Stop Expansionism - Chống Bành Trướng

Võ Thái Hà tổng hợp

---

Nga chi hơn 12 tỷ USD để duy trì hoạt động hàng không

(Ảnh minh họa: Telsek/Shutterstock) 

Một phân tích của hãng tin Reuters cho thấy Nga đã chi hơn 12 tỷ USD trợ cấp và cho vay nhà nước để duy trì hoạt động của ngành hàng không, khi các lệnh trừng phạt của phương Tây liên quan đến cuộc xung đột ở Ukraine đã cắt đứt nguồn cung cấp các bộ phận quan trọng và dịch vụ bảo trì.

Do trước đây phụ thuộc lớn vào máy bay do nước ngoài sản xuất, Nga hiện phải đối mặt với nhiệm vụ khó khăn là phát triển ngành hàng không chỉ bằng các bộ phận có nguồn gốc trong nước.

Các nhà sản xuất máy bay phương Tây Airbus và Boeing đã ngừng cung cấp dịch vụ và phụ tùng thay thế vào tháng 3/2022, đồng thời ngừng hỗ trợ bảo trì thường xuyên cho hãng hàng không quốc gia Aeroflot và các hãng hàng không khác của Nga.

Kể từ đó, Nga đã chi 1,09 nghìn tỷ Rúp (12,07 tỷ USD) để hỗ trợ ngành hàng không dân dụng, bao gồm sản xuất máy bay và hỗ trợ tài chính cho các hãng hàng không.

Khoản chi này gần gấp đôi so với 547 tỷ Rúp cho các khoản thanh toán được thực hiện ở giai đoạn 2020-21, khi đại dịch COVID-19 khiến việc di chuyển bằng đường hàng không giảm mạnh.

Tổng thống Nga Vladimir Putin tuần trước cho biết: “Chúng ta có kế hoạch sản xuất hơn 1.000 máy bay vào năm 2030, máy bay của riêng của Nga. Chúng ta cần phải thực hiện điều này”.

Các hãng hàng không Nga hiện đang khai thác 991 máy bay, trong đó có 405 chiếc được sản xuất tại Nga. Nhưng chỉ có 133 chiếc Superjet được chế tạo bởi nhà sản xuất nhà nước United Aircraft Corporation. Các máy bay khác do Nga sản xuất – Tupolev, Ykovlev và Ilyushin – hiếm khi được sử dụng cho các chuyến bay thương mại.

Bộ Công nghiệp và Thương mại Nga cho biết rằng sự hỗ trợ dành cho sản xuất máy bay, một ngành công nghiệp chủ chốt, sẽ được duy trì trong nhiều năm tới. Bộ này nêu rõ trọng tâm chính là hỗ trợ bán sản phẩm, mở rộng năng lực sản xuất và tạo ra hệ thống dịch vụ sau bán hàng.

Ngành công nghiệp hàng không độc lập là đặc biệt quan trọng đối với Nga, cả trong việc vận chuyển người và hàng hóa qua lãnh thổ rộng lớn của nước này cũng như củng cố quan điểm của Moscow rằng các biện pháp trừng phạt chỉ có tác động tối thiểu.

Dữ liệu cho thấy Nga đã sử dụng quỹ dự trữ, chi 110 tỷ Rúp vào năm 2022 để bồi thường cho các hãng hàng không bị thiệt hại do chi phí nhiên liệu máy bay tăng mạnh.

Năm nay, Quỹ Tài sản Quốc gia (NWF) Nga đã đóng vai trò tài trợ lớn hơn khi Moscow thu hút gần 400 tỷ Rúp cho chi tiêu hàng không, nhưng quy mô chi tiêu chỉ tương đương dưới 1% GDP.

Lưu lượng hành khách hàng không nội địa của Nga bắt đầu phục hồi vào cuối năm 2022, khi các hãng hàng không tìm cách nhập khẩu phụ tùng thay thế thông qua chương trình nhập khẩu đặc biệt mà Chính phủ Nga đưa ra. Các hãng hàng không Nga đã duy trì hoạt động của những máy bay có nguồn gốc phương Tây, một phần bằng cách nhập khẩu phụ tùng thay thế qua các nước thứ ba.

Nga cũng gấp rút nội địa hóa việc đăng ký và sử dụng nguồn vốn của NWF để mua lại máy bay từ các bên cho thuê nước ngoài nhằm tránh nguy cơ bị tịch thu khi bay ra nước ngoài. Bộ trưởng Giao thông Vận tải Nga Vitaly Savelyev cho biết 300 tỷ Rúp có thể được sử dụng để mua máy bay từ các bên cho thuê nước ngoài vào năm 2023.

Phan Anh

---

2024 hứa hẹn bị phủ bóng bởi bầu cử Mỹ

Trong chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ năm 2024, cho tới nay tất cả đều cho thấy khả năng cao sẽ có màn tái đấu giữa Joe Biden và Donald Trump. Có thể đoán chiến thuật của cả hai vị sẽ là tìm cách thuyết phục cử tri rằng người kia không phù hợp cho vị trí tổng thống. Ông Biden sẽ lập luận rằng người tiền nhiệm của ông là một mối đe dọa sống còn cho nền cộng hòa. Ông Trump, không hề xấu hổ bởi vụ bạo loạn 6 tháng 1 năm 2021 hay nhiều cáo trạng hình sự mà ông đang đối mặt, sẽ nói chính tổng thống hiện tại mới là mối đe dọa cho đất nước và rằng Biden đã quá già để giải quyết các vấn đề của nước Mỹ. Những người ủng hộ ông Biden rất muốn thấy ông Trump tự dẫm lên chân mình.

Cử tri Mỹ đang chán nản. Hồi tháng 9, 65% số người được hỏi đã nói với Trung tâm Nghiên cứu Pew rằng họ luôn hoặc thường xuyên thấy kiệt sức vì nền chính trị Mỹ; 55% cho biết họ thường dễ tức giận vì chính trị. Phải một năm nữa mới có kết quả bầu cử. Nhưng cuộc tranh cử chắc chắn sẽ gây ra nhiều bất ổn.

Chính trị trong nước sẽ ảnh hưởng ra sao tới các quyết sách địa chính trị của Mỹ?

Liệu Mỹ có thể duy trì được vai trò là kho vũ khí của nền dân chủ trong năm 2024? Đảng Cộng hòa với phương châm “nước Mỹ trên hết” đã cản trở tiến trình lập ngân sách thông thường và ngăn cản rót thêm tiền cho cuộc chiến ở Ukraine. Nếu họ tìm cách cắt viện trợ, các đồng minh ở khắp mọi nơi sẽ rùng mình – thậm chí còn hơn thế nữa nếu Donald Trump tái đắc cử tổng thống.

Một bài thử quan trọng chính là Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Đầu tư của Mỹ vào thiết bị quân sự ở khu vực này sẽ không mang lại kết quả đầy đủ cho đến những năm 2030. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình muốn quân đội của ông có khả năng xâm chiếm Đài Loan vào năm 2027. Khoảng cách này và sự thay đổi cán cân quyền lực trong khu vực khiến cho mạng lưới liên minh của Mỹ ngày càng trở nên quan trọng. Ông Biden đã nỗ lực khắc phục những thiệt hại mà ông Trump đã gây ra. Ông cũng đang dệt nên một “mạng lưới” các mối quan hệ đối tác đặc biệt, chẳng hạn như thỏa thuận AUKUS với Anh để cung cấp cho Australia các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân. Dự kiến Mỹ sẽ bổ sung thêm nhiều thoả thuận như vậy trong năm 2024, với một số sẽ không cần được thông qua bởi một Quốc hội đầy hỗn loạn.

---

Điều gì sẽ xảy ra với chính trị Mỹ Latinh trong năm 2024?

Vào năm 2024, mô hình chuyển dịch quyền lực thường thấy giữa các đảng cánh tả và cánh hữu ở Mỹ Latinh có thể bị gián đoạn. Khu vực này đã chuyển đổi giữa hai trường phái trên trong nhiều thập niên qua. Một “thủy triều hồng” của các chính phủ cánh tả nổi lên vào đầu những năm 2000, với theo sau là “thủy triều xanh” vào những năm 2010 của các lãnh đạo cánh hữu, chẳng hạn như Jair Bolsonaro ở Brazil. Nhưng đến năm 2023, dường như một kỷ nguyên chính trị tiến bộ khác đã bắt đầu: trong 19 nước, có đến 12 nước đang do các chính phủ cánh tả lãnh đạo.

Nhưng sự thống trị của cánh tả không hề chắc chắn. Hồi tháng 11, Argentina đã bầu Javier Milei, tổng thống theo chủ nghĩa tự do đầu tiên của khu vực. Ở những nước khác, các chính phủ cánh tả cũng suy yếu. Tỷ lệ ủng hộ Gabriel Boric, tổng thống dân chủ xã hội của Chile, đã giảm xuống do tội phạm gia tăng và kinh tế khó khăn. Một số người cho rằng Gustavo Petro của Colombia, người có những cải cách cánh tả phần lớn bị cản trở, sẽ không đi được hết nhiệm kỳ của mình. Và Claudia Sheinbaum – cho dù thắng cuộc bầu cử tổng thống Mexico vào tháng 6 – cũng khó có thể giành được đa số trong quốc hội như người tiền nhiệm của bà. Bà và những người cánh tả khác có thể sẽ phải đi đến thỏa hiệp.

Khởi nghiệp nở rộ ở Mỹ Latinh

Khởi nghiệp là điểm sáng của Mỹ Latinh trong những năm gần đây. Theo LAVCA, một hiệp hội nhà đầu tư, số doanh nghiệp được hỗ trợ bởi vốn mạo hiểm đã tăng hơn gấp đôi từ năm 2020 đến năm 2023 lên hơn 2.500. Khởi nghiệp từng bùng nổ trong đại dịch và kể từ đó đã có phần chậm lại. Nhưng số lượng công ty khởi nghiệp sẽ tiếp tục tăng trong năm 2024. Sẽ có thêm nhiều công ty nhận được hỗ trợ từ các quỹ đầu tư mạo hiểm ở Mỹ Latinh, vốn đang sinh sôi nảy nở.

Nhiều công ty muốn giải quyết các “điểm đau” cụ thể của khu vực. Một ví dụ là logistics, với các dịch vụ bưu chính kém chất lượng và chậm chạp. Các công ty khởi nghiệp nhiều khả năng sẽ mở rộng sang lĩnh vực giao hàng giữa các doanh nghiệp, đặc biệt nếu Mexico thu hút được các nhà sản xuất đang chuyển hoạt động khỏi Trung Quốc. Một vấn đề khác cần giải quyết là độ tin cậy thấp. Để giải quyết vấn đề này, Kavak, một nền tảng trực tuyến có trụ sở tại Mexico, hoạt động như trung gian cho những người mua bán xe cũ. Brazil — trung tâm khởi nghiệp lâu đời nhất — cùng với Mexico và Colombia vốn đã sản sinh ra nhiều kỳ lân (các công ty trị giá hơn 1 tỷ USD). Các nước khác có thể sẽ tham gia cùng họ.

---

Belarus thông báo đã nhận được các lô hàng vũ khí hạt nhân của Nga, làm dấy lên lo ngại trong khu vực

Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko nói trong một cuộc họp với thông tín viên ngoại quốc ở Minsk, Belarus, hôm 06/07/2023. (Ảnh: Alexander Zemlianichenko/AP Photo) 

TALLINN, Estonia—Hôm thứ Hai (25/12), Tổng thống Belarus cho biết Nga đã hoàn thành việc vận chuyển vũ khí hạt nhân chiến thuật tới đất nước của ông, một sáng kiến gây lo ngại mạnh mẽ ở quốc gia láng giềng Ba Lan và các nơi khác trong khu vực.

Tại một cuộc họp của một khối kinh tế do Moscow dẫn đầu ở St. Petersburg, Tổng thống Alexander Lukashenko nói rằng các lô hàng này đã được hoàn thành hồi tháng Mười, nhưng ông không nêu chi tiết về số lượng vũ khí đã được gửi đi hoặc những vũ khí này đang được khai triển ở đâu.

Vũ khí hạt nhân chiến thuật, được thiết kế để sử dụng trên chiến trường, có tầm bắn ngắn và hiệu suất thấp so với các đầu đạn hạt nhân có uy lực mạnh hơn nhiều được trang bị cho phi đạn tầm xa. Nga cho biết sẽ duy trì quyền kiểm soát đối với những vũ khí mà họ gửi đến Belarus.

Ông Lukashenko nói rằng việc lưu trữ vũ khí hạt nhân của Nga ở đất nước ông là nhằm ngăn chặn sự xâm lược của Ba Lan, một thành viên NATO. Ba Lan đang đề nghị hỗ trợ quân sự, nhân đạo, và chính trị cho nước láng giềng Ukraine trong cuộc đấu tranh chống lại cuộc xâm lược của Nga, cũng đang tham gia vào các lệnh trừng phạt quốc tế đối với Nga và Belarus.Ad

Quân đội Nga đóng tại Belarus đã xâm lược Ukraine từ phía bắc trong những ngày đầu cuộc chiến, nhưng các lực lượng của Belarus được cho là đã không tham gia. 

Cẩm An biên dịch

---

Chuyên gia: Ông Tập không tin tưởng Bộ Chính trị, Đảng Cộng Sản Trung Quốc đang vào ngõ cụt

Anh Tuấn

Ông Tập Cận Bình. 

Đảng Cộng sản Trung Quốc liên tục nhấn mạnh “sự lãnh đạo tập trung dân chủ”. Và lãnh đạo tối cao của Đảng Cộng Sản Trung Quốc – ông Tập Cận Bình luôn phải yêu cầu các thành viên Bộ Chính trị phải báo cáo trung thực tình hình lên Trung ương để tuân thủ nguyên tắc tập trung.

Theo nhận định của các chuyên gia: càng ngày, cấp dưới của hệ thống này càng đưa báo cáo sai lệch so với thực tế. Và cả ông Tập Cận Bình cũng phải nhận những tin giả. Trước tình hình chính trị nội bộ hỗn loạn như hiện nay, các quan chức Trung Quốc chọn cách làm đẹp báo cáo và nói dối cấp trên để bảo vệ mình. 

Tất nhiêu, sau khi xác minh và phát hiện ra, ông Tập sẽ rất tức giận. Và nhận định của các chuyên gia này cho thấy, chế độ ĐCSTQ đã thực sự đi vào ngõ cụt.

Theo Tân Hoa Xã, từ ngày 21 đến ngày 22/12, Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc đã tổ chức “Hội nghị đặc biệt về đời sống dân chủ” để nghiên cứu “Tư tưởng Tập Cận Bình”. Ông Tập Cận Bình là người chủ trì cuộc họp và yêu cầu các thành viên Bộ Chính trị “duy trì sự đoàn kết cao độ với Ban Chấp hành Trung ương Đảng” và “ủng hộ sự lãnh đạo theo nguyên tắc tập trung, dân chủ”.

Ông Tập sau đó nhấn mạnh về nguyên tắc này và yêu cầu các thành viên Bộ Chính trị phải gương mẫu đi đầu trong việc “thúc đẩy dân chủ trong nội bộ đảng” và “báo cáo tình hình thực tế một cách kịp thời, khách quan và toàn diện”, “không chỉ đưa tin tốt và không cần phải lo lắng.

Ông Tập thực sự muốn Bộ Chính trị báo cáo đúng sự thật. Tuy nhiên các chuyên gia cho rằng, ông Tập đã nhận ra các báo cáo đã được làm đẹp, và rất nhiều sự kiện quan trọng đã được báo cáo không trung thực. 

Ông Vương Hách, một chuyên gia về các vấn đề Trung Quốc, nói với Đại Kỷ Nguyên vào ngày 25/12 rằng, kim tự tháp quyền lực của ĐCSTQ từ Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị đến Thường vụ Bộ Chính trị đều lấy ông Tập làm đỉnh quyền lực cao nhất. Và ông Tập phải bảo đảm nắm quyền quyết định cuối cùng.

Nhưng dường như một mình ông Tập thì quá bận rộn với việc xác minh các thông tin từ dưới báo cáo lên. Và các thành viên Bộ Chính trị hay Ban Chấp hành Trung ương Đảng dường như không giúp gì được cho ông Tập trong điều này.

Ông Vương Hách tin rằng, sau Đại hội toàn quốc lần thứ 20, những xung đột tiềm ẩn mới đã xuất hiện giữa các lãnh đạo cao nhất của ĐCSTQ, và các chỉ thị gần đây của của ông Tập cho thấy ông đã phát hiện ra các thành viên Bộ Chính trị đã đưa tin sai sự thật .

Một lý do đơn giản của việc báo cáo thông tin sai sự thật là vì họ sợ chịu trách nhiệm và sợ bị thanh trừng trong tay Tập Cận Bình. Các quan chức cấp dưới sợ ông Tập không hài lòng thì điều đó sẽ không có lợi cho họ. Vì vậy nên họ sẽ chỉ nói những điều tốt đẹp với cấp trên.

Theo các chuyên gia, với cơ chế thông tin như vậy thì toàn bộ trung tâm lãnh đạo của ĐCSTQ không thể hoạt động bình thường. Các báo cáo cho rằng tình hình là rất tốt, nhưng thực tế lại rất tồi tệ. Và điều này trở nên rất nguy hiểm. Với cơ chế báo cáo như thế này, chính quyền và tổ chức ĐCS Trung Quốc đang thực sự đi vào ngõ cụt, và họ chỉ đang tự làm hại chính mình.

Đó là về vấn đề lớn của việc tập trung quyền lực. Còn về vấn đề dân chủ trong nội bộ ĐCSTQ, càng trở nên không tưởng, khi dường như mọi quyền lực đang tập trung vào người đứng đầu tổ chức Đảng, và Ông Tập Cận Bình là người nắm giữ quyền lực tối cao.

Một câu chuyện ví dụ muôn thưở được ông Vương Hách nhắc lại, đó là trong khi ông Tập yêu cầu mọi người thực hiện phê bình và tự phê bình, nhưng chính bản thân ông Tập không hề thực hiện tốt việc này, và cũng chẳng có ai dám phê bình ông. 

Ông Vương Hách nói: “Ông ta kiểm soát người khác. Tập Cận Bình muốn thuần hóa mọi người theo cách này, đồng nghĩa với việc hủy hoại mọi phẩm giá cá nhân của các bạn. Ông ta dùng cách này để hạ nhục những Ủy viên Bộ Chính trị đó.”

Nhà bình luận chính trị Trung Quốc còn đề cập đến vấn đề đoàn kết trong nội bộ Đảng, ông cho rằng, những người có thể trở thành Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc đều là những người có tham vọng chính trị, tuy họ có thể là bạn bè trước đây của ông Tập, nhưng trong mắt của vị Tổng Bí thư, những nhân vật này đều có thể trở thành những kẻ hai mặt bất cứ lúc nào. Bất chấp việc Ông Tập Cận Bình luôn muốn những người này luôn nhất quán với ông và báo cáo cho ông sự thật, nhưng dường như điều này rất khó được. 

Vì vậy theo ông Vương Hách nhận định, tình hình chính trị hiện nay ở Trung Quốc có nguy cơ vượt khỏi tầm kiểm soát, bởi khoảng cách giữa chính sách được đưa ra và tình hình thực tế quá lớn. Sự hỗn loạn đang đến mức mà không ai tìm được lối thoát. 

ĐCSTQ hiện đang gặp phải những rắc rối bên trong và bên ngoài, nền kinh tế trong nước đang suy thoái và sự bất bình của công chúng chực chờ sôi sục. 

Chính vì vậy, tại cuộc họp Bộ Chính trị này, ông Tập tuyên bố nhấn mạnh rằng, cần duy trì “sự nhạy bén chính trị ở mức độ cao” và “ngăn chặn những rủi ro phi chính trị biến thành rủi ro chính trị”.

https://vietluan.com.au

---

Cỗ máy 400 triệu đô vừa ship tới Intel sẽ mở ra kỷ nguyên của những con chip siêu mạnh thế nào?

* Máy quét tia cực tím Twinscan EXE:5000 (EUV) là máy quét High-NA đầu tiên của AMSL và nó đã được hãng Intel, hãng đầu tiên đặt hàng từ năm 2018.

Một trong những công cụ quan trọng nhất được các nhà máy bán dẫn sử dụng trong việc sản xuất chip tiên tiến là máy quang khắc tia siêu cực tím (EUV). Với hàng tỷ bóng bán dẫn bên trong những thành phần nhỏ bé này (mỗi SoC A17 Pro được sử dụng trên iPhone 15 Pro và iPhone 15 Pro Max có 19 tỷ bóng bán dẫn), các mô hình mạch được khắc trên wafer silicon cuối cùng được cắt thành các khuôn riêng lẻ phải cực kỳ mỏng. Và đó chính là lúc máy EUV phát huy tác dụng.

Công ty Hà Lan ASML là công ty duy nhất sản xuất máy EUV. Có kích thước gần bằng một chiếc xe buýt trường học, mỗi chiếc máy có giá 150 triệu đô la. ASML được dự kiến sẽ xuất xưởng 60 máy EUV trong năm nay. Và hôm nay, theo Tom’s Hardware, công ty đã xuất xưởng chiếc máy EUV thế hệ thứ hai đầu tiên được gọi là máy EUV High-NA. Máy đầu tiên được chuyển đến Intel và sẽ được sử dụng cho quy trình 18 angstrom 1.8nm dự kiến sản xuất hàng loạt vào năm 2025.

Vào năm 2025, khi cả TSMC và Samsung Foundry dự kiến bắt đầu sản xuất hàng loạt 2nm, node 1.8nm của Intel sẽ giúp họ có lợi thế lớn trong ngành. Các nguồn tin cho rằng Intel đang chi 300-400 triệu đô la cho máy EUV High-NA. Một phát ngôn viên của ASML ngày hôm nay cho biết: “Chúng tôi đang xuất xưởng hệ thống High NA đầu tiên và đã thông báo điều này trong một bài đăng trên mạng xã hội hôm nay. Nó được chuyển đến Intel như đã lên kế hoạch và thông báo trước đó.”

High-NA là viết tắt của Hign Numerical Aperture (khẩu độ số cao). Khẩu độ càng cao, độ phân giải của mô hình được khắc trên wafer silicon càng cao. Trong khi các máy EUV hiện tại có khẩu độ 0,33 (tương đương với độ phân giải 13nm), thì các máy High NA có khẩu độ 0,55 (tương đương với độ phân giải 8nm). Với một mô hình độ phân giải cao hơn được chuyển sang wafer, nhà máy bán dẫn có thể tránh phải chạy wafer qua máy EUV hai lần để thêm các tính năng bổ sung, tiết kiệm cả thời gian và tiền bạc.

Máy EUV High-NA sẽ giúp giảm kích thước của bóng bán dẫn và tăng mật độ để đóng gói nhiều bóng bán dẫn hơn trong một chip. Số lượng bóng bán dẫn của chip càng cao, nó càng mạnh mẽ và tiết kiệm năng lượng. Với máy High-NA, các tính năng có thể được làm nhỏ hơn 1,7 lần với mật độ tăng 2,9 lần.

Máy EUV High NA thế hệ mới sẽ giúp đưa việc sản xuất bộ xử lý ứng dụng xuống 2nm và thấp hơn. Ngay tuần trước, TSMC cuối cùng đã cùng Samsung Foundry giải quyết lộ trình phát triển hậu 2nm của họ. Cả hai đều có kế hoạch xây dựng các bộ bán dẫn sử dụng node 1.4nm vào năm 2027. Việc sản xuất 2nm dự kiến bắt đầu vào năm 2025 và vài ngày trước TSMC đã cho Apple xem một chip mẫu 2nm.

Việc vận chuyển máy EUV High-NA không hề đơn giản. Nó được chia thành 13 container lớn và 250 thùng. Việc lắp ráp máy này chắc chắn không đơn giản như bạn lắp lego đâu.

LeVanQuy share từ Vnreview

---

AI vẫn chỉ là AI

Sam Nguyễn/SGN

24/12/2023

” Những lo ngại về việc AI thay thế con người không phải hoàn toàn không có cơ sở, nhưng chắc chắn sẽ có sự khác biệt giữa những người sử dụng AI và những người không sử dụng,” Trevor Back, giám đốc sản phẩm của Speechmatics, cho biết trong cuộc thảo luận ngày 7 Tháng Mười Hai tại Summit AI New York năm 2023. “Nếu bạn không sử dụng AI, bạn sẽ gặp khó khăn trong việc này, vì nhiều công việc sẽ sử dụng một số dạng AI trong cách chúng hoạt động.”

Ví dụ như nhiều chuyên gia công nghệ hiện coi AI như một công cụ giúp con người tăng năng suất. Kỹ sư software sử dụng AI để tăng tốc quá trình xem xét mã và xác định các lỗi tiềm ẩn mà họ hoặc người khác vô tình bỏ qua”.

Logo của ASML được hiển thị trên màn hình điện thoại di động với biểu tượng cuộc cách mạng AI (trí tuệ nhân tạo) ở nền. (minh họa: Idrees Abbas/SOPA Images/LightRocket via Getty Images) 

Các chuyên gia về trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence – AI) đang rất kỳ vọng rằng, công cụ này sẽ ảnh hưởng lớn hơn bao giờ hết đối với cuộc sống hằng ngày của chúng ta trong tương lai.

Hiện tại, các công nghệ hỗ trợ AI và máy móc giúp con người học hỏi đã được sử dụng trong y học, giao thông vận tải, robot, khoa học, giáo dục, quân sự, giám sát, tài chính, nông nghiệp, giải trí, bán lẻ, dịch vụ khách hàng và sản xuất. 

Trong khi các nhà khoa học và kỹ sư vẫn còn đang khám phá tiềm năng của AI để nâng cao chất lượng cuộc sống của con người, thì công cụ thông minh này cũng đang ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Theo CNBC.

Trợ lý thông minh của bác sĩ 
Trí tuệ nhân tạo đang thay đổi cuộc chơi trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Với việc AI có khả năng phân tích hàng tấn dữ liệu trong quá trình khám bệnh, bác sĩ có thể đưa ra quyết định sáng suốt, thông minh hơn về sức khỏe của bệnh nhân. Từ việc tìm ra vấn đề của bạn đến việc lập kế hoạch điều trị được cá nhân hóa, AI đang giúp việc chăm sóc sức khỏe trở nên tốt hơn.

Nghệ sĩ robot Ai-Da Robot được người sáng tạo Aidan Meller giới thiệu vào ngày 06 Tháng Bảy năm 2023 tại Geneva, Thụy Sĩ. Khoảng 3,000 chuyên gia toàn cầu từ các tổ chức công nghệ, giáo dục và quốc tế lớn sẽ tập trung tại hội nghị thượng đỉnh kéo dài hai ngày ở Geneva do Liên hợp quốc tổ chức để thảo luận về trí tuệ nhân tạo về tiềm năng trao quyền cho nhân loại. (ảnh: Johannes Simon/Getty Images) 

‘Gia sư’ tuyệt vời
Đúng vậy, trí tuệ nhân tạo cũng giống như gia sư cá nhân của bạn. Nền tảng học tập thích ứng được hỗ trợ bởi AI tạo ra các bài học phù hợp và chính xác với cách bạn học. Vì vậy, bạn không còn phải vùi đầu vào những môn học nhàm chán nữa! Trong tương lai và thậm chí ngay hiện tại, việc học sẽ trở nên thú vị và được thiết kế dành riêng cho bạn.

Quản gia thông minh
Bạn đã bao giờ nghĩ đến việc một ngôi nhà bạn ở biết trước những gì mà bạn cần chưa? AI đang làm cho điều này trở thành hiện thực đấy! Một ngôi nhà được xây dựng kèm với AI có khả năng làm mọi việc cho bạn, như quản lý công việc, như nhắc nhở bạn về những thời hạn, và điều chỉnh mọi thứ theo ý thích của bạn, gợi ý xem hôm nay bạn muốn ăn gì, đi tập thể dục lúc mấy giờ. AI giống y như một quản gia thông minh.

Tài xế ‘tay lái lụa’
Một trong những cách để miêu tả tương lai là bằng việc tạo ra những chiếc xe hơi tự lái! AI đang nỗ lực giúp mọi người đi lại an toàn hơn và ngầu hơn. Xe tự lái có thể thay đổi cách chúng ta đi lại và tất nhiên là chúng cũng cần phải biết những vấn đề quan trọng, chẳng hạn như bảo đảm an toàn giao thông và tuân thủ các quy tắc, luật lệ.

Thơ ký siêu thông minh
AI không chỉ dành cho những vấn đề lớn lao, công cụ này cũng giúp ích cho các quyết định từ đơn giản đến phức tạp hàng ngày của con người. Trong kinh doanh, tài chính và thậm chí cả cách thức hoạt động của chính phủ, AI giống như một trợ lý siêu thông minh. Nó xử lý các con số và đưa ra dự đoán, giúp mọi việc trở nên hiệu quả hơn.

Tạo việc làm cho tương lai
AI có khả năng đảm nhận một số công việc lặp đi lặp lại, nhưng nó cũng có thể tạo ra những việc làm mới. Cái khó là về con người, liệu chúng ta đã sẵn sàng cho sự thay đổi mới mẻ này chưa? Mọi người nên học những kỹ năng mới để theo kịp những công việc chưa từng có, thú vị mà AI tạo ra. Một câu hỏi lớn được đặt ra là: AI có tính đạo đức không?

Khi chào đón AI vào cuộc sống của mình, bạn phải lưu ý về một số điều quan trọng, như quyền riêng tư và sự công bằng. Làm thế nào để chắc chắn rằng AI là một trợ lý với một đức tính tốt, chứ không phải kẻ xấu? AI cần phải học hỏi các quy tắc để bảo đảm rằng nó đối xử mọi việc, mọi người với một sự liêm chính.

(minh họa: Andrea De Santis/Unsplash) 

AI không thay thế con người

Chỉ trong một năm, trí tuệ nhân tạo ở mức chỉ là những giả thuyết từ trong các bộ phim khoa học viễn tưởng, trở thành công cụ giúp con người trau chuốt cho các sơ yếu lý lịch và dễ dàng lên kế hoạch cho những kỳ nghỉ vào ngày lễ.
Với sự phát triển nhanh chóng của các mô hình AI như ChatGPT của OpenAI và Gemini mới được phát hành của Google, nhiều người tự hỏi liệu những hệ thống này cuối cùng có khả năng thay thế hoàn toàn con người hay không.

Theo Omtzigt, giám đốc công nghệ tại Lemurian Labs, nói với CNBC Make It: “Chắc chắn rằng AI có thể nhận ra con mèo trong nhà bạn, nhưng nó sẽ không giải quyết được nạn đói trên thế giới.”

Một lý do vừa đơn giản vừa phức tạp khiến AI không thể thay thế hoàn toàn con người, đó là Toán học. Các mô hình ngôn ngữ có quy mô lớn, một tập hợp con của AI tổng hợp, dựa vào công thức toán học phức tạp để xử lý và xác định theo khuôn khổ trong lượng dữ liệu khổng lồ, nhằm chuyển đổi lời nhắc của người dùng thành những văn bản, hình ảnh, video hoặc âm thanh mới.
Nhưng trí thông minh của con người vượt xa khả năng nhận dạng theo khuôn khổ. Đó là lý do tại sao các mô hình Toán học khởi chạy các hệ thống AI thế hệ hiện tại “tương đối siêu đơn giản,” Omtzigt nói.
Ông cho biết thêm, hiện tại, máy đang học cách nhận dạng một con mèo và nó sẽ trông như thế nào trong các điều kiện ánh sáng khác nhau. Chúng ta sẽ phải tiến bộ hơn rất nhiều trong sự hiểu biết về tư duy sáng tạo, đạo đức và ý thức trước khi có được nền tảng để nghĩ cách tạo ra một AI nắm trong tay khả năng như loài người.”

“Sau khi xử lý nhiều hình ảnh về mưa, mô hình AI có thể học cách liên hệ mưa với mây vì trong mỗi bức ảnh mưa đều có sự xuất hiện của mây. Tuy nhiên, con người biết rằng mây tạo ra mưa,” James Brusseau, giáo sư triết học tại Pace University, người cũng giảng dạy về đạo đức trong AI tại University of Trento ở Ý, cho biết.

“3000 Zero Sugar” mới được ra mắt, đây là loại Coke đầu tiên được phát triển với sự trợ giúp của trí tuệ nhân tạo. (minh họa: Jens Kalaene/dpa via Getty Images) 

“AI và con người đều là những nhà cung cấp tri thức, giống như một nhà điêu khắc và một họa sĩ, họ đều là những nghệ sĩ,” ông nói với CNBC Make It. “Nhưng trong tâm trí tôi, họ sẽ mãi mãi khác biệt và tách biệt. Một người sẽ không bao giờ giỏi hơn người kia vì họ có giống nhau đâu.”

Những lo ngại về việc AI thay thế con người không phải hoàn toàn không có cơ sở, nhưng chắc chắn sẽ có sự khác biệt giữa những người sử dụng AI và những người không sử dụng,” Trevor Back, giám đốc sản phẩm của Speechmatics, cho biết trong cuộc thảo luận ngày 7 Tháng Mười Hai tại Summit AI New York năm 2023. “Nếu bạn không sử dụng AI, bạn sẽ gặp khó khăn trong việc này, vì nhiều công việc sẽ sử dụng một số dạng AI trong cách chúng hoạt động.”

Ví dụ như nhiều chuyên gia công nghệ hiện coi AI như một công cụ giúp con người tăng năng suất. Kỹ sư software sử dụng AI để tăng tốc quá trình xem xét mã và xác định các lỗi tiềm ẩn mà họ hoặc người khác vô tình bỏ qua.

Vì AI dường như sẽ không sớm biến mất, nên một trong những cách tốt nhất để tránh lo lắng về việc bị nó thay thế con người là khám phá cách các hệ thống này hoạt động và những cách để chúng giúp bạn. Theo lời của Brusseau, bạn phải tự nói ‘Tôi không sợ những gì máy móc khả năng đến tôi, mà quan tâm đến những gì chúng làm được cho tôi.’

AI vẫn chỉ là AI

XEM THÊM: Tin mừng cho Việt Nam sẽ được hưởng nhân quyền toàn diện vào ngày 31-12-2099

---

Tags: Biển Đông, Hoa kỳ, Nga, tin tức thế giới, Trung cộng