Thế giới hôm nay: 27/11/2025 (the Economist) – HD Press – Tin Việt Nam

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Bộ trưởng Tài chính Anh, Rachel Reeves, công bố mức tăng thuế lên tới 26 tỷ bảng Anh (34,3 tỷ đô la) trong vòng 5 năm. Các biện pháp bao gồm đóng băng ngưỡng thuế thu nhập và đánh thuế đối với những căn nhà có giá trị trên 2 triệu bảng Anh. Bà cho biết điều này sẽ cho phép chính phủ tuân thủ các quy tắc tài chính. Cơ quan giám sát kinh tế Anh đã vô tình để lộ chi tiết ngân sách trước khi công bố, gây bối rối cho chính phủ và khiến lợi suất trái phiếu lên xuống thất thường.

Ít nhất 55 người đã thiệt mạng trong vụ hỏa hoạn thiêu rụi bảy tòa chung cư cao tầng ở Hong Kong. 15 người khác đang trong tình trạng nguy kịch, và 279 người vẫn mất tích. Nguyên nhân vụ cháy hiện chưa được xác định, nhưng các tòa tháp đang trong quá trình cải tạo nên được che chắn bằng lưới và giàn giáo tre. Cảnh sát đã bắt giữ ba người từ công ty xây dựng vì nghi ngờ ngộ sát.

Donald Trump mô tả vụ nổ súng vào hai thành viên của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Tây Virginia gần Nhà Trắng là “một hành động khủng bố.” Các vệ binh đang trong tình trạng nguy kịch. Kẻ nổ súng được cho là từ Afghanistan đến Mỹ vào năm 2021. Chính quyền Trump đã yêu cầu tạm dừng khẩn cấp lệnh của một thẩm phán liên bang về việc rút Vệ binh Quốc gia khỏi thành phố.

Đài Loan công bố kế hoạch chi tiêu quốc phòng bổ sung 40 tỷ đô la. Tổng thống Lại Thanh Đức cho biết Trung Quốc đã tăng cường các cuộc tập trận quân sự và “quấy rối vùng xám,” đồng thời đẩy mạnh chiến dịch “xâm nhập và gây ảnh hưởng.” Trước những lo ngại ngày càng tăng tại Đài Loan về cam kết bảo vệ của Mỹ, ông quyết định cam kết tăng ngân sách quốc phòng lên hơn 5% GDP vào năm 2030.

S&P Global đã hạ xếp hạng tín nhiệm USDT, một đồng tiền ổn định do Tether phát hành, được neo giá vào đồng đô la, xuống mức thấp nhất. Cơ quan này nói rằng dự trữ của USDT được hỗ trợ bởi các tài sản rủi ro cao, bao gồm Bitcoin. Họ cũng chỉ trích Tether vì thiếu minh bạch. S&P cảnh báo rằng những lỗ hổng như vậy làm tăng nguy cơ đồng tiền này phá vỡ mức neo giá.

Các sĩ quan quân đội lên nắm quyền ở Guinea-Bissau, phế truất Tổng thống Umaro Sissoco Embaló, chỉ một ngày trước khi kết quả sơ bộ của cuộc bầu cử tổng thống được công bố. Họ ngay lập tức đình chỉ quá trình bầu cử. Phe đối lập cáo buộc Embaló dàn dựng cuộc đảo chính vì ông đang thất thế. Quốc gia Tây Phi này đã trải qua bốn cuộc đảo chính thành công kể từ khi giành độc lập vào năm 1974.

China Vanke, tập đoàn xây dựng nhà ở khổng lồ được nhà nước Trung Quốc hậu thuẫn, tuyên bố sẽ xin phép các chủ trái phiếu để trì hoãn việc trả nợ gốc cho khoản trái phiếu trị giá 2 tỷ nhân dân tệ (283 triệu đô la) đáo hạn vào tháng tới. Công ty có trụ sở tại Thâm Quyến này từng được cho là một trong những nhà phát triển bất động sản đáng tin cậy nhất Trung Quốc, ngay cả khi thị trường bất động sản nước này sụp đổ. Chính phủ đã cho phép các nhà xây dựng nhà ở lớn khác vỡ nợ, nhưng chưa có công ty nào mà họ nắm giữ lợi ích lớn như vậy.

Con số trong ngày: 1,3 nghìn tỷ, là số lượng mã thông báo AI mà Google tiết lộ rằng hệ thống của họ sử dụng mỗi tháng.

TIÊU ĐIỂM

Khoáng sản đất hiếm cho Lễ Tạ ơn

Nhiều người Mỹ thích món gà tây với sốt nam việt quất và một miếng bánh bí ngô cho bữa tối Lễ Tạ ơn của mình. Nhưng Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent thì khắt khe hơn thế. Ông vừa yêu cầu cung cấp một lượng lớn terbium, dysprosium, và các loại đất hiếm khác mà Trung Quốc, nhà sản xuất chính, đã áp dụng biện pháp kiểm soát xuất khẩu trong năm nay. Những nguyên tố này, vốn rất quan trọng trong sản xuất công nghệ cao, là vũ khí mạnh nhất của Trung Quốc trong cuộc cạnh tranh kinh tế với Mỹ.

Tại cuộc gặp với Tổng thống Donald Trump hồi tháng trước, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đồng ý hoãn các biện pháp kiểm soát mới đối với năm loại đất hiếm (được công bố vào ngày 09/10) trong vòng một năm. Theo phía Mỹ, Trung Quốc cũng đồng ý cấp “giấy phép chung” cho các loại đất hiếm khác đang chịu sự kiểm soát trước đó. Ví dụ, Trung Quốc có thể cho phép các nhà xuất khẩu bán các mặt hàng này trong một năm, thay vì yêu cầu giấy phép riêng cho mỗi lô hàng. Bessent hy vọng chi tiết của các giấy phép này sẽ được hoàn tất trước Lễ Tạ ơn. Nhưng “món ăn” có lẽ cần thêm thời gian để hoàn thiện.

Mùa nghỉ lễ phá kỷ lục của các hãng hàng không Mỹ

Theo Airlines for America, một hiệp hội thương mại, các hãng hàng không thương mại Mỹ dự kiến sẽ đón 31 triệu lượt hành khách trong kỳ nghỉ lễ này, một kỷ lục chưa từng có. Cụ thể, American Airlines sẽ khai thác gần 81.000 chuyến bay từ ngày 20/11 đến ngày 02/12, tăng 5% so với năm ngoái, trong khi United Airlines đang chuẩn bị cho Lễ Tạ ơn bận rộn nhất từ trước đến nay, với 6,6 triệu lượt hành khách.

Sự tăng trưởng này là cú hích cho các hãng hàng không sau một năm đầy thách thức. Họ vẫn đang loay hoay với việc chính phủ đóng cửa, khiến tình trạng thiếu hụt nhân sự ngày càng trầm trọng, đặc biệt là nhân viên kiểm soát không lưu, và gây gián đoạn chuyến bay trên diện rộng.

Trong khi đó, chi phí tăng vọt đang thu hẹp biên lợi nhuận. Các hãng hàng không lớn hiện phụ thuộc rất nhiều vào các chương trình khách hàng thân thiết: khoản tiền khoảng 2,1 tỷ đô la mà American Express, gã khổng lồ thẻ tín dụng, đã trả cho Delta từ tháng 4 đến tháng 6, tương đương với toàn bộ lợi nhuận hoạt động của hãng hàng không trong quý này. Tuy nhiên, các hãng khác, như American và Southwest, vẫn đang chật vật kiểm soát chi phí. Chí ít thì đợt cao điểm du lịch cuối năm sẽ giúp các hãng hàng không bổ sung ngân sách.

Nỗi ám ảnh của người Anh với vấn đề nhập cư

Trong hôm nay, Văn phòng Thống kê Quốc gia Anh (ONS) sẽ công bố số liệu di cư trong năm tính đến tháng 6. Dữ liệu có thể sẽ cho thấy một sự sụt giảm đáng kể. Di cư ròng hàng năm, thước đo mà người Anh theo dõi sát sao nhất, đã giảm mạnh từ 900.000 người/năm tính đến tháng 06/2023 xuống còn 400.000 người/năm tính đến tháng 12/2024. Các yếu tố gây ra sự gia tăng di cư ròng trong những năm trước đã không còn mạnh. Hiện nay, rất ít người Hong Kong hoặc Ukraine đến Anh, và chính phủ đã trở nên “keo kiệt” hơn với việc cấp thị thực lao động.

Liệu người Anh có chú ý đến những con số mới này, hay tin vào chúng? Cuộc thăm dò hàng tháng của Ipsos cho thấy một tỷ lệ áp đảo người dân xem nhập cư là vấn đề quan trọng nhất mà đất nước đang phải đối mặt. Quan ngại của công chúng Anh về nhập cư chủ yếu nhắm vào những người xin tị nạn, một nhóm mà chính phủ hiện đang nỗ lực ngăn chặn, bao gồm cả việc sao chép các chính sách cứng rắn của Đan Mạch. Nhưng số lượng người xin tị nạn vẫn chưa giảm.

Ngân sách của Pháp được chuyển đến Thượng viện

Cuộc chạy đua của chính phủ Pháp để thông qua ngân sách năm 2026 tại Quốc hội sẽ tiếp tục vào hôm nay, khi dự luật được chuyển lên Thượng viện. Trước đó, vào ngày 21/11, Hạ viện đã bác bỏ phiên bản do các nhà lập pháp của chính họ sửa đổi bằng một loạt các khoản thuế bổ sung. Ngay cả các đảng trung dung thuộc chính phủ thiểu số của Thủ tướng Sébastien Lecornu cũng bỏ phiếu chống hoặc phiếu trắng. Do đó, Thượng viện sẽ xem xét bản dự thảo gốc, chưa được sửa đổi của ông. Hạn chót để Hạ viện tổ chức cuộc bỏ phiếu cuối cùng là ngày 23/12.

Nếu Lecornu không đạt được sự đồng thuận tại Quốc hội, ông có thể hoặc thông qua ngân sách bằng một điều khoản hiến pháp, hoặc đảo ngược ngân sách năm nay thông qua một đạo luật đặc biệt. Cả hai phương án đều sẽ đặt sự tồn vong của chính phủ vào tình thế nguy hiểm. Việc đảo ngược ngân sách có thể tránh được việc chính phủ đóng cửa, nhưng không cho phép chi tiêu mới. Điều này có thể ảnh hưởng đến một số chính sách của Tổng thống Emmanuel Macron, đặc biệt là kế hoạch tái lập chế độ nghĩa vụ quân sự tự nguyện.

Theo Nghiên cứu Quốc Tế

Tin ngắn thế giới

Các tin tức nổi bật thế giới gần đây bao gồm: tình hình xung đột ở Ukraine, với việc Kiev bác bỏ các vùng Nga kiểm soát và Moscow nhấn mạnh yếu tố Trump trong đàm phán. Ngoài ra, vụ cháy thảm khốc chung cư ở Hong Kong khiến nhiều người thiệt mạng và đang được điều tra làm rõ nguyên nhân. Mỹ : thẩm phán huỷ vụ kiện gian lận bầu cử đối với ông Trump ở bang Georgia.

Xung đột ở Ukraine

Ukraine bác bỏ công nhận các vùng Nga kiểm soát: Ukraine không chấp nhận việc Nga tuyên bố chủ quyền đối với các vùng lãnh thổ mà Nga đang chiếm đóng.
Nga và yếu tố Trump: Nga cho biết một đặc phái viên của ông Trump đã sang Moscow để thảo luận các đề xuất chấm dứt xung đột, và Điện Kremlin nhấn mạnh “yếu tố Trump” có thể có vai trò trong hòa bình Ukraine,
Chậm lại chiến sự: Nga được báo cáo cho là đã giành lợi thế ở Siversk và gia tăng áp lực lên các vị trí phòng thủ của Ukraine,

Thảm kịch cháy chung cư ở Hong Kong

Số người chết tăng: Số người thiệt mạng trong vụ hỏa hoạn kinh hoàng ở Hong Kong đã tăng lên hơn 50 người, với hàng trăm người mất tích,
Nguyên nhân: Nguyên nhân cháy đang được điều tra, với khả năng do giàn giáo tre, Tin tức 24h, Znews.

Chính trị Mỹ

Vụ kiện ông Trump: Tiểu Bang Georgia đã hủy bỏ vụ kiện cáo buộc gian lận bầu cử đối với ông Trump,
Đề xuất hòa bình từ Nga: Một số nguồn tin cho biết Tổng thống Trump đã gửi phái viên sang Nga để thảo luận các đề xuất hòa bình.

Tin tức khác

Lũ lụt ở Thái Lan: Lũ lụt nghiêm trọng ở Thái Lan đã khiến 33 người thiệt mạng, và tàu chở máy bay đã được triển khai để hỗ trợ cứu hộ.
Vụ tấn công ở Nigeria: Phiến quân đã bắt giữ hàng trăm người ở Nigeria, và chính phủ đã ban bố tình trạng khẩn cấp,

TIN NGẮN VIỆT NAM

Mưa lũ và công tác cứu trợ

Ứng phó bão số 15: Bão số 15 đang có diễn biến phức tạp, di chuyển lòng vòng trên biển.
Hỗ trợ miền Trung: Thủ tướng CSVN kêu gọi đồng lòng hướng về miền Trung, cam kết xây nhà mới cho người dân vùng lũ trước Tết.
Hỗ trợ tài chính: Chính phủ hỗ trợ 1.100 tỷ đồng để khắc phục hậu quả mưa lũ và phân bổ 80 tỷ đồng cho các tỉnh Lâm Đồng, Khánh Hòa, Đăk Lăk, Gia Lai.
Cứu trợ khẩn cấp: Tình nguyện viên đang tích cực hỗ trợ người dân vùng lũ và xe cứu trợ nối đuôi nhau lên đường hướng về miền Trung.

Chính sách và kinh tế

Thuế hộ kinh doanh: Quy định mới về việc hộ kinh doanh sẽ nộp thuế trên phần lời phát sinh.
Nhà ở xã hội tại Hà Nội: Hà Nội đặt mục tiêu hoàn thành 18.000 căn nhà ở xã hội trong năm 2026.
Chương trình y tế: đề xuất chương trình sức khỏe và dân số với tổng kinh phí 125.000 tỷ đồng.
Quy định giáo dục: Các trường đại học đa ngành sẽ không còn được phép đào tạo bác sĩ và cử nhân luật.
Tín hiệu lạc quan: Việt Nam thu hơn 700 triệu USD từ xuất khẩu tôm hùm xanh sang Trung Quốc. ?

Các vấn đề khác

Làng giải trí: Tiền đạo Duy Mạnh đã lên tiếng về số tiền quyên góp từ thiện.
Bóng đá nam: Sự việc Campuchia rút đội U.23 khỏi SEA Games 33 gây biến động lớn cho bóng đá nam.