Carolina

https://vietluan.com.au/wp-content/uploads/2024/02/ap24033828662189.jpg

Tổng thống Joe Biden giành chiến thắng dễ dàng trong cuộc bầu cử tổng thống sơ bộ 2024 đầu tiên của Đảng Dân chủ tại tiểu bang Nam Carolina hôm thứ Bảy (3/2).

Không ngạc nhiên khi tổng thống thứ 46 của nước Mỹ được cử tri Đảng Dân chủ lựa chọn trong cuộc đua với Dân biểu Dean Phillips (Minnesota) và tác giả Marianne Williamson.

30 phút sau khi các hòm phiếu đóng lại, ông Biden đã được gọi tên là người chiến thắng. Với tổng số phiếu bầu chưa chính thức vào lúc 7:30 tối 3/2 (giờ miền Đông nước Mỹ), ông Biden giành được 97% phiếu bầu. Với chiến thắng này, ông Biden có được 55 đại cử tri đoàn của Nam Carolina trong Hội nghị Quốc gia Đảng Dân chủ được tổ chức tại Chicago từ 19 đến 20 tháng 8 tới đây.

Cảm ơn cử tri Nam Carolina về chiến thắng vang dội này, ông Biden nói trong tuyên bố tối 3/2 rằng: “Tôi chắc chắn rằng quý vị đã đang đặt tôi vào con đường giành chiến thắng chức vụ Tổng thống một lần nữa và tiếp tục khiến Donald Trump là kẻ thua cuộc”.

Mặc dù ông Biden thắng dễ, nhưng số cử tri Đảng Dân chủ tham gia bầu cử sơ bộ tại Nam Carolina năm nay thấp hơn đáng kể so với 4 năm trước. Theo Just the News, khoảng 131.000 người đã bỏ phiếu trong cuộc bầu cử sơ bộ tại Nam Carolina hôm 3/2, giảm mạnh so với con số 540.000 người đi bầu vào năm 2020.

Ứng viên tổng thống, Dân biểu Minnesota Dean Phillips hôm 3/2 phát đi tuyên bố cho hay: “Tôi chúc mừng tổng thống đã giành được nhiều phiếu bầu nhất hôm nay. Nhưng việc thiếu sự nhiệt tình của cư tri đối với màn tái đấu Trump-Biden đang được phản ánh trong mọi cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Dân chủ. Cử tri thất vọng khi họ thiếu lựa chọn khác ngoài lựa chọn giữa một mối đe dọa đối với nền tảng quốc gia và một người đàn ông tốt mà cử tri muốn trao gửi trách nhiệm”.

Bên trong Đảng Dân chủ lâu nay đã nổi lên cảnh báo về “khoảng trống nhiệt tình” xung quanh vị tổng tư lệnh đã ngoài 80 tuổi. Các cuộc thăm dò dân ý gần đây nhiều lần chỉ ra rằng ngay cả các cử tri Đảng Dân chủ cũng tin rằng ông Biden quá già yếu, cả về thể chất và tinh thần, để có thể tiếp tục làm tổng thống nhiệm kỳ hai.

Ông Biden cũng đang dần thất thế hơn so với đối thủ chính Donald Trump. Một cuộc khảo sát do NBC công bố hôm Chủ nhật (4/2) cho thấy ông Trump đang dẫn ông Biden 5 điểm phần trăm, đảo ngược thế dẫn trước của ông Biden trong cuộc khảo sát của NBC hồi tháng Bảy năm ngoái.

Hải Đăng

Tình hình kinh tế vĩ mô ở châu Âu

Trong tháng 1, lạm phát tiêu đề và lạm phát cơ bản ở khu vực đồng euro đều giảm 1/10 điểm phần trăm, xuống còn 2,8% và 3,3%. Nếu lạm phát không giảm nhanh hơn, Ngân hàng Trung ương châu Âu có thể trì hoãn việc cắt giảm lãi suất. Điều này sẽ làm tổn thương một nền kinh tế vốn đã yếu kém. Do đó, thị trường đang trông cậy vào sức mua của người tiêu dùng. Liệu điều đó có xảy ra hay không sẽ trở nên rõ ràng hơn khi số liệu thương mại-bán lẻ tháng 12 được công bố vào thứ Ba.

Khối lượng thương mại-bán lẻ bị trì trệ trong gần như suốt năm 2023, nhưng sẽ bắt đầu tăng khi tiền lương thực tế phục hồi. Song cả niềm tin tiêu dùng lẫn niềm tin của các nhà bán lẻ ở EU đều không cải thiện trong tháng 1. Nhìn chung, nền kinh tế khu vực đồng euro chỉ phục hồi chậm, trong khi kỳ vọng việc làm giảm, báo hiệu thị trường lao động đang hạ nhiệt. Trong bối cảnh đó, người tiêu dùng khó mà chi tiêu thoải mái.

Toyota công bố kết quả quý tài chính

Nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới, Toyota, sẽ báo cáo kết quả quý 3 vào thứ Ba. Giới quan sát sẽ tập trung vào những gì công ty Nhật Bản nói về các vụ bê bối tại công ty con Daihatsu cũng như công ty mẹ. Daihatsu đã đình chỉ giao hàng ô tô từ tháng 12 sau khi bị phát hiện gian lận trong các cuộc kiểm tra an toàn. Toyota đã ngừng sản xuất một số mẫu xe vào tháng trước sau khi các cuộc thử nghiệm động cơ diesel cũng bị phát hiện có gian lận. Akio Toyoda, chủ tịch công ty, cho biết họ đã “đánh mất những nguyên tắc sáng lập của mình.”

Công ty cũng có thể bình luận về cam kết của họ đối với năng lượng pin, sau khi doanh số bán xe điện trên toàn thế giới gần đây sụt giảm. Điều này dường như có lợi cho Toyota, vì xe hybrid chiếm tới 1/3 doanh số của hãng còn xe điện thuần túy chỉ chiếm một phần nhỏ. Trong khi các nhà sản xuất ô tô khác đã đưa ra cam kết chắc chắn về việc sử dụng hoàn toàn xe điện, Toyota lại có kế hoạch tiếp tục dùng xăng. Gần đây họ thậm chí thông báo tiếp tục phát triển các mẫu động cơ đốt trong mới.

Khủng hoảng chính trị ở Senegal

Đụng độ bạo lực có thể sẽ tiếp diễn vào thứ Ba tại Sénégal, nơi từ lâu được coi là ngọn hải đăng dân chủ ở Châu Phi. Hôm thứ Bảy, tổng thống Macky Sall đã hoãn vô thời hạn cuộc bầu cử dự kiến diễn ra vào ngày 25 tháng 2. Lý do biện minh của ông Sall là để có thời gian cho một cuộc điều tra của quốc hội về các cáo buộc tham nhũng chống lại Hội đồng Hiến pháp, cơ quan có nhiệm vụ thẩm tra tư cách của các ứng viên tổng thống. Những người phản đối chỉ trích một “cuộc đảo chính hiến pháp.” Cảnh sát đã bắt giữ một ứng viên tại các cuộc biểu tình hôm Chủ nhật.

Khi các nghị sĩ tranh luận về một lệnh miễn trừ hiến pháp để cho phép trì hoãn bầu cử vào thứ Hai, internet di động đã bị cắt, xe máy (phổ biến với những người biểu tình trẻ tuổi) đã bị cấm và một đài truyền hình bị đóng cửa. Nếu dự luật được quốc hội thông qua, bầu cử sẽ phải tới sáu tháng nữa mới diễn ra, vượt quá khung nhiệm kỳ được bầu của ông Sall. Song có nhiều điều không chắc chắn; đang có một đề xuất tại quốc hội yêu cầu hoãn bầu cử một năm và quy định chặt chẽ về việc ai có thể ra tranh cử tổng thống. Điều đó sẽ chỉ gây ra biểu tình lớn hơn. Có lẽ cuộc khủng hoảng ở Senegal chỉ mới bắt đầu.

Chiến lược khử carbon của EU bị chỉ trích

Vào thứ Ba, Ủy ban châu Âu sẽ công bố chiến lược khí hậu mới nhất, nêu chi tiết cách họ dự định cắt giảm carbon trên toàn EU cho tới năm 2040. Cơ quan điều hành của EU dự kiến sẽ đề xuất giảm 90% lượng khí thải “ròng” so với năm 1990 – nghĩa là ô nhiễm sẽ được bù đắp bằng các biện pháp tự nhiên (chẳng hạn như trồng rừng) cộng với công nghệ thu giữ và lưu trữ carbon.

Đề xuất này đã bị chỉ trích. Các công nghệ khác nhau cho phép hấp thụ, vận chuyển, lưu trữ dưới lòng đất hoặc tái sử dụng lượng khí thải từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch và các quy trình công nghiệp. Nhưng hầu hết đều đắt tiền, kém hiệu quả và chưa tồn tại ở quy mô cần có.

Các nhà bảo vệ môi trường đã phản đối việc dựa vào những công nghệ “đầu cơ” như vậy, vì cho rằng chúng sẽ không khuyến khích cắt giảm nhiên liệu hóa thạch. Nhưng EU đã bị chỉ trích bởi những người nông dân giận dữ phản đối các quy định xanh. Bị dồn từ hai phía, EU sẽ phải rất cẩn thận.

Cựu Thủ tướng Thái bị kết án Thaksin có thể bị buộc tội xúc phạm hoàng gia

06/02/2024 – Reuters

Cựu thủ tướng Thái Lan Thaksin Shinawatra.

Bộ trưởng Tư pháp Thái Lan đang xem xét truy tố cựu thủ tướng Thái Lan Thaksin Shinawatra, người đã bị kết án, vì cáo buộc xúc phạm chế độ quân chủ quyền lực, một quan chức cho biết hôm thứ Ba (6/2), giữa lúc chỉ còn vài tuần nữa là ông có thể được phóng thích sớm.

Đơn kiện liên quan đến một cuộc phỏng vấn của ông vào năm 2015 tại Hàn Quốc và được đệ trình bởi chính quyền điều hành Thái Lan sau khi quân đội lật đổ chính phủ do em gái của ông Thaksin lãnh đạo. Ông Thaksin đã nhiều lần cam kết trung thành với chế độ quân chủ.

Xúc phạm hoàng gia là một hành vi phạm tội nặng và là một sự bôi nhọ nghiêm trọng ở Thái Lan, nơi hiến pháp quy định nhà vua phải được giữ ở vị trí “được tôn sùng”. Luật khi quân của Thái Lan là một trong những luật nghiêm khắc nhất thế giới, với mỗi hành vi phạm tội bị coi là có thể bị phạt tới 15 năm tù.

Ông Thaksin, một thủ tướng đầy ảnh hưởng từ năm 2001-2006, đã có chuyến trở về quê hương ấn tượng vào tháng 8 năm ngoái sau 15 năm sống lưu vong để rồi phải chịu án 8 năm tù vì tội lạm dụng quyền lực, sau đó được nhà vua giảm xuống còn một năm.

Tỷ phú này đang bị giam giữ tại một bệnh viện với tình trạng sức khỏe không được tiết lộ và vẫn chưa phải ngồi tù một đêm nào. Ông sẽ hội đủ điều kiện để được phóng thích vào cuối tháng này.

Prayut Petchkhun, người phát ngôn của văn phòng tổng chưởng lý, nói với các phóng viên rằng việc trì hoãn 7 năm trong việc giải quyết đơn kiện xúc phạm hoàng gia là do ông Thaksin đã ở nước ngoài.

Ông không đưa ra khung thời gian khi nào sẽ đưa ra quyết định, đồng thời cho biết thêm rằng ông Thaksin, 74 tuổi, đã phủ nhận hành vi sai trái và gửi cho chính quyền “một lá thư yêu cầu sự công bằng”. Ông không nói chi tiết về cáo buộc chống lại ông Thaksin.

Nếu ông Thaksin được trả tự do, ông sẽ bị cảnh sát giam giữ, ông Prayut nói và cho biết thêm ông có thể được phóng thích tạm thời trong khi bộ trưởng tư pháp xem xét liệu có nên buộc tội hay không.

Luật sư của ông Thaksin không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận Reuters.

Chính phủ đương nhiệm của Thái Lan được hậu thuẫn bởi gia đình Shinawatra, với sự trở lại của ông Thaksin trùng với thời điểm đồng minh và ông trùm bất động sản Srettha Thavisin trở thành thủ tướng cùng ngày.

Các đồng minh của ông Thaksin đã bác bỏ những đồn đoán về một thỏa thuận chính trị ngầm giữa cựu lãnh đạo và những đối thủ hùng mạnh của ông.

Thông báo về một vụ kiện tiềm táng mới chống lại ông Thaksin được đưa ra một tuần sau khi Move Forward, đảng lớn nhất trong quốc hội, bị tòa án buộc phải từ bỏ kế hoạch gây tranh cãi trong việc sửa đổi luật khi quân.

Move Forward đã bị tấn công vài ngày sau đó bởi liên tiếp các đơn kiện yêu cầu giải tán và lệnh cấm suốt đời đối với hàng chục nhà lập pháp về lập trường của họ đối với luật bảo vệ hoàng gia.

XEM THÊM;